Pracownia Współczesnej Literatury i Komunikacji Społecznej stanowi kontynuację pracowni zajmującej się literacką współczesnością, istniejącej tak długo jak IBL, która wiele razy zmieniała nazwę podążając za wciąż zmieniającym się przedmiotem swoich badań. Obecna nazwa, wprowadzona w 2012 roku w miejsce "Pracowni Literatury XX i XXI wieku" uwzględnia fakt powstania w ostatnich latach kilku zespołów, które zajmują się tym jakże rozległym już i zróżnicowanym okresem i liczy się z nowym usytuowaniem literatury w kulturze, które w większym niż kiedykolwiek stopniu włącza ją – za sprawą nadawców, odbiorców i nowego hierarchizowania wartości artystycznych – w proces społecznego komunikowania się. Ta nowa nazwa podkreśla więc, że w odróżnieniu od innych zespołowych inicjatyw badawczych dotyczących literatury XX i XXI wieku skupiamy się na najświeższej współczesności – tak od strony zainteresowania najnowszymi zjawiskami literackimi, przekraczającymi na ogół granice słowa drukowanego, jak i od strony wpływu na nie nowego otoczenia komunikacyjnego.
W tym kierunku zmierzają zwłaszcza przedsięwzięcia zespołowe pracowni, bo badania indywidualne jej członków z natury rzeczy w większym stopniu kontynuują wcześniejsze studia np. nad przemianami gatunkowymi i tematycznymi poezji i prozy (fikcjonalnej i dokumentarnej), przeobrażeniami rozumienia podmiotowości i tożsamości, także – nad przeobrażeniami sceny medialnej. Nowsze publikacje zbiorowe i granty realizowane w pracowni wyraziście dokumentują charakteryzowany kierunek przemian. W nowym stuleciu przeszliśmy od studiów podsumowujących rozmaite nurty literatury XX wieku (Tematy i pryzmaty. Studia o prozie polskiej XX wieku) i charakterystycznych dla czasów przełomu weryfikacji i aktualizacji krytycznoliterackich (tom Sporne postaci polskiej literatury współczesnej. Krytycy zamykający kilkuletnią serię studiów nad "spornymi postaciami" i "sprawami" powojennej literatury) do pytań o najświeższą współczesność i przyszłość.
Nowsze publikacje zbiorowe:
1. Tematy i pryzmaty. Studia o prozie polskiej XX wieku, pod redakcją Aliny Brodzkiej i Zygmunta Ziątka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2000, s. 200.
2. Sporne postaci polskiej literatury współczesnej. Krytycy, pod redakcją Aliny Brodzkiej-Wald i Tomasza Żukowskiego, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2003, s. 334.
3. Co dalej literaturo? Jak zmienia się współcześnie pojęcie i sytuacja literatury, pod redakcją Aliny Brodzkiej-Wald, Hanny Gosk i Andrzeja Wernera, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2008, s. 416.
4. Gry o tożsamość w czasach wielkiej zmiany, pod redakcją Andrzeja Wernera i Tomasza Żukowskiego, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2013, s. 263.
Spis treści
5. Obraz literatury w komunikacji społecznej po roku ’89, pod redakcją Andrzeja Wernera i Tomasza Żukowskiego, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2013, s. 483.
GRANTY REALIZOWANE W PRACOWNI
Projekty zrealizowane:
Obraz literatury w komunikacji społecznej w Polsce po roku ’89 (2008-2010; NCN N N103 143334). Kierownik projektu prof. Andrzej Werner.
Gra o tożsamość w Polsce w czasach Wielkiej Zmiany (2010-2012; NCN N N103 225538 ). Kierownik projektu prof. Andrzej Werner.
"Nowy paradygmat? Obraz stosunków polsko-żydowskich w wybranych tekstach kultury po 2000 roku" (2013-2015). Kierownik projektu dr Tomasz Żukowski.
Projekty w trakcie realizacji
Między sztuką a codziennością – w stronę nowej syntezy. Sporne gatunki literatury przełomu XX i XXI wieku w Polsce: literatura bez fikcji (NPRH, projekt Nr 11H 12 0070 81, umowa Nr 0084/NPRH2/H11/81/2012), (2013-2018). Kierownik projektu prof. Zygmunt Ziątek.
Wobec Zagłady – w stronę demitologizacji kategorii opisu. Kategoria "obojętni świadkowie" (NPRH, projekt Nr 11H 12 0104 81, umowa Nr 0049/NPRH2/H11/81/2012), (2013-2018). Kierownik projektu prof. Maryla Hopfinger-Amsterdamska.
IBL w życiu naukowym, kulturalnym i społecznym PRL w latach 1948-1989 (NPRH; 11 H 11 0225 80). Kierownik projektu prof. Elżbieta Kiślak.