Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Centrum Humanistyki Cyfrowej Instytutu Badań Literackich PAN

pok. 134, tel. 22 65 72 958

Centrum Humanistyki Cyfrowej Instytutu Badań Literackich PAN zostało powołane 10 października 2013 roku decyzją Dyrektora IBL PAN, prof. dr. hab. Mikołaja Sokołowskiego.
Celem CHC jest koordynacja cyfrowych projektów Instytutu oraz działań związanych z obecnością humanistyki w sieci. Zajmujemy się wykorzystywaniem nowych technologii w badaniach literackich oraz badaniami literackimi nad nowymi technologiami.

CHC IBL PAN zainaugurowało swoją działalność w listopadzie 2013 konferencją "Teksty kultury uczestnictwa" i towarzyszącym jej spotkaniem warsztatowym THATCamp Warszawa.

Sprawozdanie z konferencji >>
Galeria>>

Główne obszary działalności Centrum stanowią:
1) Literaturoznawcze bazy danych (projekty bibliograficzne, biograficzne i leksykograficzne, m.in. Polska Bibliografia Literacka, Słownik Polszczyzny XVI wieku, Bibliografia Bara)
2) Repozytoria cyfrowe (RCiN, Repozytorium IBL PAN, Biblioteka IBL PAN)
3) Informacja naukowa i upowszechnianie wiedzy literaturoznawczej (Biuletyn Polonistyczny, Panorama Literatury Polskiej)
4) Edytorstwo cyfrowe
5) Badania cyfrowej kultury literackiej i nowych form piśmiennictwa

Osoby zainteresowane współpracą z CHC IBL PAN proszone są o kontakt z Martą Błaszczyńską.
Więcej informacji na stronie chc.ibl.waw.pl.

Korpus Dyskursu Literaturoznawczego

Korpus Dyskursu Literaturoznawczego (KDL) to jeden z kluczowych zasobów tekstowych opracowywanych przez Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w ramach projektu DARIAH-PL. Obejmuje on polski dyskurs literaturoznawczy XIX–XXI wieku (lata 1822–2022). Znajdą się w nim teksty poświęcone literaturze lub ukazujące się w czasopismach czy antologiach o profilu literaturoznawczym. Szeroki zakres czasowy (200 lat) pozwoli zarówno zgromadzić reprezentatywny materiał, jak i uchwycić procesy kształtowania się dyskursu literaturoznawczego w Polsce.

Korpus zostanie wykorzystany przede wszystkim do utworzenia nowego słownika terminów literackich i trenowania statystycznych modeli językowych. Efektem tych prac będą narzędzia służące do automatycznej ekstrakcji terminologii i bytów (m.in. postaci literackich, nazwisk autorów/ek, badaczy/ek i tłumaczy/ek literatury, tytułów utworów oraz nazw grup literackich i instytucji kultury), określania relacji między rozpoznanymi bytami oraz wskazywania tematyki tekstu. Dodatkowo użytkownicy/czki będą mogli przeszukiwać korpus m.in. za pomocą słów kluczowych, uzyskując dostęp do niewielkich fragmentów tekstów o objętości nieprzekraczającej akapitu. Powstanie również otwarta wersja KDL, zawierająca teksty (głównie starsze), które można udostępnić w całości.

Prace nad pierwszą wersją korpusu zostaną zakończone jesienią 2023 roku. W kolejnych latach KDL będzie rozszerzany o prace najnowsze, a równocześnie pogłębiany poprzez uzupełnienia w postaci wcześniej niedostępnych tekstów.

Osoby zainteresowane korpusem proszone są o kontakt z pracownikami Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN:

Agnieszka Karlińska, agnieszka.karlinska@ibl.waw.pl
Maciej Maryl, maciej.maryl@ibl.waw.pl.

Prezentacja na temat Korpusu Dyskursu Literaturoznawczego (w formacie .pdf) >>

28 października 2021, godz.10:00-11:00 (online): Jak podjąć współpracę interdyscyplinarną z naukami humanistycznymi i społecznymi: rekomendacje dla badaczy i instytucji

Link do rejestracji (platforma Zoom): https://us02web.zoom.us/meeting/register/tZwtde6gpjIuHdybvzzkGcf9xjxP-uZJxkW2

Humanistyka i nauki społeczne stanowią nieodzowny komponent inter- i transdycysplinarnych badań naukowych. Komisja Europejska podkreśla ich szczególną rolę w misjach Unii Europejskiej. W wielu konkursach z programu Horyzont Europa należy uwzględnić i opisać rolę nauk HS w projekcie, nawet jeśli dotyczy on innych dziedzin. W polskiej nauce, w ramach III kryterium ewaluacji próbujemy wykazać wpływ społeczny nauk HS, który często jest mniej bezpośredni i trudniej uchwytny, niż w przypadku nauk ścisłych.

Badacze chcący podjąć współpracę z inną dyscypliną często napotykają na szereg problemów: jak nawiązać współpracę i znaleźć wspólny język ponad granicami dyscyplin, skąd pozyskać finansowanie czy w którym czasopiśmie ogłaszać wyniki. Ponadto, instytucje prowadzące badania nie zawsze wiedzą, jak wesprzeć taką współpracę i stworzyć warunki do jej rozwoju. Wreszcie instytucje finansujące naukę i nią zarządzające miewają trudności z dopasowaniem oferty grantowej i zasad ewaluacji wyników badań międzydziedzinowych. Analizą tych trudności i poszukiwaniem i rozwiązań zajmował się dwuletni projekt SHAPE-ID (Shaping interdisciplinary practices in Europe), badając praktyki interdyscyplinarne w Europie i rozmawiając z przedstawicielami grup docelowych z różnych krajów.

Celem spotkania będzie prezentacja najważniejszych wniosków z projektu SHAPE-ID czyli zestawu rekomendacji dotyczących zwiększania roli nauk HS w badaniach interdyscyplinarnych. Konkretne wskazówki opracowano dla poszczególnych grup docelowych: badaczy, instytucji naukowych i finansujących naukę, a także nią zarządzających. Mają one ułatwić nawiązanie i prowadzenie współpracy interdyscyplinarnej z naukami HS. W drugiej części spotkania, podczas dyskusji panelowej, omówimy zastosowanie tych wniosków na konkretnym przykładzie współpracy między instytucjami kultury a badaczami z nauk humanistycznych. Części wykładowe spotkania będą nagrywane.

Część I Przybornik SHAPE-ID

Prezentacja głównych wniosków projektu SHAPE-ID i przybornika (toolkit) z konkretnymi wskazówkami dotyczącymi badań interdyscyplinarnych.

Prezentacja: dr Maciej Maryl

Część II Współpraca między humanistami a instytucjami kultury

Dyskusja panelowa z członkami zespołu SHAPE-ID z IBL PAN o rozwijaniu interdyscyplinarności w naukach HS na przykładzie współpracy instytucji kultury z badacz(k)ami nauk humanistycznych.

Uczestnicy: dr Anna Buchner, dr Piotr Wciślik, Marta Błaszczyńska

Moderator: dr Maciej Maryl

Prowadzący

Więcej

22-24 listopada 2021: Pierwsza międzynarodowa konferencja projektu TRIPLE "Empowering discovery in open social sciences and humanities"

Serdecznie zapraszamy na pierwszą międzynarodową konferencję projektu TRIPLE, pt. Empowering discovery in open social sciences and humanities, która odbędzie się online 22-24 listopada 2021 r. Organizatorem konferencji jest IBL PAN.

Celem konferencji jest omówienie metod i narzędzi prowadzenia kwerend i wyszukiwania informacji w obrębie nauk humanistycznych i społecznych (HS). Tematem przewodnim będzie wielojęzyczna platforma do przeszukiwania informacji naukowych – GoTriple, powstająca w ramach projektu TRIPLE, realizowanego przy udziale konsorcjum OPERAS. Udział w konferencji będzie okazją do zapoznania się z makietami strony oraz jej głównymi funkcjonalnościami. Uczestnicy będą mogli wnieść swoje uwagi i informacje zwrotne na temat platformy. Bardzo liczymy na pytania i refleksje polskiego środowiska naukowego!

Poza tym będziemy rozmawiać o:

● wyszukiwaniu projektów badawczych z pokrewnych dziedzin,

● znajdowaniu i nawiązywaniu kontaktów z naukowcami o podobnych zainteresowaniach,

● crowdfundingu dla nauki – czy jest etyczny? czy jest potrzebny? jak go realizować?

● modelach biznesowych wspierających otwartą naukę w humanistyce.

Konferencja odbędzie się za pośrednictwem platformy Zoom w dniach 22-24 listopada w trzech popołudniowych sesjach (13.00-17.00). Językiem konferencji jest język angielski.

Aby wziąć udział w wydarzeniu prosimy zarejestrować się na stronie: https://us02web.zoom.us/meeting/register/tZIkdOmgqDwoEtUST8PTisW_aBmqpmjGipiL.

Szczegółowy program dostępny na stronie konferencji: https://project.gotriple.eu/triple-international-conference-2021/.

#TRIPLEConference @TripleEU

Wiadomości Centrum Humanistyki Cyfrowej

25-27 kwietnia 2016, Wrocław: Konferencja Infrastruktura naukowa CLARIN-PL oraz Premiera Słowosieci 3.0 emo i enWordNet 1.0

Więcej informacji: http://clarin-pl.eu/pl/konferencja-infrastruktura-naukowa-clarin-pl/.

Warszawa, BUW, 9 III 2016 (środa): Seminarium naukowe "Big Data i cloud computing jako nowe narzędzia w informacji i w nauce"

Organizator: Zespół Centrum Dokumentacji Europejskiej
Program >>

Warszawa, IBL PAN, 29 II 2016 (poniedziałek): Warsztaty "Bibliografia jako narzędzie w humanistyce cyfrowej"

Organizator: Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN w ramach prac Grupy Roboczej DARIAH-PL "Filologia cyfrowa".

Więcej informacji i program warsztatów>>

18 września 2015, godz. 10.00-17.30, Warszawa: konferencja naukowa "Wizualizacja dla nauki"

Otwarte Repozytorium Nauk Historycznych "Lectorium" (Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego) oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego mają przyjemność zaprosić Państwa na konferencję naukową pt. Wizualizacja dla nauki.
Konferencja odbędzie się 18 września 2015 w godzinach 10.00-17.30 w Warszawie, w budynku Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego przy ul. Dobrej 56/66.
Zgłoszenie prosimy wysłać do 1 września br. za pośrednictwem formularza dostępnego pod adresem: https://docs.google.com/forms/d/1rvldrr2NQ1I3b4fBt7vDdIeB0mb5QrHoPgy8ccQvDuE/viewform. Liczba miejsc jest ograniczona.
Udział w konferencji jest bezpłatny.
Wydarzenie ma charakter otwarty. Mile widziane są wszystkie osoby zainteresowane tematem wizualizacji. Będziemy wdzięczni za dalsze przesłanie informacji o konferencji.
Więcej informacji znajdą Pan na stronie internetowej: http://lectorium.edu.pl/wizualizacja-dla-nauki/.

13–15 kwietnia 2015 roku: Cykl wykładów i warsztatów "CLARIN-PL w praktyce badawczej. Cyfrowe narzędzia do analizy języka w pracy humanistów i tłumaczy"

Warszawa, Pałac Staszica, ul. Nowy Świat 72, sala 144
Centrum Humanistyki Cyfrowej Instytutu Badań Literackich PAN
CLARIN-PL

Zajęcia prowadzą pracownicy naukowi Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, Instytutu Podstaw Informatyki PAN: dr Anna Andrzejczuk, dr hab. Maciej Eder, mgr inż. Paweł Kędzia, mgr inż. Jan Kocoń, dr inż. Michał Marcińczuk, dr Marek Maziarz, dr Marcin Oleksy, dr Piotr Pęzik, dr inż. Maciej Piasecki, dr Ewa Rudnicka, dr inż. Tomasz Walkowiak, mgr inż. Michał Wendelberger, dr Marcin Woliński, dr Alina Wróblewska.
Więcej informacji >>

12 stycznia 2015, godz. 17.00, kampus UW, dawne Centrum Informatyki, sala 106: odczyt Marcina Werli (Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, IChB PAN) "Biblioteki cyfrowe w sieci PIONIER"

W ramach cyklu konferencji i warsztatów "Humanistyka Cyfrowa : projekty, ludzie, teoria".

Czytaj więcej ›

IBL PAN uzyskał status obserwatora w NeDiMAH

02-06-2014

Instytut Badań Literackich PAN, jako jedyna polska instytucja, uzyskał status obserwatora w NeDiMAH, Sieci na rzecz Cyfrowych Metod w Humanistyce i Naukach o Sztuce (Network for Digital Methods in the Arts and Humanities). NeDiMAH została powołana w 2011 przez Europejską Fundację Nauki (ESF) do inwentaryzacji badań cyfrowych w naukach humanistycznych i o sztuce. Celem sieci jest stymulowanie współpracy między europejskimi badaczami zajmującymi się tą problematyką, oraz podmiotami zaangażowanymi w tworzenie cyfrowych kolekcji dziedzictwa kulturowego.
Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN zaangażuje się w prace trzech grup roboczych NeDiMAH: (2) Information VIsualisation; (3) Linked Data and Ontological Methods; (6) Scholarly Digital Editions.
Obserwatorem z ramienia IBL PAN został dr Maciej Maryl, z-ca Dyrektora ds. Ogólnych, kierownik Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN.
Więcej informacji:
http://www.nedimah.eu/
http://www.esf.org/index.php?id=8752

4 kwietnia 2014 - spotkanie przedstawicieli ośrodków polonistycznych w sprawie reaktywacji Biuletynu Polonistycznego

4 kwietnia 2014 r. w siedzibie Instytutu Badań Literackich PAN w Warszawie odbyło się spotkanie przedstawicieli ośrodków polonistycznych, zorganizowane przez Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL w związku z reaktywacją "Biuletynu Polonistycznego". Wzięli w nim udział przedstawiciele ok. 30 instytucji naukowych.

Pełna treść sprawozdania ze spotkania 4 kwietnia 2014 >>

Lista instytucji reprezentowanych na spotkaniu 4 kwietnia 2014 r. >>

26-27 maja 2014, Łódź: Forum Naukowe w ramach projektu "Łódzkie intelektualne – II edycja": Kultura cyfrowa: nowe umiejętności i nowe wyzwania

Organizatorzy:
Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego
Uniwersytet Łódzki

Rejestracja online na Forum Młodych Naukowców: od 5 maja.
Zaproszenie >>
Program >>
List intencyjny >>