Ośrodek Studiów Kulturowych i Literackich nad Komunizmem

Ośrodek Studiów Kulturowych i Literackich nad Komunizmem IBL PAN powstał 30 kwietnia 2011 roku. Badacze tworzący ten zespół korzystają z rozmaitych narzędzi i inspiracji metodologicznych (analiza dyskursu, narratologia, fabularyzacje Hydena White’a, semantyka historyczna Renharda Kosellecka, koncepcje Pierre’a Bourdieu i Michela Foucaulta), ale ich prace łączą się w spójną całość. Skupiają się na analizie pojęcia i zjawiska sygnowanego słowem "komunizm", jego zmiennych kolejach losu począwszy od lat 40. aż po współczesność. Przedmiotem zainteresowania zespołu są więc obrazy komunizmu oraz szeroko pojęta pragmatyka i skomplikowana semantyka tego terminu w dziełach literackich, filmowych, tekstach publicystycznych, eseistycznych, biograficznych i naukowych oraz artefaktach. Komunizm, jego niegdysiejsze i współczesne tekstualizacje, są traktowane jako praktyka kulturowa, której wymiar dyskursywny zdaje się nierozerwalnie związany ze społecznym.

Członkowie Ośrodka z IBL PAN:
    dr  Paweł Rams
    dr hab. Anna Sobieska, profesor instytutu
    dr hab. Tomasz Żukowski, profesor instytutu 
 
Członkowie Ośrodka spoza IBL PAN:
  
   dr Anna Artwińska – Uniwersytet w Hamburgu
   dr Aranzazu Calderón Puerta – Uniwersytet Warszawski
   mgr Michał Czaja – Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
   dr Aleksandra Sekuła
   dr Anna Zawadzka – Instytut Slawistyki PAN

Dyżury: środa, godz. 10-12, pok. 138, tel. (22) 65-72-706
 
Zespołowe granty i projekty badawcze realizowane przez Ośrodek:
 
a)      grant Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki "Komunizm – dzieje pojęcia w Polsce w latach 1944-1989. Interpretacje i sposoby użycia: literatura, kultura, społeczeństwo" (nr 0064/NPRH2/H11/81/2013). Kierownik projektu: prof. dra hab. Michał Głowiński. Planowany czas realizacji 2013 – 2018.
 
b)     grant Narodowego Centrum Nauki "Opowiedzieć PRL" (nr  4502/B/H03/2011/40),  pod kierunkiem prof. Michała Głowińskiego, realizowany od 20 maja 2011 r. do 19 maja 2013 r. (projekt zakończony).
 
Wydawnictwo IBL PAN wydaje serię OSKiLK-u pt. Komunizm. Idee, Dyskursy, Praktyki, pod red. Katarzyny Chmielewskiej i Grzegorza Wołowca.
 
W ramach serii dotychczas ukazały się następujące książki:
 
Opowiedzieć PRL, pod red. K. Chmielewskiej i G. Wołowca, Warszawa 2011.
 
Literatura i socjalizm, pod red. K. Chmielewskiej, D. Krawczyńskiej i G. Wołowca, Warszawa 2012.
 
PRL – życie po życiu, pod red. K. Chmielewskiej, A. Mrozik i G. Wołowca, Warszawa 2012.
 
Rok 1966. PRL na zakręcie, pod red. K. Chmielewskiej, G. Wołowca i T. Żukowskiego, Warszawa 2014.  
Zespół jako całość pracował także nad numerem tematycznym"Tekstów Drugich" 2013,  nr 3.  
 
W dniach 21 – 23 lutego 2011 zespół zorganizował ogólnopolską konferencję "Opowiedzieć PRL", poświęconą literaturze współczesnej i strategiom dyskursywnym upamiętniania zamkniętej już epoki.
 
 
 W latach 2012–2014 Ośrodek Studiów Kulturowych i Literackich nad Komunizmem zorganizował serię paneli dyskusyjnych:  
 
W roku 2012:
 
1.  "Jak żyć z komunizmem? PRL i komuna we współczesnym polskim dyskursie publicystycznym" (11 czerwca 2012), z udziałem Katarzyny Chmielewskiej, Agnieszki Mrozik, Anny Zawadzkiej i Tomasza Żukowskiego.
 
2.: "PRL w (auto)biografii" (24 października 2012), z udziałem Michała Czai, Joanny Szczęsnej, Grzegorza Wołowca, Tomasza Żukowskiego.
 
3.: "Płeć PRL – płeć komunizmu" (5 grudnia 2012), z udziałem Aranzazu Calderón Puerta, dr Agnieszki Mrozik, Anny Sobieskiej i Elizy Szybowicz.
 
W roku 2013:
 
1 "Komunizm i nacjonalizm" (10 kwietnia 2013), z udziałem Pawła Kucińskiego, Tomasza Żukowskiego, Katarzyna Chmielewskiej (moderuje) i Anny Zawadzkiej.

2. "Narracje subwersywne o komunizmie" (15 maja 2013), z udziałem Michała Czai, Anny Sobieskiej (moderacja), Przemysława Czaplińskiego i Kingi Dunin.

3. "Komunizm i pamięć historyczna" (20 listopada 2013), z udziałem Grzegorza Wołowica, Kajetan Mojsaka (moderacja), Katarzyny Chmielewskiej i  Augusta Grabskiego.
 
4. "Komunizm w rodzinie, rodzina w komunizmie" (11 grudnia 2013), z udziałem Agnieszki Mrozik, Grzegorza Wołowca (moderacja), Elizy Szybowicz i Anny Artwińskiej.
 
W roku 2014:
Cztery spotkania panelowe pod zbiorczym tytułem "Rok 1966. PRL na zakręcie":
 
 1. "Kościół, Gomułka, Moczar, języki polityczne lat 60-tych" (15 maja kwietnia 2014), z udziałem Grzegorza Wołowca, Michała Czai, Bartłomieja Starnawskiego i Heleny Datner.

2.  "Razem czyli osobno - opozycje wobec władzy w latach 60-tych" (15 października 2014), z udziałem Kajetana Mojsaka, Tomasza Żukowskiego, Krzysztofa Gajewskiego i Sergiusza Kowalskiego.  
 
3. "Lata 60–te - produkcja normalności" (17 listopada 2014), z udziałem Anny Zawadzkiej, Elizy Szybowicz, Aleksandry Sekuły i Renaty Siemieńskiej.
 
4. "Lekcje historii" (18 grudnia 2014), z udziałem Agnieszki Mrozik, Katarzyny Chmielewskiej, Dobrochny Kałwy i Anny Artwińskiej.
 
Najważniejszą i najbardziej podstawową formą pracy Ośrodka jest jednak regularne seminarium, które z kilkunastu niezależnych indywidualności badawczych uczyniło rzeczywisty zespół. Seminarium traktujemy nie tylko jako okazję do wspólnej pracy nad warsztatem i metodologią, ale przede wszystkim laboratorium nowych perspektyw badawczych, otwierające nowe horyzonty literaturoznawcze, historyczne i humanistyczne.

 

Logo Archiwum Kobiet

 

 

 

 

 

 

 

     

 

 

 

Logo Słownika Polszczyzny XVI wieku