Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

dr hab., profesor IBL PAN
Pracownia Antropologii Współczesności

Redakcja "Tekstów Drugich"

e-mail: justyna.tabaszewska@ibl.waw.pl

Główne kierunki zainteresowań naukowych:

badania nad pamięcią i afektami, studia temporalne, ekokrytyka, polska literatura i kultura współczesna. Obecnie pracuje nad dwoma projektami: pierwszy dotyczy pamięci przyszłości (jej funkcji i form) w literaturze oraz kulturze Europy Środkowej, drugi – pamięci środowiskowej oraz alternatywnych skal pamięci.

 Granty, projekty, stypendia i nagrody:

• Uczestnik projektu „Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata” (grant Nauka dla Społeczeństwa, 2024-2026).
• Uczestnik projektu „Slow Memory. Transformative Practices for Times of Uneven and Accelerating Change”, COST ACTION (2022-2025).
• Koordynator i wykonawca projektu finansowanego w ramach programu Rozwój Czasopism Naukowych – wydawanie anglojęzycznych numerów „Tekstów Drugich” (2022–2024, IBL PAN).
• Stypendium Bekkera (NAWA), realizowane na Uniwersytecie Goethego we Frankfurcie. Projekt Memories of “Future Past” as an Aspect of Creating Contemporary Poetics of Memory (2021-2022).
• Stypendystka Józef Tischner Fellowship, Institut für die Wissenschaften vom Menschen. Realizacja projektu Polish Poetics of Memory and the Notion of Future in Memory Research (2021).
• Kierownik projektu „Afektywne poetyki pamięci. Polska literatura i kultura wobec przełomu roku 1989” (NCN, konkurs Fuga, 2014-2017, IBL PAN).
• Koordynator i wykonawca projektu „Polskie studia literacko-kulturowe II. Wydanie monograficznych numerów „Tekstów Drugich” w wersji angielskojęzycznej i umieszczenie ich w międzynarodowych bazach danych” (NPRH, 2015-2018, IBL PAN).
• Wykonawca projektu „Zwrot afektywny po 1989 roku. Strategie i style reprezentacji w interdyscyplinarnej perspektywie badawczej”, kierownik: prof. dr hab. Marek Zaleski (NCN, konkurs Opus, 2012-2015, IBL PAN).
• Kierownik projektu „Przypomnienie, powtórzenie, tworzenie. Problematyka tradycji i pamięci kulturowej wobec sposobów konstruowania poetyk pamięci w najnowszej polskiej poezji” (NCN, konkurs Opus, 2011-2013, WP UJ).
• Nagroda Premiera Rady Ministrów za wyróżnione rozprawy doktorskie, rok 2015.
• Stypendium dla młodych wybitnych naukowców na lata 2015-2018.
• Stypendium START Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej w latach 2012 i 2013.

• Członek redakcji „Tekstów Drugich”, koordynator wydań numerów anglojęzycznych.
• Jeden z redaktorów naczelnych (wraz z dr H. Teichler, dr P. Leworthy’m i dr E. Gulumem) nowego czasopisma z zakresu memory studies „Memory Studies Review” , wydawanego przez Brill.
• Sekretarz w Radzie Naukowej serii wydawniczej „Nowa Humanistyka”, Wydawnictwo IBL PAN, od 2020 r.

• Pamięć afektywna. Dynamika polskiej pamięci po 1989 roku, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 2022.
• Humanistyka służebna. Negocjowanie pola i budowanie autonomii w dobie kryzysu, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2022.
• Poetyki pamięci. Współczesna poezja wobec tradycji i pamięci, IBL PAN, Warszawa 2016.
• Jedna przyroda czy przyrody alternatywne? O pojmowaniu i obrazach przyrody w polskiej poezji, Universitas, Kraków 2010.

• Tradycja współcześnie – repetycja czy innowacja?, red. A. Jarmuszkiewicz, J. Tabaszewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
• Opus citatum. O cytacie w kulturze, red. J. Tabaszewska, A. Jarmuszkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014.

• Affective Future and Non-existent History. The Issue of Future Past in Memory Research, „Memory Studies” 16 (4) 2023.
• Szanse i zagrożenia, „Teksty Drugie” 4/2023.
• Antycypacja i wyobraźnia. Tekstowa „przyszła Polska”, „Przegląd Kulturoznawczy” 1/2023.
• Teraźniejszość w natarciu, „Teksty Drugie” 6/2023.
• Future in Memory Studies and Functions of Alternative Histories, w: Voicing Memories, Unearthing Identities: Studies in the Twenty-First-Century Literatures of Eastern and East-Central Europe, red. A. Konarzewska, A. Nakai, Vernon Press, Delaware 2023.
• Powrót do przyszłości, „Teksty Drugie” 3/2022.
• Brzydkie afekty. Teraźniejszość w twórczości Doroty Masłowskiej, w: Sztuka inwencji. Ryszarda Nycza praktykowanie humanistyki: rozmowy, inspiracje, kontynuacje, red. J. Franczak, T. Kunz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2021.
• Zatarte tryby teraźniejszości, „Teksty Drugie” 5/2020.
• Young Polish Literature in Affect, w: New Trends in Slavic Studies, red. S. Cuadros i in., Editorial House URSS, Moscow 2020.
• Na granicy faktu. Kategoria faction w badaniach nad współczesnymi biografiami, “Teksty Drugie” 1/2019.
• Awangardowe i ariergardowe tradycje w nowej polskiej poezji na przykładzie twórczości Andrzeja Sosnowskiego, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, nr 2/2019.
• The Price of Participation. Short-Range Cultures and World Literature,“Wielogłos” 3/2019.
• Codzienne, dotkliwe, toksyczne. ‘Młoda’ literatura w afekcie,“Pamiętnik Literacki” 3/2019.
• Prawdziwe przestępstwa. O afektywnej karierze pewnego formatu, “Teksty Drugie” 6/2019.
• Afektywne katastrofy. Kategoria katastrofy w dyskursie ekokrytycznym i afektywnym – wstępne rozpoznania, w: Poetyki ekocydu. Historia, natura, konflikt, red. A. Ubertowska, D. Korczyńska-Partyka, E. Kuliś, Wydawnictwo IBL, Warszawa 2019.
• Powtórzenia i ponowienia. Tomasz Różycki a kwestia oryginalności, w: Obroty liter. O twórczości Tomasza Różyckiego, red. A. Czabanowska-Wróbel, M. Rabizo-Birek, Universitas, Kraków 2019.
• Spór o naturę puszczy, w: O jeden las za daleko, red. P. Czapliński, J. B. Bednarek, D. Gostyński, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa 2019.
• Ekokrytyczna (samo)świadomość, “Teksty Drugie” 2/2018.
• Zapomniane emocje, “Przegląd Kulturoznawczy” 2/2018.
• Literaturoznawstwo służebne, “Teksty Drugie” 1/2017.
• Przeszłe przyszłości. Afektywne fakty i historie alternatywne, “Teksty Drugie” 5/2017.
• Zepsuty afekt, w Ciała zdruzgotane, ciała oporne, red. A. Lipszyc, M. Zaleski, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2016.
• On Polish Memory Studies, “Teksty Drugie”, English Issue 1/2016.
• Is There a Place for Postcolonial Reflection in Popular Polish Travel Books?, w: AnOther Africa? – (Post-)Koloniale Afrikaimaginationem im russischen, polnischen und deutschen Kontext, ed. J. Domdey, Universitatsverlag WINTER, Heidelberg 2016.
• Dotkliwe historie, “Teksty Drugie” 4/2016.
• Klisze i prześwietlenia. Braki i naddatki polskiej pamięci, “Teksty Drugie” 6/2016.
• Interakcje pamięci. Konkurencja, konflikt czy dialog?, w: Projekt na daleką metę, red. Z. Łapiński, A. Nasiłowska, IBL PAN, Warszawa 2016.
• Od kontestacji do eksploracji. Problematyka tradycji w twórczości Marcina Świetlickiego, Tomasza Różyckiego, Andrzeja Sosnowskiego i Jacka Podsiadły, w: Nowa poezja wobec tradycji, red. S. Buryła, M. Flakowicz-Szczyrba, Wydawnictwo IBL PAN 2015.
• Travelers and Colonizers. Contemporary Strategies of Describing Africa, “Teksty Drugie” English Special Issue 2/2014.
• Afektywne interpretacje. Afekt w koncepcjach Jill Bennett oraz Valerie Walkerdine, w: Pamięć i afekty, red. R. Nycz, R. Sendyka, Z. Budrewicz, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2014.
• Od literatury jako medium pamięci do poetyki pamięci. Kategoria pamięci w badaniach nad literaturą, “Pamiętnik Literacki” 4/2013.
• Nieoryginalna ariergarda. Koncepcja Marjorie Perloff jako próba diagnozy statusu współczesnej poezji, “Teksty Drugie” 3/2012.
• Gubienie śladów i tropienie przesunięć, czyli czytelnik w grze Andrzeja Sosnowskiego, „Teksty Drugie” 5/2013.
• Gdy nie sposób wyzwolić literatury z obowiązków. Początek lat dziewięćdziesiątych XX w. a rodząca się świadomość postzależności, w: Po zaborach, po wojnie, po PRL-u: polski dyskurs postzależnościowy dawniej i dziś, red. H. Gosk, E. Kraskowska, Universitas, Kraków 2013.
• Literatura jako medium pamięci, pamięć w literaturze czy pamięć literatury?, w: Od pamięci biodziedzicznej do postpamięci, red. T. Szostek, R. Sendyka, R. Nycz, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2013.
• Zagrożenia czy możliwości? Ekokrytyka – rekonesans, “Teksty Drugie” 3/2011.
• Miejsce zależności. Podmiot pozbawiony miejsca – postawy i strategie tożsamościowe, w: Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy. Konteksty i perspektywy badawcze, red. R. Nycz, Universitas, Kraków 2011.
• Trauma jako estetyczne, afektywne doświadczenie. Próba analizy “empatycznej wizji”, “Teksty Drugie” 4/2010.
• Podróżnicy i kolonizatorzy. Współczesne strategie opisu Afryki, „Teksty Drugie”, 1/2/2006.

• Memory as Environment, „Memory Studies Review,” 1/2024.
• Memory of Potentiality and Memory of the Future. Does Remembering Possible Futures Influence the Frames of Memory?, w: Cognition, Culture, and Political Momentum: A Companion to Interdisciplinary Memory Research, red.Astrid Erll, William Hirst, Oxford University Press, Oxford 2024.
• Polish Memory – Again, anglojęzyczne wydanie „Tekstów Drugich”, 2023.

• H. White, Sny z Auschwitz, „Teksty Drugie” 2/2015.
• B. Massumi, Przyszłe narodziny afektywnego faktu, „Teksty Drugie” 6/2019.
• R. McRuer, Kaleki opór, „Teksty Drugie” 2/2020.