Zahorska Stefania: Wybór pism. Reportaże, publicystyka, eseje. Warszawa 2010

Wybór, wstęp i opracowanie Anna Nasiłowska.

Stefania Zahorska (ur. 1889 w Krakowie – zm. 1961 w Londynie) z wykształcenia historyk sztuki, w dwudziestoleciu międzywojennym zajmowała się także krytyką filmową i literacką. W 1934 roku widziała faszystowskie Niemcy; potem spędziła kilka miesięcy w ZSRR. Doświadczenia z zetknięcia z dwoma państwami totalitarnymi opisała w cyklu reportaży, publikowanych na łamach "Wiadomości Literackich". W 1939 roku musiała uciekać z Polski. Jedno z głównych piór publicystycznych emigracyjnych "Wiadomości". Publikowała powieści, opowiadania, dramaty. Nie ukończyła planowanego dzieła o symbolice form w malarstwie. Prawie zapomniana – jakże niesłusznie…
Twórczość Stefanii Zahorskiej stanowi brakujące ogniwo między dwudziestoleciem a współczesnością. Intelektualistka europejskiej klasy.


Zdumiewająca była ruchliwość umysłowa i fizyczna Zahorskiej: Warszawa, Berlin, Paryż, Budapeszt (gdzie miała siostrę i zdawała maturę), Moskwa, majątek męża na kresach, muzea i galerie sztuki w wielu krajach, Kraków, Londyn. W swoim pisarstwie dokumentowała obecność w tych miejscach. Była kosmopolitką w najbardziej pozytywnym rozumieniu tego słowa. Posiadała niepospolitą, atrakcyjną, wolną od banału osobowość. Należała do elity intelektualnej, która jest oswojona z kulturą europejską i traktuje ją ze swobodą, której nierzadko brak prowincjuszom, cierpiącym na kompleks niższości wobec Zachodu.
(Maja Cybulska)

Spektrum zainteresowań i zarazem możliwości pisarskich Zahorskiej obejmuje: literaturę (powieści i dramaty), socjologię, reportaż, krytykę sztuki, krytykę literacką, teorie doktryn politycznych, analizę ustrojów totalitarnych, filmoznawstwo, psychoanalizę i teorię języka, zwłaszcza – języka zideologizowanego. Lekceważy jednak podziały i specjalizacje. Wszystkie te pola łączy postawa odpowiedzialności intelektualisty za kształt XX wieku.
(Anna Nasiłowska)

 

Logo Archiwum Kobiet

 

 

     

 

 

 

 

 

 

 

 

Logo Słownika Polszczyzny XVI wieku