Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

    W ramach pobytu miałam wykład w Wyższej Szkole Ekonomii Narodowego Uniwersytetu Badawczego w Moskwie, poświęcony kulturze i literaturze rosyjskiej widzianej oczami badaczy i publicystów dwudziestolecia międzywojennego. Odczyt był połączony z prezentacją bazy "Spojrzenie z ukosa" dostępnej na stronie IBL PAN. Wystąpienie wzbudziło zainteresowanie zarówno ze strony studentów, jak i obecnych na spotkaniu slawistów. Końcowym efektem jest nawiązanie naukowych relacji i zapowiedź przygotowania być może wspólnego, polsko-rosyjskiego projektu we współpracy z zespołem prof. Aleksieja Vasilieva, rektora Wyższej Szkoły Ekonomii. Dyskusja na temat ram takiego projektu będzie prowadzona w trakcie pobytu prof. A. Vasilieva w Warszawie na początku grudnia bieżącego roku.
      Innym ważkim wydarzeniem, w którym miałam zaszczyt brać udział, była promocja publikacji "Zabici w Kalininie, pochowani w Miednoje", pod red. Aleksandra Gurjanowa, szefa sekcji polskiej Stowarzyszenia Memoriał. Konferencja prasowa miała miejsce w siedzibie Memoriału w Moskwie, w 80. rocznicę agresji sowieckiej na Polskę. Trzytomowe dzieło dotyczy części ofiar zbrodni katyńskiej - grupy około 6 300 polskich jeńców wojennych, którzy znaleźli się w obozie NKWD w Ostaszkowie a wiosną 1940 roku zostali zamordowani w więzieniu NKWD w Twerze, wówczas noszącym nazwę Kalinin, i potajemnie pochowani w pobliskim Miednoje. Dzieło zawiera publikowane po raz pierwszy po rosyjsku biogramy i fotografie ofiar oraz dokumentację ekshumacji w Miednoje.  Pierwsze dwa tomy publikacji, zawierają biogramy i zdjęcia więźniów obozu ostaszkowskiego. W trzecim tomie znajdują się protokoły zeznań Dmitrija Tokariewa, ówczesnego szefa NKWD obwodu kalinińskiego, złożone w 1991 roku przed Główną Prokuraturą Wojskową ZSRR oraz materiały dwóch ekshumacji w Miednoje: z 1991 roku przeprowadzonej przez  Główną Prokuraturę Wojskową ZSRR i z 1995 roku, prowadzonej przez zespół polski.
      Stowarzyszenie Memoriał wydało tę fundamentalną publikację dzięki datkom zebranym w Rosji a przesłało je ponad tysiąc osób, niekiedy były to nawet drobne sumy. Nazwiska ofiarodawców, którzy się na to zgodzili, opublikowano w jednym z tomów. Według dyrektorki Stowarzyszenia Memoriał Jeleny Żemkowej niezwykle istotnym było "by obywatele rosyjscy wzięli udział w wydaniu tej książki".
     Dzięki wspaniałomyślności Stowarzyszenia tak cenna i ważna pozycja powiększyła zbiory Biblioteki Instytutu Badań Literackich PAN.

Oprac. dr Grażyna Pawlak