Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Dotarła do nas z Tel-Awiwu smutna wiadomość, że 6 lipca 2024 r. zmarł Ryszard Löw, historyk literatury, bibliograf i krytyk literacki, publicysta i redaktor. Środowisko literaturoznawców ceniło go od lat jako znakomitego badacza wzajemnego oddziaływania literatury polskiej i hebrajskiej, czy niestrudzonego tropiciela wydawniczej i antykwarycznej działalności Żydów w Polsce. Urodzony (w 1931r.) i wychowany w Krakowie, studiował tam historię na Uniwersytecie Jagiellońskim i ekonomię w Wyższej Szkole Ekonomicznej; choć od 1952 r. mieszkał w Izraelu, pozostawał w stałym kontakcie z Polską, a Kraków darzył szczególnym sentymentem. Wiele placówek naukowych, m.in. Biblioteka Narodowa, Biblioteka Jagiellońska czy Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie dzięki jego zabiegom i pomocy pozyskiwało archiwalne polonica hebrajskie i polskie książki wydawane w Izraelu. W latach 1958-1981 był korespondentem poznańskiej Pracowni Bibliografii Bieżącej IBL PAN, której systematycznie dostarczał informacje na temat hebrajskich poloniców. W 1986 r. odbył pierwszą po wielu latach podróż do Polski, która zapoczątkowała późniejsze częste wizyty w kraju, połączone z udziałem w życiu naukowym i literackim. Stawały się one często zaczątkiem nieformalnych, bardziej osobistych kontaktów, przeradzających się z czasem w przyjaźń – w Instytucie Badań Literackich takimi szczególnymi względami cieszyli się nie tylko badacze literatury różnych epok, dla których był inspirującym erudycyjnym interlokutorem (jako autor m.in. tekstów Mickiewicz w kręgu hebrajskim, Prus w domenie hebrajskiej, „Trylogia” w oczach krytyki hebrajskiej, niektórych ogłaszanych w IBLowskich periodykach, „Pamiętniku Literackim” i „Tekstach Drugich”), ale i Instytutowa Biblioteka, czy Pracownia Dokumentacji Literatury Współczesnej. Pan Ryszard nie lubił używać e-maili do kontaktów, ale długie telefonicznie rozmowy z Nim, zwłaszcza w ostatnich latach, kiedy zmagał się z chorobami i nie mógł nawet planować podróży, świadczyły, że nasze środowisko było Mu bliskie i dla Niego ważne, nam zaś dawały poczucie obcowania z wyjątkowym człowiekiem o bogatej osobowości i niezwykle szerokich zainteresowaniach.

W Peter Lang International Academic Publishers ukazała się książka dr Aleksandry Wójtowicz o Pałacu Staszica jako heterotopii afektywnej.

Link: https://www.peterlang.com/document/1484167

Projekt został zrealizowany w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki "Uniwersalia" 

Z okazji Międzynarodowego Dnia Książki Conrado Moreno zaprosił specjalistów od literatury, którzy 23 kwietnia w Pałacu Staszica wygłosili wykład na temat książki w XVI i XVII wieku, o związkach Szekspira i Cervantesa oraz o autorstwie "Don Kichota”.

Zachęcamy do wysłuchania audycji:

O związkach Szekspira i Cervantesa oraz o autorstwie Don Kichota (prof. Krzysztof Mrowcewicz, prof. Joanna Partyka, dr Jadwiga Clea Moreno-Szypowska)

Ze smutkiem i poczuciem wielkiej straty zawiadamiamy, że 15 lipca 2024 roku w Warszawie zmarł Profesor Jan Tomkowski, wieloletni pracownik Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, historyk literatury, eseista, prozaik.

Urodzony 22 sierpnia 1954 roku w Łodzi; absolwent filologii polskiej oraz filozofii Uniwersytetu Łódzkiego. Publikował początkowo w „Twórczości”, „Tygodniku Kulturalnym” oraz miesięczniku „Znak”. W latach 1979-1982 był doktorantem Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (IBL PAN) w Warszawie. W tym czasie publikował (pod pseudonimem Stanisław Krzysztofowicz) artykuły, recenzje i opowiadania na łamach wydawanych poza cenzurą czasopism: „Wezwanie”, „Bez Dekretu”, „Wybór”, „Kultura Niezależna” (1987-1989). W 1985 uzyskał w IBL PAN doktorat na podstawie rozprawy. Juliusz Słowacki i tradycje mistyki europejskiej (promotor prof. Maria Żmigrodzka). Od 1986 był zatrudniony jako adiunkt w IBL, najpierw w Pracowni Pozytywizmu, następnie w Pracowni Literatury XX wieku. W 1990 został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1990 i 1993 przebywał na stypendiach we Francji, a w 1991 jako stypendysta British Academy w Londynie. W 1995 roku obronił w IBL rozprawę habilitacyjną Mój pozytywizm. Współpracował z Uniwersytetem Warszawskim i Akademią Świętokrzyską w Kielcach. W kolejnych latach kontynuował pracę naukową w IBL PAN jako członek Pracowni Komunikacji Literackiej w Okresie PRL. Był też stałym jurorem Olimpiady Literatury i Języka Polskiego przy IBL PAN. Współpracował z Polskim Radiem, głównie z programem 2. Wykładał gościnnie na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia (2011) w kategorii eseistyka za Klasztor Maulbronn. Był laureatem nagrody miesięcznika „Nowe Książki” za rok 2020. W 2021 roku otrzymał nagrodę Skrzydła Dedala za całokształt twórczości. Autor wielu książek z zakresu historii literatury (w tym podręczników), zbiorów esejów i opowiadań. Badacz o niezwykle szerokich zainteresowaniach i erudycyjnej wiedzy.

Wydał m.in. Juliusz Słowacki i tradycje mistyki europejskiej (1984), Opowieści Szeherezady (1989), Jerzy Stempowski (1991), Literatura polska (1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2004), Mój pozytywizm (1993), Dom chińskiego mędrca. Eseje o samotności (2000), Młoda Polska (2001), Mała Historia Literatury Polskiej (2001), Don Juan we mgle. Eseje o wierności (2005), Jesień (2018), Pan Tadeusz – poemat metafizyczny (2019), Liść Kartezjusza. 69 opowiadań (2020), Szkice o literaturze XX (2020), Żyrafa Einsteina. 69 opowiadań (2021), Paul Valéry. Siedem szkiców (2023).

W Wydawnictwie IBL jest w przygotowaniu ostatnia książka Profesora Wyspa umarłych.

Dyrekcja, Rada Naukowa i wszyscy pracownicy IBL PAN.

W załączniku zamieszczamy list kondolencyjny od Dyrekcji i Pracowników Instytutu Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego: Zob. link.