prof. dr hab., profesor
Pracownia Antropologii Współczesności
Email: marek.zaleski@ibl.waw.pl, marek.marzales@gmail.com
Od roku 1980 w IBL PAN, początkowo w Pracowni Badań Kultury Literackiej, następnie w Pracowni Literatury Współczesnej (później przemianowana na Pracownię Literatury XX Wieku, a w 2005 na Pracownię Literatury XX i XXI Wieku). Od roku 2012 jest kierownikiem Zespołu do Badań nad Literaturą i Kulturą Późnej Nowoczesności. Od 1998 członek Rady Naukowej IBL PAN . W latach 2007-2013 pracował na pół etatu w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych UW oraz wszedł w skład Rady Naukowej tegoż Instytutu. Od roku 2011 powołany w skład Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych działającym przy Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Debiutował jako badacz na łamach "Pamiętnika Literackiego" (1977 z. 3) artykułem o Traktacie poetyckim Czesława Miłosza. Autor książek Przygoda drugiej awangardy (1984 i 2000 – o polskiej awangardzie poetyckiej lat trzydziestych), Mądremu biada? (1990 – szkice literackie), Formy pamięci. O przedstawianiu przeszłości w polskiej literaturze współczesnej (1996 i 2 wyd.2004 – książka inicjująca rodzime badania nad pamięcią i literaturą), Zamiast. O twórczości Czesława Miłosza (2006 i 2 wyd.2011), oraz Echa idylli w literaturze polskiej nowy nowoczesności i późnej nowoczesności (2007), a także wielu rozpraw, artykułów i recenzji drukowanych w czasopismach naukowych i w prasie literackiej. Występował z referatami na kilkudziesięciu konferencjach naukowych w kraju i za granicą, organizator międzynarodowych konferencji naukowych "Literatura i demokracja" (IBL PAN 1994) i "Warszawa Miłosza"(IBL PAN 2011). Opiekun i uczestnik grantów naukowych z Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, obecnie kierownik grantu "Zwrot afektywny po roku 1989. Strategie i style reprezentacji w interdyscyplinarnej perspektywie badawczej".
Był stypendystą m.in. Funduszu Pomocy Niezależnej Literaturze i Nauce Polskiej (Paryż 1986), Towarzystwa Historyczno-Literackiego (Paryż 1987), Akademii Brytyjskiej (Londyn 1996, 2004 i 2005). W roku 2001, w ramach programu "International Writing Program", przebywał na Iowa University (Iowa City. USA). Występował z wykładami m.in. w Amherst College (Massachusetts), Wesleyan University w Middletown (Connecticut), Emory University w Atlancie (Georgia) i w Duke University w Durham (Północna Karolina), Harvard University (Boston), a w ramach Roku Miłoszowskiego z wykładami i referatami w Cornell University (Ithaca,USA), British Columbia (Vancouver, Canada), Toronto University (Canada) , Uniwersytecie Kijowskim (Ukraina) , Yale University (New Haven ,USA), Sapienza (Rzym, Włochy), Centre Universitaire Malesherbes – Sorbonne (Paryż, Francja), Circulos de Bellas Artel ( Madryt, (Hiszpania).
W latach 1987-2006 współredaktor "Res Publiki" i zastępca redaktora naczelnego "Res Publiki Nowej". Juror nagrody "Nike" w latach 2005-2007. W latach 1997 – 2004 był ekspertem Zespołu Literackiego stowarzyszenia naukowo-kulturalnego Willa Decjusza - Forum Dialogu Kultur (od 2003 - oddział Instytutu Adama Mickiewicza, a od 2004 - oddział Instytutu Książki), potem w latach 2004- 2006 i ponownie od roku 2008 ekspertem Instytutu Książki, a od 2012 członkiem Rady Instytutu. Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz polskiego oddziału PEN-Clubu. Laureat Nagród Fundacji Kościelskich (1990), Nagrody Literackiej Gdynia w dziedzinie eseju (2006) i Nagrody im. Kazimierza Wyki (2009).