Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

dr hab., profesor instytutu
estera.lasocinska@ibl.waw.pl
Pracownia Literatury Renesansu i Baroku

Stypendia

• Szwecja, Univeristetsbibliotek Carolina Rediviva, Riksarkivet, w ramach umowy o wymianie między Polską Akademią Nauk a Królewską Szwedzką Akademią Nauk w Sztokholmie, listopad 2000
• Francja, Bibliotetheque Nationale de France, maj 2001, Instytut Badań Literackich PAN
• Szwecja, Univeristetsbibliotek Carolina Rediviva, w ramach umowy o wymianie między Polską Akademią Nauk a Królewską Szwedzką Akademią Nauk w Sztokholmie, listopad 2001

• Nagroda Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Warszawa 2000.
• Wyróżnienie Rady Naukowej PAN za pracę doktorską pt. "Cnota sama z mądrością jest naszym żywotem". Stoickie pojęcie cnoty w poezji polskiej XVII wieku, Warszawa 2003.

Książki

• Epikurejska idea szczęścia w literaturze polskiej renesansu i baroku. Od Kallimacha do Potockiego, IBL PAN, Studia Staropolskie. Series Nova, Warszawa 2014.
• Kamyk filozoficzny, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2007.
• Mikołaj Rej, Sentencje o życiu, oprac. Ewa J. Głębicka i Estera Lasocińska, PWN, Warszawa 2005.
• Renesans-Oświecenie. Antologia, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2005.
• "Cnota sama z mądrością jest naszym żywotem". Stoickie pojęcie cnoty w poezji polskiej XVII wieku, IBL PAN, Studia Staropolskie. Series Nova, Warszawa 2003.

Rozprawy i artykuły

• O wolności, równości, winie. Paweł Szczerbic i jego przekłady prawa niemieckiego, [w:] Długie trwanie kultury staropolskiej. Ustanowienia, praktyki, rekonstrukcje - szkice ofiarowane Profesorowi Markowi Prejsowi, red. A. Arendt, A. Jakóbczyk-Gola, P. Morawski, I. Piotrowski, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2022, s. 355-364.
• Literatura staropolska wobec problemu zła. Uwagi wstępne, „Tematy i Konteksty” nr 11 (16) 2021, s. 227-243.
• O lekarstwach ludzkiej duszy. Wokół "De remediis animi humani" Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, "Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki" 29 (2020), z. 2.
• Giovanni Bernardino Bonifacio i staropolska recepcja antycznych szkół filozoficznych, w: Między Italią a Rzeczpospolitą. Giovanni Bernardino Bonifacio d'Oria (1517-1597) - perpetuus viator, red. Aleksander Baliński, Beata Gryzio, Maria Michalska, Wydawnictwo Słowo-Obraz-Terytoria, Gdańsk 2019, s. 163-182.
• O suwerenności państwa „rzecz w słowa niewiela”. „Polityka pańskie” Justusa Lipsjusza, w: Najwyższa Pani swoich praw…”. Idee wolności, niepodległości i suwerenności w Rzeczpospolitej 1569-1795, red. Anna Krwawicz, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2019, s. 73-86.
• Chrystianizacja epikureizmu w pismach wczesnonowożytnych. Lorenzo Valla i Erazm z Rotterdamu, „Barok” XXIII/1 (2016), s. 55-65.
• Uczony i święty. Chrystianizacja wizerunków mędrców dawnych w "Żywotach filozofów" Marcina Bielskiego, "Tematy i Konteksty" ("Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Filologiczna. Historia Literatury") 2014 IX, z. 4, s. 1-12. 
• Starożytne teorie przyjaźni i ich renesans w literackich tekstach dawnej Polski, w: Przyjaźń w kulturze staropolskiej, red. A. Czechowicz, M. Trębska, Lublin 2013, s. 45-46.
• „Biblioteka Pisarzy Staropolskich” i jej twórca, „Barok” XVIII (38) z. 2, s. 63-67.
• Antyczna koncepcja przyjaźni i jej obraz w poezji Hieronima Morsztyna, w: "Libris satiari nequeo/Oto jestem ksiąg niesyty...". Pamięci Ewy Jolanty Głębickiej, red. A. Masłowska-Nowak, J. Partyka, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2010, s. 19-26.
• Arkadia epikurejska, w: Staropolskie arkadie, red. J. Krauze-Karpińska, J. Dąbkowska-Kujko, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2010, s. 284-298.
• Recepcja etyki starożytnej w literaturze renesansu, baroku i wczesnego oświecenia, w: Etos humanistyczny, red. P. Urbański, Wydawnictwo NERITON, Warszawa 2010, s. 21-50.
• Inspiracje epikurejskie w literaturze renesansu, baroku i oświecenie, w: Humanitas. Projekt Antropologii humanistycznej , red. A. Nowicka-Jeżowa, Wydawnictwo NERITON, Warszawa 2009-2010, s. 229-263.
• "Politicorum sive civilis doctrinae libri sex" Justusa Lipsjusza – kilka uwag o przekładzie Pawła Szczerbica, w: "Wszystko tu najdzie, co wy macie w głowie". Świat prozy staropolskie, red. E. Lasocińska, A. Czechowicz, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2008, s. 182-195.
• Filozofia moralna w "Politykach pańskich" Justus Lipsjusza, w: "Barok", t. XV, Warszawa 2008, s. 13-25.
• Dwa oblicza konceptu w wierszach Wacława Potockiego z rękopisu "Smutne zabawy [...] Po utraconych dziatkach [...], w: Koncept w kulturze staropolskiej, red. L. Ślęk, A. Karpiński, W. Pawlak, Lublin 2005, s. 157-171.
• Wizerunek mędrca w "Adverbia moralia" Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, w: Stanisław Herakliusz Lubomirski – twórca i dzieła, red. Adam Karpiński i Estera Lasocińska, Warszawa 2004.
• Drwina ze stoicyzmu i stoicyzm drwiący. W: Śmiech i łzy w kulturze staropolskiej, red. A. Karpiński, E. Lasocińska, M. Hanusiewicz, Warszawa 2003, s. 82-93.
• Postać Diogenesa i motywy diogeniczne w literaturze XVII wieku, "Teksty drugie" 2003, z. 1, s. 58-73.
• O pojęciu wielkiego umysłu i cnocie wielkomyślności. Stoicyzm i jego związki z etyka Arystotelesa w literaturze polskiej XVII wieku, "Barok" IX 2002, z. 1-2, s. 97-115.
•  "Period XV" – stoicyzm łużnieńskiego poety, “Roczniki Humanistyczne". XLIX 2001, z. 1, s. 61-74.
• Problem neostoicyzmu  w badaniach nad literaturą XVII wieku w Polsce, w: Barok w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej, red. Janusz Pelc, Krzysztof Mrowcewicz, Marek Prejs, Warszawa 2000, s. 241-252.
• O "Eklezjastesie" Stanisława Herakliusza Lubomirskiego – słowo i Słowo, "Pamiętnik Literacki" XC 1999 z. 2, s. 133-152.
• Myśl filozoficzna w “Adverbia moralia" St. H. Lubomirskiego, w: Wątki neostoickie w literaturze polskiego renesansu i baroku, red. Piotr Urbański, Szczecin 1999, s. 239-249.

Prace edytorskie

• Andrzej Maksymilian Fredro, Monita politico-moralia*Przestrogi polityczno-obyczajowe, wyd. Ewa J. Głębicka i Estera Lasocińska, Warszawa 1999.

 Udział w konferencjach i wygłoszone referaty

• Referat: O suwerenności państwa rzecz "w słowa niewielka". "Polityka pańskie" Justusa Lipsiusza, Konferencja: Najwyższa Pani swoich praw...Idee wolności, niepodległości i suwerenności Rzeczypospolitej 1569-1795, IBL PAN, Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem XVII, 5-7 listopada 2018.
• Referat: Virtus czy voluptas? O staropolskich lekarstwach duszy, Konferencja: Dyskurs medyczny w kulturze staropolskiej, IBL PAN i KUL, Kazimierz,24-26 wrzesień 2018.
• Referat: Stoicyzm i epikureizm w literaturze staropolskiej. Dialog czy polemika?, Spotkanie konferencyjne: Łódzkie Towarzystwo Naukowe 15.03.2018.
• Referat: Stoicyzm w literaturze staropolskiej. Główne idee, konferencja: Filozoficzny i filologiczny wymiar stoicyzmu, Białystok, 21 XII 2017.
• Referat: Stoicyzm i epikureizm w szesnastowiecznej Europie, konferencja: Między Italią a Rzeczpospolitą, Gdańsk, 15 XII 2017.
• Referat: „Epikurejska idea szczęścia w literaturze polskiej renesansu i baroku. Od Kallimacha do Potockiego”. Podsumowanie i perspektywa nowych badań, spotkanie konferencyjne z cyklu: Warszawskie Czwartki Staropolskie, 23.02.2017.
• Referat: Epikureizm chrześcijański czy chrześcijaństwo epikurejskie?, Konferencja: Inwencja i inspiracja w kulturze wczesno nowożytnej, Kazimierz nad Wisłą, wrzesień 2016.
• Referat: Epikureizm i jego recepcja w literaturze polskiego renesansu. Marcin Bielski-Mikołaj Rej-Jan Kochanowski, na seminarium: Men and Ideas in the Renaissance, Danilo Facca, Valentina Lepri, IFiS PAN, 17.02.2016.
• Referat: Rehabilitacje Epikura w polskiej literaturze humanistycznej, seminarium z cyklu: Warszawskie Czwartki Staropolskie,  UW i IBL PAN, Warszawa 18 grudnia 2014.
• Referat: "Najlepszą rzeczą umiar". Motywy epikurejskie w "Pieśniach" Jana Kochanowskiego, referat wygłoszony na Seminarium Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza KUL, Lublin  1 grudnia 2014.
• Referat: Religia Epikura w elegiach Kochanowskiego, referat wygłoszony na konferencji: "Wiązanie sobótkowe." W 430 rocznicę śmierci Jana Kochanowskiego,  zorg. IBL PAN i KUL, Kazimierz Dolny n. Wisłą, 23-26 czerwca 2014.
• Referat: Filozof i święty. Chrystianizacja wizerunków mędrców dawnych, referat wygłoszony na zebraniu naukowym z cyklu: Spotkania Staropolskie (Pracownia Literatury Renesansu i Baroku IBL PAN), Warszawa 10 marca 2014.
• Referat: Epikur "Dyjalogu mięsopustnego", referat wygłoszony na zebraniu naukowym: Spotkania staropolskie (Pracownia Literatury Renesansu i Baroku IBL PAN), Warszawa, marzec 2013.

Redakcje naukowe

• Wiązanie sobótkowe. Studia o Janie Kochanowski, red. Estera Lasocińska i Wiesław Pawlak, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2015, ss. 543.
• "Wszystko tu najdzie, co wy macie w głowie". Świat prozy staropolskiej, red. Estera Lasocińska i Agnieszka Czechowicz, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2008, ss. 388.
• Stanisław Herakliusz Lubomirski – twórca i dzieła, red. Adam Karpiński i Estera Lasocińska, Warszawa 2004.
• Śmiech i łzy w kulturze staropolskiej, red. Adam Karpiński, Estera Lasocińska, Mirosława Hanusiewicz, Warszawa 2003.

Wstępy i wprowadzenia do książek naukowych i edycji krytycznych

• Słowo wstępne, w: Wiązanie sobótkowe. Studia o Janie Kochanowskim, red. Estera Lasocińska i Wiesław Pawlak, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2015, s. 9-11 [Współautorstwo z Wiesławem Pawlakiem].
• Słowo wstępne, w: Stanisław Herakliusz Lubomirski – twórca i dzieła, red. A. Karpiński i E. Lasocińska, Warszawa 2004, s. 7-8. [współautorstwo z Adamem Karpińskim].
• Słowo wstępne, w: Śmiech i łzy w kulturze staropolskiej, red. A. Karpiński, E. Lasocińska, M. Hanusiewicz, Warszawa 2003, [współautorstwo z Adamem Karpińskim].
• Wprowadzenie do lektury, w: Andrzej Maksymilian Fredro, Monita politico-moralia*Przestrogi polityczno-obyczajowe, wyd. E. J. Głębicka i E. Lasocińska, Warszawa 1999, s. 5-15. [współautorstwo z Ewą. J. Głębicką].

Publikacje o charakterze edukacyjnym i popularyzatorskim:

• Filozofia oświecenia, w: Most. Oświecenie. Przewodnik dla licealistów, red. Krystyna Zbytniewska, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2003, s. 10-16.
• „Zaklęcie” Czesława Miłosza, w: Most. Oświecenie. Przewodnik dla licealistów, red. Krystyna Zbytniewska, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2003, s. 74-81.
• Filozofia renesansu, w: Most. Renesans. Przewodnik dla licealistów, red. Jerzy Szeja i Marzanna Leociak, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2004, s. 23-30.
• Renesansowa refleksja o człowieku, w: Most. Renesans. Przewodnik dla licealistów, red. Jerzy Szeja i Marzanna Leociak, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2004, s. 42-49.
• Filozofia romantyzmu, w: Most. Romantyzm. Przewodnik dla licealistów, red. Marzanna Leociak, Diana Nowak i in., Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2004, s. 10-17.
• Filozofia wieku siedemnastego, w: Most. Barok. Przewodnik dla licealistów, red. Beata Żmichowska, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2005, s. 10-16.
• Filozof rozmawia z Bogiem. Wiersz Zbigniewa Herberta „Pan Cogito opowiada o kuszeniu Spinozy”, w: Most. Barok. Przewodnik dla licealistów, red. Beata Żmichowska, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2005, s. 38-43.
• Filozofia pozytywizmu, w: Most. Pozytywizm. Przewodnik dla licealistów, red. Beata Żmichowska, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2005, s. 10-17.
• Niezbadane tajemnice istnienia. Interpretacja „Sonetu I” Adama Asnyka, w: Most. Pozytywizm. Przewodnik dla licealistów, red. Beata Żmichowska, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2005, s. 62-67.
• W poszukiwaniu tego, co najważniejsze. Wiersz Zbigniewa Herberta „Pan Cogito i wyobraźnia”, w: Most. Pozytywizm. Przewodnik dla licealistów, red. Beata Żmichowska, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2005, s. 88-95.
• Renesansowa i współczesna koncepcja godności człowieka. „Pieśń XIX” Jana Kochanowskiego i „Przesłanie Pana Cogito” Zbigniewa Herberta, w: Interpretacje. Przewodnik dla licealistów, red. Katarzyna Ziębik i Beata Żmichowska, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2006, s. 76-83.
• Poetyckie wizje świata idealnego. „Hymn” Jana Kochanowskiego i „Obmyślam świat” Wisławy Szymborskiej, w: Interpretacje. Przewodnik dla licealistów, red. Katarzyna Ziębik i Beata Żmichowska, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2006, s. 22-28.
• Filozofia epoki modernizmu, w: Most. Młoda Polska. Przewodnik dla licealistów, red. Katarzyna Ziębik i Beata Żmichowska, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2006, s. 10-19.
• Filozofia współczesna – najważniejsze kierunki, w: Most. Wiek XX, cz. 1. Przewodnik dla licealistów, red. Katarzyna Ziębik i Beata Żmichowska, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2006, s. 10-23.
• Modlitwa o samotność. Interpretacja wiersza Twardowskiego, w: Most. Wiek XX, cz. 2. Przewodnik dla licealistów, red. Katarzyna Ziębik i Beata Żmichowska, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2007, s. 98 -104.
  

W latach 1998-2007 współpraca z dwoma czasopismami edukacyjnymi „Cogito” (1998-2002) i STENTOR (2003-2007), w ramach tej działalności opublikowane zostały dwa podręczniki szkolne oraz kilkadziesiąt artykułów przygotowujących do nowej matury i podjęcia studiów na kierunkach humanistycznych.

Publikacje dostępne w wolnym dostępie:

• [hasło-artykuł:] Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, portal http://www.panoramaliteratury.pl
• "Uczta" Platona. Na pograniczu filozofii i literatury, artykuł opublikowany na stronie "IBL dla szkół". Pierwodruk: "Zeszyty Szkolne" 2007 nr 3(25), s. 89-93.
• Filozofia wieku siedemnastego, artykuł opublikowany na stronie "IBL dla szkół". Pierwodruk: Most. Barok. Przewodnik dla licealistów, red. B. Żmichowska, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2005, s. 10-16.
• Filozofia renesansu, artykuł opublikowany na stronie "IBL dla szkół"; Pierwodruk: Most. Przewodnik dla licealistów, red. J. Szeja i M.Leociak, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2004, s. 23-30.

Recenzje, sprawozdania, noty i omówienia 

• [recenzja:] Edycja krytyczna "Ogrodu panieńskiego" Wespazjana Kochowskiego, „Roczniki Humanistyczne” 70/1 2022, s. 149-153.
• [recenzja:] Susanna ex Danielis 13. tragoedia*Zuzanna, tragedia z 13. Rozdziału Księgi Daniela, wydali i opracowali D. Chemperek i R. Sawa, przekład z łaciny R.Sawa, red. naukowa M. Jońca, Seria "Staropolski dramat i dialog religijny" Lublin 2017, Towarzystwo Naukowe KUL, ss. 289, [recenzja w:] "Odrodzenie i Reformacja w Polsce" 2020, s. 283-286 (w otwartym dostępie). 
• [omówienie] Precyzyjny zapis czy ekspresja przeżyć? Kilka uwag na temat książki Ady Arendt "Archeologia zatroskania. Staropolskie kalendarze w działaniu", „Barok” 2019 nr 2, s. 260-264.
• [recenzja:] Maria Maślanka-Soro, Antyczna tradycja epicka u Dantego, „Odrodzenie Reformacja w Polsce” LXI (2017), s. 352-357.
• [nota:] Profesor Adam Karpiński (1952-2011). Nota biograficzna, „Barok” XVIII (38) z. 2, s. 13-15.
• [nota:] Ewa Jolanta Głębicka (20 marca 1953-20 sierpnia 2008) – wspomnienie, “Pamiętnik Literacki” 2009 z. 3, s. 261-264 [współautor: Joanna Partyka].
• [recenzja:] M. Hanusiewicz, Pięć stopni miłości, "Pamiętnik Literacki" 2008 z. 3, s. 232-238.
• [sprawozdanie z konferencji:] Stanisław Herakliusz Lubomirski – twórca i dzieła (nowe materiały, nowe interpretacje), „Barok” X (20) z. 2, 2003, s. 221-223 [współautor: Adam Karpiński].
• [recenzja:] G. Raubo, Barokowy świat człowieka. Refleksja antropologiczna w twórczości Stanisława Herakliusza Lubomirskiego (Poznań 1997), "Barok" IV/2 [8] 1997, s. 198-200.
• [sprawozdanie z konferencji:] Kolokwia staropolskie: Wiersze Wacława Potockiego – interpretacje, „Barok” IV/1 (7), s. 216-218.
• [sprawozdanie z konferencji:] Kolokwia staropolskie: Rękopiśmienna poezja klasztorów żeńskich XVII-XVIII wieku, „Barok” IV/2 (8), s. 234-235.

Udział w projektach badawczych

• udział w projekcie wydawniczym: Inspiracje arystotelesowskie w polskiej myśli późnego Renesansu, (IFiS PAN, kierownik Danilo Facca), 2014-2020, projekt: 0072/ NPRH/ H11/ 82/2014; charakter udziału; recenzent dwóch edycji: (1) Adam Burski, Dialectica Ciceronis, ed. Dorota Półćwiartek-Dremierre, Sub Lupa, Varsovie 2020, ss. 681 (seria: Aristotelica Polonica, t. 2); (2) Rakowscy Arystotelicy. Johannes Crellius, Ethica Aristotelica. Ad Sacrarum Literarum normam emendata. Adam Gosławski, De veritate, edycja i komentarz Anna Laskowska, Warszawa 2020 (seria: Aristotelica Polonica, t. 5), ss.480.
• udział w projekcie badawczym: Zintegrowana Baza Bibliograficzna e-ZBB IBL PAN, 2012-2017, wykonawca.
• udział w projekcie badawczym:  Humanizm, idee, nurty i paradygmaty humanistyczne w kulturze polskiej  (rozprawa: Inspiracje epikurejskie – renesans, barok, oświecenie),
• udział w projekcie badawczym:   Humanizm, idee, nurty i paradygmaty humanistyczne w kulturze polskiej (rozprawa: Recepcja etyki starożytnej i sposoby jej funkcjonowania w literaturze dawnej).
• udział w projekcie badawczym: Elektroniczne Archiwum Zabytków Piśmiennictwa polskiego (2008-2010). Dokumentacja zbiorów bibliotek zagranicznych (Niemcy, Francja, Włochy, Anglia)
• kierownik i wykonawca grantu NCN  (UMO- 2011/01/B/HS2/03280, lata 2011-2013): Epikurejska idea szczęścia w literaturze polskiej renesansu i baroku. Od Kallimacha do Potockiego

Udział w życiu naukowo-organizacyjnym 

• członek Rady naukowej IBL PAN (od 2022)
• sekretarz Stowarzyszenia "Pro Cultura Litteraria"
• sekretarz przy organizacji "Roku Rejowego"
• organizacja sesji naukowych z serii Kolokwia staropolskie: Język zmysłów w poezji barokowej, 1997; Rękopiśmienna poezja klasztorów żeńskich XVII-XVII wieku, 1997; Między «Psałterzem Dawidowym» (1579) a «Gofredem» (1618) – konteksty intelektualne, 1998; Wiązanie sobótkowe. W 430 rocznicę śmierci Jana Kochanowskiego, 2014; Inwencje i inspiracje w kulturze wczesnonowożytnej, 2016
• organizacja konferencji: "Barok w Europie Środkowo-wschodniej" 
• organizacja konferencji:  "Stanisław Herakliusz Lubomirski - twórca i dzieła (nowe, materiały, nowe interpretacje)" (2002 r.)
• udział w pracach jury Komitetu Olimpiady Literatury i Języka Polskiego dla szkół średnich
• udział w pracach jury Komitetu Olimpiady Literatury i Języka Polskiego dla szkół podstawowych.
• członek Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym

W charakterze eksperta w dziedzinach

• filozofia antyczna a literatura renesansu i baroku