Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

dr hab., profesor , kierownik Pracowni Poetyki Teoretycznej

teresa.dobrzynska@ibl.waw.pl
Główne kierunki zainteresowań naukowych:
poetyka, stylistyka, teoria tekstu, teoria dyskursu, semantyka i pragmatyka językoznawcza, metaforologia, wersologia

PUBLIKACJE:

Książki:

·  Delimitacja tekstu literackiego, Wrocław 1974;

·  [wraz z Z. Kopczyńską:] Tonizm, Wrocław 1979;

·  Metafora, Wrocław 1984;

·  Tekst. Próba syntezy, Warszawa 1993;

·  Mówiąc przenośnie ... Studia o metaforze, Warszawa 1994;

·  Tekst - styl - poetyka. Zbiór studiów, Kraków 2004;

·  [wraz z Z. Kopczyńską i L. Pszczołowską:] Znaczenie wyboru formy wiersza, Warszawa 2008.

Prace redakcyjne:

·  [wraz z E. Janus:] Tekst i zdanie, Wrocław 1983;

·  Teoria tekstu, Wrocław 1986;

·  Studia o tropach, t. 1-2, Wrocław 1988 i 1992;

·  Tekst w kontekście, Wrocław 1990;

·  Typy tekstów, Warszawa 1992;

·  Tekst i jego odmiany, Warszawa 1996;

·  [wraz z A. Axer:] Maria Renata Mayenowa, Studia i rozprawy, Warszawa 1993. [Edycja pośmiertna];

·  [wraz z R. Kunchevą:] Pamiat' i tiekst - Memory and Text, Sofia 2005;

·  [wraz z R. Kunchevą:] Words and Images. Iconicity of the Text – Słowa i obrazy. Ikonicznost’ tieksta, Sofia 2008;

·  [wraz z R. Kunchevą:] Vision and Cognition– Wzglad i poznanije, Sofia 2011.

Ważniejsze rozprawy i artykuły:
[ Rozprawy, które nie weszły do książek Teresy Dobrzyńskiej]:

·  [wraz z Z. Kopczyńską:] Polski wiersz toniczny. W poszukiwaniu formuły systemu, "Pamiętnik Literacki" 1977, z. 1;

·  Delimitacja tekstu pisanego i mówionego, [w:] Tekst. Język. Poetyka. Red. M. R. Mayenowa, Wrocław 1978;

·  Antyczne wątki myślenia o metaforze w pismach staropolskich, [w:] Studia o metaforze, t. 1. Red. E. Sarnowska-Temeriusz, Wrocław 1980;

·  [wraz z L. Pszczołowską:] Wiersz a recytacja, "Pamiętnik Literacki" 1982, z. 3-4;

·  Nazwy własne w użyciach tropicznych. Casus antonomazji, [w:] Studia o tropach, t. 2. Red. T. Dobrzyńska, Wrocław 1992;

·  Tekst, artykuł hasłowy [w:] Współczesny język polski. Red. J. Bartmiński, wyd. I: Wrocław 1993 [w serii Encyklopedia Kultury Polskiej XX wieku], wyd. II: Lublin 2001;

·  Tekst - kategoria stara i nowa, [w:] Wiedza o literaturze i edukacja. Red.: Z. Goliński, T. Michałowska, Z. Jarosiński, Warszawa 1996;

·  Rzeczy w świecie poety, [w:] Profilowanie w języku i w tekście. Red. J. Bartmiński, R. Tokarski, Lublin 1998;

·  Poetyckie sposoby konceptualizacji: Obraz Jesienina w wierszu Tadeusza Kubiaka "Wagankowskoje kładbiszcze", [w:] W zwierciadle języka i kultury. Red. J. Adamowski, S. Niebrzegowska, Lublin 1999. [Tom jubileuszowy na 40-lecie pracy naukowej Profesora Jerzego Bartmińskiego];

·  "Mój intymny mały świat" a poetyckie sposoby konceptualizacji. Metafora [w:] Osoba w literaturze i komunikacji literackiej. Red. E. Balcerzan, W. Bolecki, Warszawa 2000;

·  Konotacje nazw w kontaktach międzykulturowych, "Stylistyka", t. XI: Stylistyka a poetyka, Opole 2002;

·  [autorstwo części haseł w:] Słownik pojęć i tekstów kultury, Warszawa 2002;

·  Międzystylowe pożyczki gatunkowe jako źródło odnowy poetyki w czasach przełomów [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 2: Tekst a gatunek. Red. D. Ostaszewska. Katowice 2004;

·  Opowiadanie i wiersz. O użyciu form wierszowych w utworach narracyjnych [w:] Opowiadanie w perspektywie porównawczej. Red. Z. Mitosek. Kraków 2004;

·  Tekst i dyskurs we współpracy z pamięcią [w:] Spotkania. Księga jubileuszowa dla Profesora Aleksandra Wilkonia. Red. M. Kmita, B. Witosz. Katowice 2005;

·  "Bohomaz" i "bachur". Z zagadnień stylistyki wypowiedzi w kontaktach środowisk różnojęzycznych, [w:] Literatura. Historia. Dziedzictwo. Prace ofiarowane Profesor Teresie Kostkiewiczowej. Red. T. Chachulski, A. Grześkowiak-Krwawicz, Warszawa 2006;

·  Bachtinowska koncepcja gatunków mowy i jej polskie kontynuacje, [w:] Poetyka. Polityka. Retoryka. Red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa 2006;

·  Zatrzymać czas. O językowych i tekstowych sposobach zatrzymywania czasu w utworach poetyckich, "Stylistyka" XVI: Styl i czas, Opole 2007;

·  Zabawy językowe jako forma perswazji w dyskursie publicznym, "Stylistyka XVII: Znaczenie i styl, Opole 2008;

·  Lingwistyka tekstu w Polsce i w Niemczech – geneza, stan i perspektywy. Rozmowa z prof. Teresą Dobrzyńską, prof. Wolfgangiem Heinemannem i prof. Zdzisławem Wawrzyniakiem, [w:] Lingwistyka tekstu w Polsce i w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy. Red. Z. Bilut-Homplewicz, W. Czachur, M. Smykała, Wrocław 2009;

·  Kilka uwag o roli metafory w badaniach języka i tekstów artystycznych, [w:] Człowiek. Słowo. Świat. Księga wydana z okazji jubileuszu prof. J. Puzyniny. Red. J. Chojak, T. Korpysz, K. Waszakowa, Warszawa 2010;

·  Metafora w dyskursie politycznym, "Stylistyka" XVIII, Opole 2009;

·  Metafora w dyskursie politycznym jako środek perswazji, [w:] Styl – dyskurs – media. Red. B. Bogołębska, M. Worsowicz, Łódź 2010.

· Medytacja: gatunek mowy i jego realizacje tekstowe, [w:] Medytacja. Postawa intelektualna, sposób poznania, gatunek dyskursu, red. T. Kostkiewiczowa, M. Saganiak, Warszawa 2010;

Udział w życiu naukowo-organizacyjnym:

Rada Naukowa Instytutu Badań Literackich (przewodnicząca);

Rada Naukowa Instytutu Literatury Wydziału Polonistycznego UW (członkostwo);

Komitet Główny Olimpiady Literatury i Języka Polskiego (wiceprzewodnicząca)

Zarząd Polskiego Towarzystwa Semiotycznego (członkostwo)

Polskie Towarzystwo Językoznawcze (członkostwo);
Komitet Redakcyjny rocznika "Stylistyka" (członkostwo);

Komitet Redakcyjny serbskiego rocznika "Stil" (członkostwo);

Komitet Redakcyjny Słownika Polszczyzny XVI wieku (członkostwo).

Biogramy i opracowania o Pracowniku w najważniejszych kompendiach informacyjnych:

·  Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Pod red. J. Czachowskiej i A. Szałagan. Warszawa;·  Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. Warszawa;·  Złota Księga Nauk Humanistycznych 2004;

·  Złota Księga Nauki Polskiej 2005 - Naukowcy Zjednoczonej Europy.