prof. dr hab., profesor
kierownik Zespołu Badań nad Literaturą Zagłady
Główne kierunki zainteresowań naukowych:
Opis poetyki świadectw doświadczeń granicznych (szczególnie doświadczenia Holokaustu) oraz analiza form reprezentacji tych doświadczeń: ukazywanie różnych perspektyw, gatunków i typów dyskursu (narracje ofiar, sprawców, obserwatorów; literatura dokumentu osobistego, literatura piękna, dokumentacja fotograficzna).
adres e-mail:
Publikacje:
a) książki:
-
Tekst wobec Zagłady. (O relacjach z getta warszawskiego), Monografie Fundacji Na Rzecz Nauki Polskiej, Wrocław 1997, ss. 355;
-
Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, Wydawnictwo IFiS, Warszawa 2001, ss. 825 (wspólnie z Barbarą Engelking); wydanie II, zmienione, poprawione i rozszerzone, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Warszawa 2013 ss. 908 wraz z osobną publikacją zawierającą zestaw map getta (op. kartograficzne Paweł E. Weszpiński).
-
Text In the Face of Destruction. Accounts from Warsaw Ghetto Reconsidered, ŻIH Warszawa 2004 (ss. 296) (angielski przekład książki Tekst wobec Zagłady...)
-
The Warsaw Ghetto. A Guide to the Perished City, Yale University Press, 2009, ss. 936 (wspólnie z Barbarą Engelking);
-
Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji, Warszawa 2009, ss. 399;
-
Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010, ss. 314;
-
Spojrzenie na warszawskie getto, Dom Spotkań z Historią, Warszawa 2011 – osobne monografie 6 ulic: Krochmalna (ss. 63); Leszno (ss. 43); Karmelicka (ss. 27); Miła (ss. 31); Stawki (ss. 55).
b) ważniejsze rozprawy i artykuły:
-
»Strzaskana całość« - Norwid o Żydach, "Teksty Drugie" 1992, nr 5, s. 26-46.
-
Sztuka czytania gazety. Legalna prasa okupacyjna: Landau i Jakub, "Teksty Drugie" 1998 nr 3, s. 173 - 198.
-
»Zraniona pamięć«. Rocznice powstania w getcie warszawskim w prasie polskiej 1944 – 1989, w: "Literatura polska wobec Zagłady", pod red. A. Brodzkiej, D. Krawczyńskiej, J. Leociaka, Warszawa 2000, s. 29-49.
-
"Holokaust - liczenie ofiar (casus: samobójstwo), w: Zagłada Żydów. Pamięć narodowa a pisanie historii w Polsce i we Francji, pod redakcją Barbary Engelking, Jacka Leociaka, Dariusza Libionki, Anny Ziębińskiej-Witek, Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie-Skłodowskiej, Lublin 2006, s. 91-119.
-
Mówić czy milczeć? O (nie)wyrażalności doświadczenia Holokaustu i (nie)możności jego zapisu, w: “Literatura i wiedza", pod red. Włodzimierza Boleckiego i Elżbiety Dąbrowskiej, IBL PAN Wydawnictwo, Warszawa 2006, s. 371-386
-
Les dilemmes moraux de la collaboration des conceils Juifs avec les autorités Allemandes dans les ghettos de l’Europe occupé (Moralne dylematy współpracy Judenratów z władzami niemieckimi w gettach okupowanej Europy), "Revue d’histoire de la Shoah", No 185, Juillet-Décembre 2006, pp. 379-395
-
Wizerunek Polaków w zapisach Żydów z dystryktu warszawskiego, w: Prowincja noc. Życie i zagłada Żydów w dystrykcie warszawskim, red. Barbara Engelking, Jacek Leociak i Dariusz Libionka, Wydawnictwo IFiSPAN,Warszawa 2007, s. 373-443.
-
Jeśli zdążę, napiszę apologię wszy. O insektach w tekstach Korczaka, "Res Publica Nowa", wiosna/lato 2008, 192/rok XXI, s. 84-92.
-
Instrumentalizacja Zagłady w dyskursie marcowym, "Kwartalnik Historii Żydów", grudzień 2008, nr 4 (228), s. 447-458.
-
Deszcz ognia i siarki. Wokół »Luftkireg Und Literature« W. G.Sebalda, "Przegląd Polityczny“ nr 95, 2009, s. 50-53.
-
Liczba ofiar jako metafora w dyskursie publicznym o Zagładzie, w: Polska 1939-1945. Straty osobowe i ofiary represji pod dwiema okupacjami, pod redakcją Wojciecha Materskiego i Tomasza Szaroty, Warszawa 2009, s. 51-61.
-
O nadużyciach w badaniach nad doświadczeniem Zagłady, "Zagłada Żydów. Studia i materiały", 2010, tom 6, s. 9-18.
-
Ścieżka losu. O pewnym literackim świadectwie wędrówki w poszukiwaniu ratunku, w: Zarys krajobrazu. Wieś polska wobec Żydów 1942-1945, pod red. Barbary Engelking i Jana Grabowskiego, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Warszawa 2011, s. 445-461.
-
La fin de l’ère de la memoire, "Revue d’histoire de la Shoah", n° 197, Juillet-Décembre 2012, s. 709-718.
-
Literatura dokumentu osobistego (1939-1945), s. 24-81; 140-165 oraz Literatura dokumentu osobistego (1945-1968), s. 544-582, w: Literatura polska wobec Zagłady (1939-1968), pod red. Sławomira Buryły, Doroty Krawczyńskiej i Jacka Leociaka, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 2012.
-
Miłosz patrzy na getto. Paradoksy bliskości i oddalenia w doświadczeniu przestrzeni okupacyjnej, w: Warszawa Miłosza, red. Marek Zaleski, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 2013, s. 214-230.
c) prace edytorskie:
-
Norwidowskie fraszki (?), red. J. Leociak, Warszawa 1996 (wstęp i redakcja)
-
Literatura polska wobec Zagłady, pod red. A. Brodzkiej, D. Krawczyńskiej, J. Leociaka, Warszawa 2000 (współredakcja oraz wstęp)
-
Zagłada Żydów. Pamięć narodowa a pisanie historii w Polsce i we Francji, pod redakcją Barbary Engelking-Boni, Jacka Leociaka, Dariusza Libionki, Anny Ziębińskiej-Witek, Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie-Skłodowskiej, Lublin 2006
-
Prowincja noc. Życie i zagłada Żydów w dystrykcie warszawskim, red. Barbara Engelking, Jacek Leociak i Dariusz Libionka, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2007
-
Literatura polska wobec Zagłady (1939-1968), pod red. Sławomira Buryły, Doroty Krawczyńskiej i Jacka Leociaka, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 2012
d) ważniejsze prace w przygotowaniu:
-
Praca nad książką Biografie ulic. Spojrzeń na warszawskie getto ciąg dalszy (wydawca: Dom Spotkań z Historią)
-
Praca nad publikacją Literatura dokumentu osobistego po 1968 roku (w ramach kierowanego przeze mnie projektu badawczego Literatura polska wobec Zagłady po 1968 roku (wydawca: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN)
e) udział w życiu naukowo-organizacyjnym, udział w projektach badawczych:
-
Sensualność w kulturze polskiej. Przedstawienia zmysłów człowieka w języku, piśmiennictwie i sztuce od średniowiecza do współczesności - grant finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (N R17 0005 06/2010), realizowany przez Instytut Badań Literackich PAN pod kierunkiem prof. Włodzimierza Boleckiego w latach 2010-2012.
-
Jewish Property in Poland Under the German Occupation and During the Early Post-War Years, 1939-1950 (Losy mienia żydowskiego w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych, 1939-1950), grant Narodowego Centrum Nauki oraz Claims Conference realizowany przez Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy IFiS PAN, kierownik prof. B. Engelking, wykonawca, nr umowy ODW-0911/B/H03/2011/40, lata realizacji VII 2011 – VII 2014.
f) w charakterze eksperta w dziedzinie:
-
Literatura Holokaustu