plen

prof. dr hab., profesor
Zespół Badań nad Literaturą Zagłady (kierownik)

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Główne kierunki zainteresowań naukowych

Opis poetyki świadectw doświadczeń granicznych (szczególnie doświadczenia Holokaustu) oraz analiza form reprezentacji tych doświadczeń: ukazywanie różnych perspektyw, gatunków i typów dyskursu (narracje ofiar, sprawców, obserwatorów; literatura dokumentu osobistego, literatura piękna, dokumentacja fotograficzna).

Wybrane publikacje

Książki

  • Spojrzenie na warszawskie getto, Dom Spotkań z Historią, Warszawa 2011 – osobne monografie 6 ulic: Krochmalna (ss. 63); Leszno (ss. 43); Karmelicka (ss. 27); Miła (ss. 31); Stawki (ss. 55).
  • Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów. Kraków 2010.
  • Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji. Warszawa 2009.
  • [wraz z B. Engelking] The Warsaw Ghetto. A Guide to the Perished City. Yale University Press 2009.
  • [wraz z B. Engelking] Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa 2001. Wyd. II, zmienione, poprawione i rozszerzone Warszawa 2013 wraz z osobną publikacją zawierającą zestaw map getta (op. kartograficzne P.E. Weszpiński).
  • Tekst wobec Zagłady. (O relacjach z getta warszawskiego). Wrocław 1997.
    • przekł angielski: Text In the Face of Destruction. Accounts from Warsaw Ghetto Reconsidered. Warszawa 2004.

Ważniejsze rozprawy i artykuły naukowe

  • Miłosz patrzy na getto. Paradoksy bliskości i oddalenia w doświadczeniu przestrzeni okupacyjnej. W: Warszawa Miłosza. Warszawa 2013.
  • Literatura dokumentu osobistego (1939-1945), s. 24-81; 140-165 oraz Literatura dokumentu osobistego (1945-1968), s. 544-582. W: Literatura polska wobec Zagłady (1939-1968). Warszawa 2012.
  • La fin de l’ère de la memoire. "Revue d’histoire de la Shoah" 2012 no 197, Juillet-Décembre.
  • Ścieżka losu. O pewnym literackim świadectwie wędrówki w poszukiwaniu ratunku. W: Zarys krajobrazu. Wieś polska wobec Żydów 1942-1945. Warszawa 2011.
  • O nadużyciach w badaniach nad doświadczeniem Zagłady. "Zagłada Żydów. Studia i materiały" 2010, t. 6.
  • Liczba ofiar jako metafora w dyskursie publicznym o Zagładzie. W: Polska 1939-1945. Straty osobowe i ofiary represji pod dwiema okupacjami. Warszawa 2009.
  • Deszcz ognia i siarki. Wokół »Luftkireg Und Literature« W.G. Sebalda. "Przegląd Polityczny“ 2009 nr 95.
  • Instrumentalizacja Zagłady w dyskursie marcowym. "Kwartalnik Historii Żydów" 2008, grudzień, nr 4 (228).
  • Jeśli zdążę, napiszę apologię wszy. O insektach w tekstach Korczaka. "Res Publica Nowa" 2008 wiosna/lato, 192/rok XXI,.
  • Wizerunek Polaków w zapisach Żydów z dystryktu warszawskiego. W: Prowincja noc. Życie i zagłada Żydów w dystrykcie warszawskim. Warszawa 2007.
  • Les dilemmes moraux de la collaboration des conceils Juifs avec les autorités Allemandes dans les ghettos de l’Europe occupé (Moralne dylematy współpracy Judenratów z władzami niemieckimi w gettach okupowanej Europy). "Revue d’histoire de la Shoah" 2006 no 185, Juillet-Décembre.
  • Mówić czy milczeć? O (nie)wyrażalności doświadczenia Holokaustu i (nie)możności jego zapisu. W: “Literatura i wiedza". Warszawa 2006.
  • "Holokaust - liczenie ofiar (casus: samobójstwo). W: Zagłada Żydów. Pamięć narodowa a pisanie historii w Polsce i we Francji. Lublin 2006.
  • »Zraniona pamięć«. Rocznice powstania w getcie warszawskim w prasie polskiej 1944–1989. W: "Literatura polska wobec Zagłady". Warszawa 2000.
  • Sztuka czytania gazety. Legalna prasa okupacyjna: Landau i Jakub. "Teksty Drugie" 1998 nr 3.
  • »Strzaskana całość« - Norwid o Żydach. "Teksty Drugie" 1992 nr 5.

Prace edytorskie

  • Literatura polska wobec Zagłady (1939-1968). Pod red. S. Buryły, D. Krawczyńskiej i J. Leociaka. Warszawa 2012.
  • Prowincja noc. Życie i zagłada Żydów w dystrykcie warszawskim. Red. B. Engelking, J. Leociak i D. Libionka. Warszawa 2007.
  • Zagłada Żydów. Pamięć narodowa a pisanie historii w Polsce i we Francji. Pod red. B. Engelking-Boni, J. Leociaka, D. Libionki, A. Ziębińskiej-Witek. Lublin 2006.
  • Literatura polska wobec Zagłady. Pod red. A. Brodzkiej, D. Krawczyńskiej, J. Leociaka. Warszawa 2000 (współredakcja oraz wstęp).
  • Norwidowskie fraszki (?). Warszawa 1996 (wstęp i redakcja).

Ważniejsze prace w przygotowaniu

  • Praca nad książką: Biografie ulic. Spojrzeń na warszawskie getto ciąg dalszy (wydawca: Dom Spotkań z Historią).
    Praca nad publikacją: Literatura dokumentu osobistego po 1968 roku (w ramach kierowanego przeze mnie projektu badawczego Literatura polska wobec Zagłady po 1968 roku (wydawca: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN).

Udział w życiu naukowo-organizacyjnym

  • Sensualność w kulturze polskiej. Przedstawienia zmysłów człowieka w języku, piśmiennictwie i sztuce od średniowiecza do współczesności -  grant finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (N R17 0005 06/2010), realizowany przez Instytut Badań Literackich PAN pod kierunkiem prof. Włodzimierza Boleckiego w latach 2010-2012.
  • Jewish Property in Poland Under the German Occupation and During the Early Post-War Years, 1939-1950 (Losy mienia żydowskiego w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych, 1939-1950), grant Narodowego Centrum Nauki oraz Claims Conference realizowany przez Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy IFiS PAN, kierownik prof. B. Engelking, wykonawca, nr umowy ODW-0911/B/H03/2011/40, lata realizacji VII 2011 – VII 2014.