prof. dr hab., profesor
Zespół Badań nad Literaturą Zagłady (kierownik)
e-mail:
Główne kierunki zainteresowań naukowych
Opis poetyki świadectw doświadczeń granicznych (szczególnie doświadczenia Holokaustu) oraz analiza form reprezentacji tych doświadczeń: ukazywanie różnych perspektyw, gatunków i typów dyskursu (narracje ofiar, sprawców, obserwatorów; literatura dokumentu osobistego, literatura piękna, dokumentacja fotograficzna).
Wybrane publikacje
Książki
- Spojrzenie na warszawskie getto, Dom Spotkań z Historią, Warszawa 2011 – osobne monografie 6 ulic: Krochmalna (ss. 63); Leszno (ss. 43); Karmelicka (ss. 27); Miła (ss. 31); Stawki (ss. 55).
- Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów. Kraków 2010.
- Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji. Warszawa 2009.
- [wraz z B. Engelking] The Warsaw Ghetto. A Guide to the Perished City. Yale University Press 2009.
- [wraz z B. Engelking] Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa 2001. Wyd. II, zmienione, poprawione i rozszerzone Warszawa 2013 wraz z osobną publikacją zawierającą zestaw map getta (op. kartograficzne P.E. Weszpiński).
- Tekst wobec Zagłady. (O relacjach z getta warszawskiego). Wrocław 1997.
- przekł angielski: Text In the Face of Destruction. Accounts from Warsaw Ghetto Reconsidered. Warszawa 2004.
Ważniejsze rozprawy i artykuły naukowe
- Miłosz patrzy na getto. Paradoksy bliskości i oddalenia w doświadczeniu przestrzeni okupacyjnej. W: Warszawa Miłosza. Warszawa 2013.
- Literatura dokumentu osobistego (1939-1945), s. 24-81; 140-165 oraz Literatura dokumentu osobistego (1945-1968), s. 544-582. W: Literatura polska wobec Zagłady (1939-1968). Warszawa 2012.
- La fin de l’ère de la memoire. "Revue d’histoire de la Shoah" 2012 no 197, Juillet-Décembre.
- Ścieżka losu. O pewnym literackim świadectwie wędrówki w poszukiwaniu ratunku. W: Zarys krajobrazu. Wieś polska wobec Żydów 1942-1945. Warszawa 2011.
- O nadużyciach w badaniach nad doświadczeniem Zagłady. "Zagłada Żydów. Studia i materiały" 2010, t. 6.
- Liczba ofiar jako metafora w dyskursie publicznym o Zagładzie. W: Polska 1939-1945. Straty osobowe i ofiary represji pod dwiema okupacjami. Warszawa 2009.
- Deszcz ognia i siarki. Wokół »Luftkireg Und Literature« W.G. Sebalda. "Przegląd Polityczny“ 2009 nr 95.
- Instrumentalizacja Zagłady w dyskursie marcowym. "Kwartalnik Historii Żydów" 2008, grudzień, nr 4 (228).
- Jeśli zdążę, napiszę apologię wszy. O insektach w tekstach Korczaka. "Res Publica Nowa" 2008 wiosna/lato, 192/rok XXI,.
- Wizerunek Polaków w zapisach Żydów z dystryktu warszawskiego. W: Prowincja noc. Życie i zagłada Żydów w dystrykcie warszawskim. Warszawa 2007.
- Les dilemmes moraux de la collaboration des conceils Juifs avec les autorités Allemandes dans les ghettos de l’Europe occupé (Moralne dylematy współpracy Judenratów z władzami niemieckimi w gettach okupowanej Europy). "Revue d’histoire de la Shoah" 2006 no 185, Juillet-Décembre.
- Mówić czy milczeć? O (nie)wyrażalności doświadczenia Holokaustu i (nie)możności jego zapisu. W: “Literatura i wiedza". Warszawa 2006.
- "Holokaust - liczenie ofiar (casus: samobójstwo). W: Zagłada Żydów. Pamięć narodowa a pisanie historii w Polsce i we Francji. Lublin 2006.
- »Zraniona pamięć«. Rocznice powstania w getcie warszawskim w prasie polskiej 1944–1989. W: "Literatura polska wobec Zagłady". Warszawa 2000.
- Sztuka czytania gazety. Legalna prasa okupacyjna: Landau i Jakub. "Teksty Drugie" 1998 nr 3.
- »Strzaskana całość« - Norwid o Żydach. "Teksty Drugie" 1992 nr 5.
Prace edytorskie
- Literatura polska wobec Zagłady (1939-1968). Pod red. S. Buryły, D. Krawczyńskiej i J. Leociaka. Warszawa 2012.
- Prowincja noc. Życie i zagłada Żydów w dystrykcie warszawskim. Red. B. Engelking, J. Leociak i D. Libionka. Warszawa 2007.
- Zagłada Żydów. Pamięć narodowa a pisanie historii w Polsce i we Francji. Pod red. B. Engelking-Boni, J. Leociaka, D. Libionki, A. Ziębińskiej-Witek. Lublin 2006.
- Literatura polska wobec Zagłady. Pod red. A. Brodzkiej, D. Krawczyńskiej, J. Leociaka. Warszawa 2000 (współredakcja oraz wstęp).
- Norwidowskie fraszki (?). Warszawa 1996 (wstęp i redakcja).
Ważniejsze prace w przygotowaniu
-
Praca nad książką: Biografie ulic. Spojrzeń na warszawskie getto ciąg dalszy (wydawca: Dom Spotkań z Historią).
Praca nad publikacją: Literatura dokumentu osobistego po 1968 roku (w ramach kierowanego przeze mnie projektu badawczego Literatura polska wobec Zagłady po 1968 roku (wydawca: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN).
Udział w życiu naukowo-organizacyjnym
- Sensualność w kulturze polskiej. Przedstawienia zmysłów człowieka w języku, piśmiennictwie i sztuce od średniowiecza do współczesności - grant finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (N R17 0005 06/2010), realizowany przez Instytut Badań Literackich PAN pod kierunkiem prof. Włodzimierza Boleckiego w latach 2010-2012.
- Jewish Property in Poland Under the German Occupation and During the Early Post-War Years, 1939-1950 (Losy mienia żydowskiego w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych, 1939-1950), grant Narodowego Centrum Nauki oraz Claims Conference realizowany przez Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy IFiS PAN, kierownik prof. B. Engelking, wykonawca, nr umowy ODW-0911/B/H03/2011/40, lata realizacji VII 2011 – VII 2014.