plen

Andrzej Karcz

dr hab., profesor instytutu

Pracownia Poetyki Historycznej

Email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Główne kierunki zainteresowań naukowych:

  • teoria literatury
  • metodologia badań literackich
  • historia polskiego literaturoznawstwa i krytyki literackiej
  • proza polska XX i XXI wieku
  • polskie piśmiennictwo emigracyjne
  • literatura porównawcza
  • badania polonistyczne za granicą. 

Absolwent polonistyki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1986). Uzyskał stopień doktora ze slawistyki na University of Chicago (1999). W latach 1999-2006 pracował jako assistant professor na Wydziale Języków i Literatur Słowiańskich w University of Kansas, w latach 2007-2016 jako wykładowca literatury i języka w Centrum "Polonicum“ Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, a od 2014 do 2020 był wykładowcą literatury współczesnej w Instytucie Filologii Polskiej Wydziału Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Wykładał i prowadził zajęcia również na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, University of Chicago i University of Pittsburgh. Publikował w czasopismach polskich i amerykańskich oraz w tomach zbiorowych. W Instytucie Badań Literackich pracuje od 2006 roku.


Wybrane publikacje

autorskie książki, monografie naukowe

  • Refleksja nad literaturą w polskim piśmiennictwie emigracyjnym. Tymon Terlecki - Czesław Miłosz - Gustaw Herling-Grudziński, Wydawnictwo IBL, Warszawa 2017. 

  • Teksty z daleka i bliska. Szkice nie tylko o literaturze, Oficyna Scriptum, Kielce 2003.

  • The Polish Formalist School and Russian Formalism, University of Rochester Press i Jagiellonian University Press, Rochester – Kraków 2002. Zob. link. 

monografie współredagowane

    • Polonistyka po amerykańsku. Badania nad literaturą polską w Ameryce Północnej (1990-2005), red. H. Filipowicz, A. Karcz, T. Trojanowska, Wydawnictwo IBL, Warszawa 2005.

    prace redakcyjne

    • Czesław Miłosz, "Mój wileński opiekun". Listy do Manfreda Kridla (1946-1955). Z uzupełnieniem o listy Manfreda Kridla i addendum. Z autografu do druku przygotował A. Karcz, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2005. Zob. link. 

    • Janusz Sławiński, Organizacja życia umysłowego, red. A. Karcz, tom IX Pism zebranych J. Sławińskiego, Wydawnictwo IBL, Warszawa 2025.

    • Janusz Sławiński, O prozie i krytyce, red. A. Karcz, tom VII Pism zebranych J. Sławińskiego, Wydawnictwo IBL, Warszawa 2024.

    • Samuel Sandler. Biografia i konteksty.

    rozprawy i artykuły

    • Z dziejów nieprzystojności i fałszu w literaturze. O wybranych opiniach krytycznych pisarza moralisty Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, w: Gustaw Herling-Grudziński. Życie, twórczość, recepcja, Londyn 2024, s. 137-148.

    • Wyszyński i literatura. Książka o pisarstwie Prymasa Tysiąclecia, „Roczniki Humanistyczne” 2023, z. 1, s. 142-145. Zob. link.

    • Joseph Conrad's Fictional Character in the Essays and Critical Writings of Gustaw Herling, „The Polish Review” 2022, nr 2, s. 5-32. [Przekł. na ang. fragm. Refleksja nad literaturą...].

    • O powojennej działalności i wzajemnych relacjach Manfreda Kridla i Wiktora Weintrauba. Publikacje - listy - dokumenty, „Pamiętnik Literacki” 2022, nr 1, s. 205-225.

    • An Emigré Critic at Postwar London Theatres: The Reviews and Essays of Tymon Terlecki, „The Polish Review” 2020, nr 4, s. 97-103.

    • Reconstructing a Genius’s Life: A New and Comprehensive Biography of Witold Gombrowicz, „The Polish Review” 2019, nr 4, s. 61-69.

    • O potrzebie (i trudnościach) badań nad powojenną krytyką literacką na emigracji, w: Literatura polska na obczyźnie – zapomniane dziedzictwo po roku 1939, red. R. Zajączkowski, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2017, s. 153-172.

    • Littérature polonaise comme littérature étrangère et son enseignement, w: Enseigner et apprendre le polonais langue étrangère, sous la direction de L. Kolankiewicz et al., trad. du polonais, Université Paris-Sorbonne, Université de Varsovie, Paris – Varsovie 2014, s. 77-86. [W jęz. pol.: Literatura polska jako obca. Problemy i trudności nauczania za granicą, „Kwartalnik Polonicum” 2015, nr 19, s. 35-41]. 

    • "Literacki dylemat narodowości i uniwersalności". Wyspiański jako przedmiot międzynarodowej batalii Tymona Terleckiego, w: Literatura polska w świecie. T. IV: Oblicza światowości, red. R. Cudak, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012, s. 47-62.

    • Głos stłumiony. O konwencjonalności literatury, „Roczniki Humanistyczne” 2011, z. 1, s. 21-32. [Przekł. na ang.: The Muffled Voice: On the Conventional Character of Literature, „Roczniki Humanistyczne” 2018, z. 1, s. 5-17]. Zob. link.

    • Polish Literary Theory in the Anglophone World: The Case of Roman Ingarden, w: New Perspectives on Polish Culture: Personal Encounters, Public Affairs, ed. T. Trojanowska et al., PIASA Books, New York 2011, s. 298-311.

    • Zbigniew Herbert w Ameryce. Obecność i podstawy recepcji, w: Herbert na językach. Współczesna recepcja twórczości Zbigniewa Herberta w Polsce i na świecie, red. A. Grabowski et al., Biblioteka Narodowa, Warszawa 2010, s. 191-211.

    • Wkład Warszawskiego Koła Polonistów w powstanie i dorobek polskiej szkoły formalnej, w: Tradycje polskiej nauki o literaturze. Warszawskie Koło Polonistów po 70 latach, red. D. Ulicka et al., Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008, s. 31-40.

    • W poszukiwaniu płci, seksualności i etyki w prozie polskiej, „Teksty Drugie” 2008, nr 5, s. 75-87.

    • "Znosić wygnanie w tym pięknym,… ale jakże obcym kraju". Lata amerykańskie Manfreda Kridla, „Archiwum Emigracji. Studia-Szkice-Dokumenty” 2002/2003, nr 5/6, s. 23-37. [Przedr. w: Teksty z daleka i bliska…].

    • Kryzys badań literackich a po-poststrukturalistyczne propozycje, „Teksty Drugie” 2001, nr 2, s. 156-167. [Przedr. w: Teksty z daleka i bliska…].

    • Literatura a ideologia. Debata w Ameryce, „Teksty Drugie” 1994, nr 4, s. 117-128. [Przedr. w: Teksty z daleka i bliska…].

    • Sakralna wizja świata w Stanisława Vincenza "Na wysokiej połoninie", w: Proza polska w kręgu religijnych inspiracji, red. M. Jasińska-Wojtkowska, K. Dybciak, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1993, s. 355-369.

    Hasła słownikowe i encyklopedyczne, wstępy do książek, noty

    • Kridl Manfred, w: Słownik polskiej krytyki literackiej 1764-1918, t. 2: Hasła osobowe, red. T. Kostkiewiczowa et al., Wydawnictwo UMK, Towarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza, Warszawa 2024, s. 261-266.

    • On “Urania“ by Jarosław Iwaszkiewicz, „New England Review "2019, nr 2, s. 70.

    • Początek przygody, w: Profesor Stefan Sawicki. Portret pamięcią pisany, red. A. Cedro, Kielce 2013, s. 371.

    • Andrzej Stasiuk, w: Dictionary of Literary Biography. Twenty-First-Century Central and Eastern European Writers. ed. S. Serafin et al., Gale, Detroit 2010, s. 270-273.

    • Formalism, w: The New Dictionary of the History of Ideas, ed. M.C. Horowitz, Charles Scribner’s Sons, New York 2005, vol. 2, s. 837-839. [Także: link].

    • Introduction to the New Edition, w: Henryk Sienkiewicz Quo Vadis, Barnes & Noble Books, New York 2004, s. XV-XXII.

    • John Paul II, w: The Dictionary of Literary Influences: The Twentieth Century, 1914-2000, ed. J. Powell, Greenwood Press, Westport 2004, s. 268-270.

    • Rudnicki, Adolf, w: The Reference Guide to Holocaust Literature, ed. T. Riggs, St. James Press, Detroit 2002, s. 270-271.

    • Poland, w: Encyclopedia of Life Writing, ed. M. Jolly, Fitzroy Dearborn Publishers, London 2001, s. 719-721.

    • Herbert, Zbigniew, w: Encyclopedia of the Essay, ed. T. Chevalier, Routledge, London 1997, s. 385-386.

    Udział w życiu naukowo-organizacyjnym

    • Redaktor naukowy serii / Series Editor for the Polish Studies Series, wydawnictwo Academic Studies Press, Boston, USA. Zob. link. 

    • Członkostwo: Editorial Board, „The Polish Review”, New York, USA. Zob. link.

    • Wiceprezes, Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza: www.towarzystwo-literackie.org/

    • Kierownik zespołu w projekcie badawczym Samuel Sandler. Biografia i konteksty Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa (2024-2027).

    • Redaktor w zespołowym w projekcie badawczym Pisma zebrane Janusza Sławińskiego programu „Pomniki polskiej myśli filozoficznej, teologicznej i społecznej XX i XXI wieku” Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP. Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa (2017-2025).

    • Redaktor wersji angielskojęzycznej projektu w zespołowym projekcie badawczym Sensualność w kulturze polskiej / The Senses in Polish Culture. Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa (2012-2013).

    • Recenzent projektów naukowych i członkostwo w komisji stypendialnej. National Endowment for the Humanities, Waszyngton, USA (2004).

    • Organizator i przewodniczący paneli na konferencjach naukowych American Association of Teachers of Slavic and East European Languages i American Association for the Advancement of Slavic Studies, USA (1996-2005).

    Biogramy i opracowania o Pracowniku

    • Marquis Who's Who in America (Chicago, USA).

    • Światowa Encyklopedia Polonistów (Katowice, Polska).