plen

Ziątek Zygmunt

dr hab., profesor instytutu

Kierownik Pracowni Współczesnej Literatury i Komunikacji Społecznej

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., tel. dom. (22) 621-37-12

Główne kierunki zainteresowań naukowych:

Problematyka związków literatury z wielkimi doświadczeniami społecznymi i historycznymi XX wieku; pogranicza pisarstwa dokumentarnego i prozy beletrystycznej, tzw. literatura miejsca, syntetyczne ujęcia literatury współczesnej.

Publikacje:

Książki:

  • Ksawery Pruszyński. Warszawa 1972;

  • [Współautorstwo części o prozie:] Literatura polska 1918-1975, t. II. Warszawa 1993;

  • Wiek dokumentu. Inspiracje dokumentarne w polskiej prozie współczesnej. Warszawa 1999.

  • Ryszard Kapuściński. Biografia pisarza, (razem z dr Beatą Nowacką z UŚ). "Znak", Kraków 2008. Przekład hiszpański: Ryszard Kapuściński. Una biografia literaria, Madryt 2010.
    Przekład włoski: Ryszard Kapuściński. Biografia di uno scrittore, Udine 2012.
    •    Literatura non-fiction. Czytanie Kapuścińskiego po Domosławskim (razem z Beatą Nowacką), Wydawnictwo UŚ, Katowice 2013;
    •    [współautorstwo i współredakcja – razem z Aliną Brodzką:] Tematy  i  pryzmaty. Studia o prozie polskiej XX wieku. "Ossolineum" 2000.
    •    [współautorstwo i współredakcja – razem z M. Hopfinger i T. Żukowskim:] Między sztuką a codziennością. W stronę nowej syntezy (1), Wyd. IBL, Warszawa 2016.

Ważniejsze rozprawy i artykuły:

  • Za wolność waszą i naszą. Literacka historia idei [w:] Literatura polska wobec rewolucji. Warszawa 1972;

  • Tematyka wiejska w prozie współczesnej [w:] Literatura a współczesne przemiany społeczne. Warszawa 1972;

  • Literatura nowych doświadczeń społecznych wsi. "Regiony" 1976 nr 4;

  • Powtórka z historii sporów [o nurt chłopski w literaturze], "Regiony" 1975, nr 4.

  • Miejsce  prozy  Stanisława Młodożeńca. Wstęp do Opowiadań zebranych  S. Młodożeńca, LSW, Warszawa 1976, s. 7-25.

  • Ziemi  przypisany. Julian Kawalec, w: Julian Kawalec. Zbiór recenzji i szkiców o    twórczości  pisarza.  Wybór,  opracowanie  i wstęp A. Wilkoń,    Warszawa 1981

  • Wrzesień  -  wojna  - historia (szkic problematyki), w: Pamięć   Września.   Materiały  sesji  naukowej  IBL  PAN  22-24 listopada    1989.   Pod   red.   Aliny   Brodzkiej,   "Biuletyn Polonistyczny" 1990, z. 3-4, Warszawa 1990

  • Ludowe  czasopisma  -  programy  literackie, w: Słownik literatury   polskiej  XX  wieku.  Pod  red.  A.  Brodzkiej,  M. Puchalskiej, M. Semczuk, A. Sobolewskiej, E. Szary-Matywieckiej, "Ossolineum" 1992, s. 601-614.

  • "Wieś", w; Słownik literatury polskiej XX w., s. 1187-1191

  • "Pamięć przechowuje tylko obrazy". Tadeusz Borowski, w: Sporne  postaci  polskiej  literatury  współczesnej. Pod red. A. Brodzkiej, Wyd. IBL PAN, Warszawa 1994, s. 19-44.

  • Głód  syntezy.  Wiesław  Myśliwski i proza chłopska, w: Sporne postaci(...): następne pokolenie. Pod red. A. Brodzkiej i L. Burskiej, Wyd. IBL PAN, Warszawa 1995, s. 151-168

  • Wymiary  uczestnictwa  (Ryszard Kapuściński), w: Sporne postaci(...):  Kontynuacje.  Pod red. A.Brodzkiej i L. Burskiej, Wyd. IBL PAN, Warszawa 1996, s. 157-178.

  • Koniec  wieku  dokumentu, w: Z perspektywy końca wieku. Studia  o literaturze i jej kontekstach pod red. J. Abramowskiej i A. Brodzkiej, "Rebis", Poznań 1997, s. 103-124.

  • Sierpień - Grudzień - historia. Od dokumentów czasu do literatury miejsca, w: Sporne sprawy literatury polskiej po 1975 roku.  Pod  red. A. Brodzkiej, L.Burskiej, M.Hopfinger, Wyd. IBL PAN, Warszawa 1998, s. 257 - 322.

    Cały Wańkowicz! [w:] M.Wańkowicz: Tworzywo. Wrocław 1998;

  • Nowy widnokrąg (O W.Myśliwskim). "Teksty Drugie" 1997 nr 5;

  • Trzecie miasto Adama Zagajewskiego. "Teksty Drugie" 1999 nr 4;

  • "Chłopskość"  i  "sandomierskość".  Wstęp  do katalogu wystawy "Pisarze regionu sandomierskiego", Warszawa 1999.

  • Dlaczego  oni? (Hanna Krall i Ryszard Kapuściński), w: Tematy  i  pryzmaty. Studia o prozie polskiej XX wieku. Pod red. A. Brodzkiej i Z. Ziątka, "Ossolineum" 2000, s. 89-114.

  • Erotyka i lokalność (O Z. Nienackim) [w:] Krytyka feministyczna, siostra teorii i historii literatury. Warszawa 2000;

  • Borowski i Buczkowski jako pisarze zagłady [w:] Literatura polska wobec Zagłady. Warszawa 2000;

  • Przestrzeń i pamięć (O A. Stasiuku) [w:] Maski współczesności. Warszawa 2001;

  • Odkrywanie "małych obczyzn". (Młodsza proza lat dziewięćdziesiątych...). "Przegląd Humanistyczny" 2002 nr 4;

  • Misja odnowienia polskiej prozy (O krytyce Henryka Berezy) [w:] Sporne postaci polskiej literatury współczesnej. Krytycy. Warszawa 2003;

  • Chłopska przygoda z historią i literaturą (Adam Bień i inni) [w:] Dwudziestowieczność. Warszawa 2004;

  • Wrzos, Pruszyński, Wańkowicz. Rola wielkich indywidualności w narodzinach i rozwoju polskiego reportażu [w:] Reportaż w dwudziestoleciu międzywojennym. Lublin 2004;

  • Powrócić do Pińska… O przemianach pisarstwa Ryszarda Kapuścińskiego po 1989 roku, [w:] Życie jest z przenikania…. Szkice o twórczości Ryszarda Kapuścińskiego. PIW, Warszawa 2008;

  • Dwa dwudziestolecia. Literatura jako reportaż i reportaż jako literatura, [w:] Nowe dwudziestolecie (1989-2009). Rozpoznania, hierarchie, perspektywy, Warszawa 2010;

  • Granice świata Stanisława Młodożeńca, "Anthropos?" Czasopismo naukowe przy Wydziale Filologicznym UŚ, 2010, nr 14-15;

  • Śladami Mistrza. Znaczenie Kapuścińskiego w nowej sytuacji polskiego reportażu, [w:] Tradycja, formy i przemiany dyskursu podróżniczego w literaturach narodowych, Białystok 2011;

  • Biografia pisarza i Kapuściński non-fiction (polemika z ksiązką Artura Domosławskiego), "Odra" 2011, nr 3,

  • Zadomowiony w bezdomności? Przypomnienie Zygmunta Trziszki (1936-2000),"Anthropos?", 2011, nr 16-17;

  • Ryszard Kapuściński wobec roli korespondenta wojennego, w: Korespondent wojenny. Etyka – historia – współczesność, s.159-169, Kielce 2012

  • Reportaż jako literatura, w: Obraz literatury w komunikacji społecznej po roku ’89, pod. red. A. Wernera i T. Żukowskiego,  s. 421-457, Wydawnictwo IBL, Warszawa 2013;

  • Czas literatury miejsca, w: Gry o tożsamość w czasach wielkiej zmiany, pod. red. A. Wernera i T. Żukowskiego , s. 127-149, Wydawnictwo IBL, Warszawa 2013;

  • Rosyjskość i radzieckość w polskim reportażu z Rosji, w: Obraz Rosji w literaturze polskiej XX wieku, s. 251-274,  Poznań 2014;

  • Reportaż – fotografia – nowe kryteria wiarygodności, w: Między sztuką a codziennością. W stronę nowej syntezy (1),  s.83-133, Wyd. IBL, Warszawa 2016

Ważniejsze prace w przygotowaniu:

  • Czas literatury miejsca (tom studiów);

  • Ksiązka o polskiej szkole reportażu;

  • Książka monograficzna o Wiesławie Myśliwskim na tle tzw. "nurtu chłopskiego w prozie"

  • Udział w życiu naukowo-organizacyjnym:

  • Członek rady naukowej IBL PAN;

  • Kierownik Pracowni Współczesnej Literatury i Komunikacji Społecznej.