plen

Dobrzyńska-Janusz Teresa

Dobrzyńska-Janusz Teresa

dr hab., profesor , kierownik Pracowni Poetyki Teoretycznej

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Główne kierunki zainteresowań naukowych:

poetyka, stylistyka, teoria tekstu, teoria dyskursu, semantyka i pragmatyka językoznawcza, metaforologia, wersologia

Publikacje:

Książki:

  • Delimitacja tekstu literackiego, Wrocław 1974;

  • [wraz z Z. Kopczyńską:] Tonizm, Wrocław 1979;

  • Metafora, Wrocław 1984;

  • Tekst. Próba syntezy, Warszawa 1993;

  • Mówiąc przenośnie ... Studia o metaforze, Warszawa 1994;

  • Tekst - styl - poetyka. Zbiór studiów, Kraków 2004;

  • [wraz z Z. Kopczyńską i L. Pszczołowską:] Znaczenie wyboru formy wiersza, Warszawa 2008.Prace redakcyjne:

  • [wraz z E. Janus:] Tekst i zdanie, Wrocław 1983;

  • Teoria tekstu, Wrocław 1986;

  • Studia o tropach, t. 1-2, Wrocław 1988 i 1992;

  • Tekst w kontekście, Wrocław 1990;

  • Typy tekstów, Warszawa 1992;

  • Tekst i jego odmiany, Warszawa 1996;

  • [wraz z A. Axer:] Maria Renata Mayenowa, Studia i rozprawy, Warszawa 1993. [Edycja pośmiertna];

  • [wraz z R. Kunchevą:] Pamiat' i tiekst - Memory and Text, Sofia 2005;

  • [wraz z R. Kunchevą:] Words and Images. Iconicity of the Text – Słowa i obrazy. Ikonicznost’ tieksta, Sofia 2008;

  • [wraz z R. Kunchevą:] Vision and Cognition– Wzglad i poznanije, Sofia 2011.

Ważniejsze rozprawy i artykuły:

[Rozprawy, które nie weszły do książek Teresy Dobrzyńskiej]:

  • [wraz z Z. Kopczyńską:] Polski wiersz toniczny. W poszukiwaniu formuły systemu, "Pamiętnik Literacki" 1977, z. 1;

  • Delimitacja tekstu pisanego i mówionego, [w:] Tekst. Język. Poetyka. Red. M. R. Mayenowa, Wrocław 1978;

  • Antyczne wątki myślenia o metaforze w pismach staropolskich, [w:] Studia o metaforze, t. 1. Red. E. Sarnowska-Temeriusz, Wrocław 1980;

  • [wraz z L. Pszczołowską:] Wiersz a recytacja, "Pamiętnik Literacki" 1982, z. 3-4;

  • Nazwy własne w użyciach tropicznych. Casus antonomazji, [w:] Studia o tropach, t. 2. Red. T. Dobrzyńska, Wrocław 1992;

  • Tekst, artykuł hasłowy [w:] Współczesny język polski. Red. J. Bartmiński, wyd. I: Wrocław 1993 [w serii Encyklopedia Kultury Polskiej XX wieku], wyd. II: Lublin 2001;

  • Tekst - kategoria stara i nowa, [w:] Wiedza o literaturze i edukacja. Red.: Z. Goliński, T. Michałowska, Z. Jarosiński, Warszawa 1996;

  • Rzeczy w świecie poety, [w:] Profilowanie w języku i w tekście. Red. J. Bartmiński, R. Tokarski, Lublin 1998;

  • Poetyckie sposoby konceptualizacji: Obraz Jesienina w wierszu Tadeusza Kubiaka "Wagankowskoje kładbiszcze", [w:] W zwierciadle języka i kultury. Red. J. Adamowski, S. Niebrzegowska, Lublin 1999. [Tom jubileuszowy na 40-lecie pracy naukowej Profesora Jerzego Bartmińskiego];

  • "Mój intymny mały świat" a poetyckie sposoby konceptualizacji. Metafora [w:] Osoba w literaturze i komunikacji literackiej. Red. E. Balcerzan, W. Bolecki, Warszawa 2000;

  • Konotacje nazw w kontaktach międzykulturowych, "Stylistyka", t. XI: Stylistyka a poetyka, Opole 2002;

  • [autorstwo części haseł w:] Słownik pojęć i tekstów kultury, Warszawa 2002;

  • Międzystylowe pożyczki gatunkowe jako źródło odnowy poetyki w czasach przełomów [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 2: Tekst a gatunek. Red. D. Ostaszewska. Katowice 2004;

  • Opowiadanie i wiersz. O użyciu form wierszowych w utworach narracyjnych [w:] Opowiadanie w perspektywie porównawczej. Red. Z. Mitosek. Kraków 2004;

  • Tekst i dyskurs we współpracy z pamięcią [w:] Spotkania. Księga jubileuszowa dla Profesora Aleksandra Wilkonia. Red. M. Kmita, B. Witosz. Katowice 2005;

  • "Bohomaz" i "bachur". Z zagadnień stylistyki wypowiedzi w kontaktach środowisk różnojęzycznych, [w:] Literatura. Historia. Dziedzictwo. Prace ofiarowane Profesor Teresie Kostkiewiczowej. Red. T. Chachulski, A. Grześkowiak-Krwawicz, Warszawa 2006;

  • Bachtinowska koncepcja gatunków mowy i jej polskie kontynuacje, [w:] Poetyka. Polityka. Retoryka. Red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa 2006;

  • Zatrzymać czas. O językowych i tekstowych sposobach zatrzymywania czasu w utworach poetyckich, "Stylistyka" XVI: Styl i czas, Opole 2007;

  • Zabawy językowe jako forma perswazji w dyskursie publicznym, "Stylistyka XVII: Znaczenie i styl, Opole 2008;

  • Lingwistyka tekstu w Polsce i w Niemczech – geneza, stan i perspektywy. Rozmowa z prof. Teresą Dobrzyńską, prof. Wolfgangiem Heinemannem i prof. Zdzisławem Wawrzyniakiem, [w:] Lingwistyka tekstu w Polsce i w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy. Red. Z. Bilut-Homplewicz, W. Czachur, M. Smykała, Wrocław 2009;

  • Kilka uwag o roli metafory w badaniach języka i tekstów artystycznych, [w:] Człowiek. Słowo. Świat. Księga wydana z okazji jubileuszu prof. J. Puzyniny. Red. J. Chojak, T. Korpysz, K. Waszakowa, Warszawa 2010;

    ·  Metafora w dyskursie politycznym, "Stylistyka" XVIII, Opole 2009;

    ·  Metafora w dyskursie politycznym jako środek perswazji, [w:] Styl – dyskurs – media. Red. B. Bogołębska, M. Worsowicz, Łódź 2010.

    · Medytacja: gatunek mowy i jego realizacje tekstowe, [w:] Medytacja. Postawa intelektualna, sposób poznania, gatunek dyskursu, red. T. Kostkiewiczowa, M. Saganiak, Warszawa 2010;

  • Rymowane dedykacje Romana Lotha. Komentarz wersologiczny, [w:] Jak się z wami zrosło moje życie. Prace dedykowane Profesorowi Romanowi Lothowi, red. B. Dorosz, P. Kądziela, Warszawa 2011;

Prace złożone do druku:

  • Słowacki w okopach Woli, czyli o bohaterskiej śmierci inaczej, [w:] Piękno Słowackiego, red. J. Ławski, K. Korotkich, M. Bojko, G. Kowalski, Białystok;

  • Metafora w dyskusjach warszawskich z lat 70. Ku lingwistycznej teorii tropu, [w:] Formacja strukturalna w Europie Środkowej i Wschodniej, red. W. Bolecki, D. Ulicka, Warszawa (Wydawnictwo IBL);

  • Motywy oczu, ślepoty i światła w późnej twórczości Czesława Miłosza, ""Colloquia Litteraria";

  • Lutnie na wierzbach. O dylematach przekładu Psalmu 137, [w:] Marginalia antropologiczne, red. R. Chymkowski, M. Napiórkowski, W. Pessel, Kraków; 

  • Czesi w Warszawie. Inspiracje oraz obszary wspólnych badań w zakresie stylistyki, wersologii i teorii tekstu, [w:] Čeština v pohledu synchronním a diachronním ('Stoleté kořeny Ústavu pro jazyk český), S. Čmejrková, J. Hoffmannová (eds.), Praha;

  • Intertextual relations and axiology. Verse structures as carriers of axiological values in poetry, “Slovo a Slovesnost" 3-4, 2012;

  • Utwór liryczny a kwestia spójności tekstu, [w:] Liryczność jako przedmiot badań estetyki, teorii i historii literatury, red. B. Kuczera-Chachulska, Warszawa (Wydawnictwo UKSW);

  • Od słowa do sensu. Studia o metaforze, Warszawa (Wydawnictwo IBL).

Udział w życiu naukowo-organizacyjnym:

  • Rada Naukowa Instytutu Badań Literackich (przewodnicząca);

  • Rada Naukowa Instytutu Literatury Wydziału Polonistycznego UW (członkostwo);

  • Komitet Główny Olimpiady Literatury i Języka Polskiego (wiceprzewodnicząca)

  • Zarząd Polskiego Towarzystwa Semiotycznego (członkostwo)

  • Polskie Towarzystwo Językoznawcze (członkostwo);

    Komitet Redakcyjny rocznika "Stylistyka" (członkostwo);

  • Komitet Redakcyjny serbskiego rocznika "Stil" (członkostwo);

  • Komitet Redakcyjny Słownika Polszczyzny XVI wieku (członkostwo).

Biogramy i opracowania o Pracowniku w najważniejszych kompendiach informacyjnych:

  • Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Pod red. J. Czachowskiej i A. Szałagan. Warszawa;·  Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. Warszawa;·  Złota Księga Nauk Humanistycznych 2004;

  • Złota Księga Nauki Polskiej 2005 - Naukowcy Zjednoczonej Europy.