Organizatorzy:
Instytut Badań Literackich PAN,
Instytut Slawistyki PAN,
oraz
Fundacja Gender Center
Z przykrością informujemy, że z przyczyn od nas niezależnych, związanych z przesunięciem godziny ćwiczeń przeciwpożarowych w Pałacu Staszica, obrady pierwszego dnia konferencji „1863. Narodziny nowej Polski”, 29.11.2013, rozpoczną się o godzinę później, czyli o 12:15, w sali 144 IBL PAN.
Plan konferencji podczas pierwszego dnia ulega odpowiednio przesunięciu o jedną godzinę.
Plan obrad drugiego dnia konferencji, 30.11. 2013, nie ulega zmianom.
Bardzo przepraszamy za tę niedogodność, a także prosimy o wyrozumiałość.
Z wyrazami szacunku
Komitet Organizacyjny Konferencji „1863. Narodziny nowej Polski”
www.konferencja1863.pl
Celem konferencji „1863. Narodziny nowej Polski” jest wprowadzenie do debaty o powstaniu wątków wychodzących poza nierozwiązywalne dylematy: klęska czy zwycięstwo; duma czy gorycz, nękające Polaków od 200 lat. Zgodnie z najnowszymi tendencjami rozumienia doświadczenia historycznego konstruującego państwowość nie tylko w kategoriach walki i klęski, należy także docenić głębokie procesy demokratyzujące i modernizacyjne uruchomione przez wypadki związane z Powstaniem Styczniowym. Pytanie: czy Nowoczesna Polska zaczęła się w 1863 roku prowadzi w nowe rejony myślenia o historii. Stawiamy tezę, że 1863 jest końcem Polski Jagiellonów (feudalnej) i początkiem zmian społecznych, czego świadectwem są narodziny ruchu emancypacyjnego, socjalistycznego, narodowego i ludowego. Wraz z tymi zmianami społecznymi pogłębiła się świadomość narodowa mniejszości etnicznych Ukraińców, Litwinów, Białorusinów. Namysłu wymaga też problematyka asymilacji Żydów i rodzącego się nowoczesnego antysemityzmu. Obszarem naszych dyskusji będą także skutki kulturowe popowstaniowych depresji. Uważamy, że trauma miała wpływ na rozwój tak odmiennych talentów literackich jak Orzeszkowa, Sienkiewicz czy Conrad. Konferencja spróbuje także docenić całą złożoność doświadczenia zesłania, które dla wielu było pierwszym doświadczeniem dalekiej podróży i zetknięciem z innymi obyczajami i językami. Na Syberii i na Kaukazie, zdeklasowani zesłańcy, mężczyźni i kobiety, przeprowadzali pionierskie badania etnograficzne, dokonywali opisów flory i fauny dalekiego wschodu. Aby odpowiedzieć na wyzwania naszych czasów, należy rozszerzyć pole widzenia poza same wypadki wojenne i dostrzec wielopoziomowość dziejącej się historii i nieoczywistość wyborów jej uczestników i uczestniczek. Patrząc na długofalowe konsekwencje powstania widać stamtąd i utratę autonomii i rusyfikację, ale także konfiskatę majątków szlacheckich, kasację klasztorów i przede wszystkim narodziny nowej świadomości. Punkt zwrotny, jakim jest powstanie styczniowe, oznacza przyspieszenie zmian społecznych i demokratyzację życia. Pojawiają się nowe ruchy polityczne: nacjonalistyczne, socjalistyczne i ludowe. Ta Nowa Polska nie została doceniona dostatecznie. Nowoczesne społeczeństwo - w skład którego weszły wszystkie warstwy, zdeklasowana szlachta, ziemiaństwo, mieszkańcy miast, chłopi, mniejszości etniczne - należy łączyć kryzysem ziemiaństwa, końcem feudalizmu oznaczającego powolne znoszenie rzeczywistości nowożytnego niewolnictwa chłopów.