Kilka słów o Olimpiadzie Literatury i Języka Polskiego
Olimpiada Literatury i Języka Polskiego przy Instytucie Badań Literackich PAN
pok. 108, tel. (22) 6572850
e-mail:
strona internetowa: www.olijp.pl
Przewodniczący: dr hab. Tomasz Chachulski, prof. IBL PAN
Honorowa Przewodnicząca: prof. dr hab. Teresa Kostkiewiczowa
Wiceprzewodnicząca: prof. dr hab. Teresa Dobrzyńska-Janusz
dr hab. Marta Zielińska, prof. IBL PAN
dr hab. Ewa Szczęsna, prof. UW
Sekretarz naukowy: dr Ewangelina Skalińska:
Kierownik organizacyjny: mgr Karolina Żelazowska-Byczkowska:
Trzystopniowa Olimpiada przeznaczona jest dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W Polsce przeprowadzana jest od 1970 r. Co roku do zawodów I stopnia przystępuje w całym kraju ok. 1500 uczniów z ok. 500 szkół ponadgimnazjalnych. Uzyskanie tytułu Finalisty (osoby zakwalifikowane do zawodów III stopnia, które uzyskały minimum 10 punktów w części pisemnej) gwarantuje zwolnienie z matury z języka polskiego (ok. 200-250 osób w każdej edycji), a tytuł Laureata prawo wstępu na wybrane kierunki studiów humanistycznych na wyższych uczelniach w kraju (ok. 45-50 osób w każdej edycji). Zawody I stopnia przeprowadzane są w szkołach, II stopnia – w dziewiętnastu okręgach, które w większości pokrywają się z granicami województw. Komitety okręgowe afiliowane są przy uniwersytetach.
Komitet Główny, kierujący pracami merytorycznymi i organizacyjnymi Olimpiady, został powołany przy Instytucie Badań Literackich PAN – najważniejszej placówce polonistycznej w kraju. W jego skład wchodzą pracownicy IBL PAN, Instytutu Sztuki PAN, a także ludzie nauki z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Warszawskiego, Gdańskiego; w jury zasiadają także pracownicy Uniwersytetu Wrocławskiego, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i innych polskich uniwersytetów. Podstawą przygotowania do konkursu jest Przewodnik po tematach OLiJP (http://olijp.pl/przewodnik-po-tematach), zawierający regulamin, zasady udziału w poszczególnych etapach, opis przeprowadzenia zawodów, wreszcie szczegółowy wykaz tematów do przygotowania na III etap Olimpiady wraz z zagadnieniami, szeroką bibliografią, która obejmuje również dzieła przywołujące konteksty filozoficzne i kulturowe. Olimpiada Polonistyczna umożliwia uczniom i nauczycielom bezpośredni, a nie sformalizowany, dostęp do życia naukowego i elementów kształcenia akademickiego, daje szansę poszerzenia wiedzy i umiejętności potrzebnych do dalszego rozwoju. Ważną rolę pełnią też konsultacje (wykłady i indywidualne spotkania) z zakresu historii i teorii literatury, językoznawstwa i wiedzy o teatrze dla uczniów zainteresowanych zawodami polonistycznymi. Trwają one z reguły od października do końca marca każdego roku i prowadzone są we wszystkich komitetach okręgowych.
W Olimpiadzie prowadzona jest również specjalizacja teatrologiczna, z kolei w ramach tematów historycznoliterackich uczniowie przygotowujący się do zawodów centralnych mogą wybrać tematy z bloku kulturoznawczego.
Od roku 1989 Olimpiada przeprowadzana jest systematycznie w środowiskach polskich na Litwie, Białorusi, Ukrainie, Łotwie, a w niektórych latach także na Węgrzech, Słowacji, w Estonii i w Czechach. Od 2011 roku również – dzięki Ośrodkowi Rozwoju Edukacji Polskiej za Granicą – w pozostałych krajach europejskich oraz na innych kontynentach. Poza Polską w I etapie bierze udział ok. 300-400 osób, w konkursie organizowanym przez ORPEG - ok. 800 osób. Laureaci i Finaliści nie posiadający polskiego obywatelstwa otrzymują pięcioletnie stypendium Rządu RP dające możliwość podjęcia studiów humanistycznych w Polsce.
Komitet Główny OLiJP organizuje również Konkursy tematyczne poświęcone twórczości wybranego pisarza. Struktura ich przebiegu jest analogiczna do systemu przebiegu Olimpiady, zazwyczaj dwuetapowa – obejmująca zawody okręgowe i centralne. W roku 1998 odbył się Konkurs poświęcony biografii i twórczości Adama Mickiewicza, w roku 2012 – Bolesława Prusa.
Strona konkursu: http://olijp.p9.pl/prus/