15.06.2023
28–29 czerwca odbędzie się konferencja naukowa w ramach obchodów stulecia „Zwrotnicy” współorganizowana przez IBL PAN. Zachęcamy do zapoznania się z programem konferencji dostępnym w linku poniżej.
>> Program konferencji w pliku PDF
14.06.2023
Zapraszamy do zapoznania się z ofertą Szkoły Doktorskiej Antropos na rok akademicki 2023/2024. Dostępna jest na stronie: Zob. link.
12.06.2023
Z głębokim żalem żegnamy śp. Profesor Marię Bokszczanin (3 lipca 1926 ‒ 9 czerwca 2023) – wybitną znawczynię twórczości, a przede wszystkim korespondencji Henryka Sienkiewicza, filolożkę, edytora i społecznika. Profesor Bokszczanin pracowała w Instytucie Badań Literackich PAN w latach 1950-1952, następnie w latach 1953-1968 w Państwowym Instytucie Wydawniczym, od 1969 aż do przejścia na emeryturę w roku 1987 ‒ ponownie w IBL. Od 1946 r. była także związana z Towarzystwem Literackim im. Adama Mickiewicza i aktywnie wspierała działalność tego najstarszego polskiego stowarzyszenia zajmującego się literaturą wieku XIX. Magisterium napisała pod kierunkiem prof. Wacława Borowego, a potem przez wiele lat współpracowała z prof. Julianem Krzyżanowskim. Przygotowała edycje licznych utworów z literatury staropolskiej i dziewiętnastowiecznej dla PIW-u, Czytelnika, Ossolineum i innych wydawnictw. Dziełem Jej życia była edycja: Henryk Sienkiewicz, Listy, t. 1-5 (Warszawa 1977-2009) w czternastu woluminach. W 1989 r. uzyskała stopień naukowy doktora, w 2012 r. ‒ tytuł profesora. Została uhonorowana nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2008 r.), nagrodą edytorską polskiego PEN-Clubu (2010 r.), odznaczona Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2016 r.) i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2016 r.). Z Instytutem, Towarzystwem Literackim im. A. Mickiewicza i pracą naukową nie rozstała się nigdy.
Rodzinie i Bliskim Pani Profesor składamy serdeczne wyrazy współczucia.
Dyrekcja, Rada Naukowa
i Pracownicy Instytutu Badań Literackich PAN
07.06.2023
Ośrodek Studiów Kulturowych i Literackich nad Komunizmem IBL PAN zaprasza 21
czerwca na seminarium otwarte z Małgorzatą Mazurek: Ekonomia polityczna wojny i eksterminacji: Ludwik Landau w okupowanej Warszawie (1939-1944).
Spotkanie odbędzie się o godz. 11.00, w sali 144 Pałacu Staszica (Nowy Świat 72).
Małgorzata Mazurek wykłada historię Polski i Europy Wschodniej na Wydziale
Historii, Columbia University w Nowym Jorku. Ukończyła socjologię i historię na
Uniwersytecie Warszawskim oraz Szkołę Nauk Społecznych przy IFiS PAN. Autorka
książek Socjalistyczny zakład pracy. Robotnicy w PRL i NRD u progu lat
sześćdziesiątych (2005) oraz Społeczeństwo kolejki. O doświadczeniach niedoboru 1945-
1989 (2010). W swoich najnowszych badaniach łączy historię społeczną i historię nauk
społecznych. Jej książka o myśli rozwojowej Michała Kaleckiego i Ludwika Landaua
pod roboczym tytułem „Economics of Hereness. The Polish Origins of Global
Developmentalism” jest w trakcie redakcji i ukaże się w wydawnictwie Cornell
University Press.
W swoim wystąpieniu powie o wojennej i okupacyjnej twórczości Ludwika Landaua
(1902-1944), znanego przedwojennego statystyka, autora monumentalnej Kroniki Lat
Wojny i Okupacji i głównego eksperta ekonomicznego Biura Informacji i Propagandy
przy Armii Krajowej oraz PPS-WRN. Badaczka patrzy, jak Landau
dokumentował okupowaną Polskę nie tylko jako miejsce Zagłady, ale również
laboratorium gospodarki kolonialnej w jej najbardziej skrajnej formie, czyli opartej na
segregacji rasowej, eksploatacji taniej lub darmowej siły roboczej, systematycznym
głodzeniu, a także fizycznym niszczeniu ludności. Landau często posługiwał się
statystyką i warsztatem ekonomisty, jednak jego refleksje daleko wykraczały poza
analizy gospodarcze. Żyjąc po "aryjskiej" stronie na fałszywych papierach, Landau
uogólnił doświadczenie “biologicznego, kulturalnego i fizycznego niszczenia” Żydów
oraz Polaków (pilnie ważąc różnice między zakresem i naturą polityk wobec tych dwóch
grup ludności). Jednocześnie spekulował, jak wojna zmieni losy poza Europą, na obszarach kolonialnych, jak wpłynie na ich status oraz rozwój gospodarczy. W lutym
1944 Landau zginął bez śladu w tajemniczych okolicznościach, których polityczne
znaczenie również próbuje naświetlić.
Możliwy jest również udział online, po link do spotkania prosimy pisać na adres:
katarzyna.chmielewska@ibl.waw.pl
22.05.2023
17 maja rozdano Nagrody Historyczne Polityki za rok 2022. Wśród laureatów znaleźli się Grażyna Pawlak i Marcin Urynowicz, którzy otrzymali nagrodę w kategorii Wydawnictwa Źródłowe za edycję Kronik wojennych Aurelii Wyleżyńskiej.
Nieco więcej na ten temat pisano ostatnio na profilu Pracowni Dokumentacji Literatury Współczesnej: Zob. link.
Zwycięzcom serdecznie gratulujemy!
18.05.2023
Pracownia Antropologii Współczesności zaprasza na kolejne spotkanie w ramach seminarium "Nowe języki antropologii", które odbędzie się 25 maja o godz. 17:00 w sali nr 144 w Pałacu Staszica.
Seminarium „Nowe języki antropologii”: #7, Dorota Jarecka, „Antropologia patriarchatu” (lektura: Silvia Federici, Caliban and the Witch).
Czwartek, 25 maja, 2023, godz. 17.00
IBL PAN, Pałac Staszica
Sala 144
W książce Silvii Federici Caliban and the Witch: Women, the Body and Primitive Accumulation z 2004 roku rewizja historii kapitalizmu zachodnioeuropejskiego została przeprowadzona dzięki użyciu dwóch perspektyw – marksistowskiej i feministycznej. Polowanie na czarownice trwające od XVI do XVII wieku w Europie, badaczka ogląda jako część kształtującego się systemu kapitalistycznej produkcji. Przedmiotem akumulacji pierwotnej – dowodzi Federici – było kobiece „ciało”, wynalezione jako obiekt, oddzielone od „duszy”, zdehumanizowane i tym samym sprowadzone do narzędzia produkcji. „Wojna z kobietami” jest równoległa do ludobójstwa dokonywanego przez Europejczyków w Ameryce na jej rdzennych mieszkańcach i trwającej w tym samym okresie wczesnej nowoczesności, zbrodni handlu niewolnikami. Spróbujemy podsumować rezultaty, jakie dla humanistyki przyniosła demaskatorska książka Federici, a także zapytać o to, jakie korzyści może przynieść proponowana przez nią rewizja historii kultury dla badań nad ponowoczesną kulturą wizualną, w tym sztuką.
Lektura: Silvia Federici, Caliban and the Witch: Women, the Body and Primitive Accumulation, Autonomedia, 2004, rozdział The Great Caliban, s. 133–162.
Po lekturę prosimy zgłaszać się na adres: antropologiawspolczesnosci@gmail.com
17.05.2023
Instytut Badań Literackich PAN ogłasza otwarty konkurs na przyjęcie pracownika naukowego (adiunkta) w Pracowni Literatury Oświecenia. Pełny tekst ogłoszenia i zarządzenie znajdują się w poniższych linkach.
>> Pełny tekst ogłoszenia
>> Zarządzenie Dyrektora IBL PAN
09.05.2023
Zapraszamy na trzy spotkania dotyczące projektu PALOMERA (Policy Alignment of Open Access Monographs in the European Research Area) współorganizowane przez IBL PAN dla wydawców, bibliotekarzy i dostawców infrastruktury. Cykl wydarzeń rozpocznie się już w przyszłym tygodniu.
Każde spotkanie będzie prowadzone online przez OABN (Open Access Books Network) i można się na nie zapisać bezpłatnie.
W linku szczegółowe informacje wraz z linkami do rejestracji: plik w formacie PDF
05.05.2023
Badanie przyszłości to nowe pole zainteresowań antropologii. Książka Rebeki Bryant i Daniela M. Knighta The Antropology of the Future (2019) przynosi studium futurystycznych "orientacji" czynnych w opisywaniu i diagnozowaniu teraźniejszości. Autorzy analizują sześć - ich zdaniem - głównych nastawień wobec przyszłości, które kryptonimują w książce jako antycypowanie, oczekiwanie, spekulację, potencjalność, nadzieję i przeznaczenie. Reprezentują one sposoby w jakie przyszłość może wpływać na naszą teraźniejszość, a w podejściu badawczym oznaczają opowiedzenie się za antropologią, która w pełniejszy sposób uwzględnia sprawcze teleologie działania. Z kolei tekst Dipesha Chakrabarty’ego „Planetarne przebłyski” będący wprowadzeniem do jego książki The Climate of History in a Planetary Age (2021) wydaje się aplikacją „futurystycznie” zorientowanej antropologii.
Do lektury:
Z książki R. Bryant, D.M.Knight, The Anthropology of the Future, “Introduction: The Future of The Future Anthropology”” (s.1-21), roz.1 “Anticipation” (s.21-49) I “Conclusion: The Future as Method”(s.192-202).
Dipesh Chakrabarty, „Planetarne przebłyski”, Teksty Drugie 2021 nr 2, s.174-203
Po teksty proszę się zgłaszać pisząc na adres: marek.marzales@gmail.com
