Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa
tel.:(22) 826-99-45, 6572-895
e-mail: 
sekretariat@ibl.waw.pl

Dyrektor Instytutu Badań Literackich PAN
dr hab. Grzegorz Marzec, prof. IBL PAN

Zastępca Dyrektora ds. Ogólnych i Wydawniczych
dr Dorota...

IBL dla szkół

     Instytut Badań Literackich działa od roku 1948 roku. To tutaj powstały najważniejsze serie historycznoliterackie: Historia literatury polskiej pod redakcją Kazimierza Wyki, Vademecum Polonisty pod redakcją Janusza Sławińskiego, a w nim seria s...

Projekt "OZwRCIN"

W dniu 1.08.2018 r. Biblioteka Instytutu Badań Literackich PAN rozpoczęła realizację trzyletniego projektu pn. Otwarte Zasoby w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych (OZwRCIN) w ramach trzeciego konkursu Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa, oś II E-administracj...

Szkoła Historycznego Dokumentu Filmowego

Celem kursu jest przygotowanie uczestniczki i uczestników do samodzielnej realizacji projektów filmowych i audiowizualnych w oparciu o różne materiały archiwalne. Kurs ma za zadanie rozbudzić świadomość audiowizualną, poszerzyć kontakt z h...

Aktualności

Seminarium otwarte „Teorie ugruntowane w uwarunkowaniach socjalistycznej Polski - po co do nich wracać i jak je wynaleźć na nowo?”

05.04.2024

Tomasz Załuski zdjęcieOśrodek Studiów Kulturowych i literackich IBL PAN zaprasza 17 kwietnia  (środa) o godzinie 11 w Sali 144 Pałacu Staszica (Nowy Świat 72) na seminarium otwarte

 
„Teorie ugruntowane w uwarunkowaniach socjalistycznej Polski - po co do nich wracać i jak je wynaleźć na nowo?”
 
Seminarium będzie dotyczyło dwóch koncepcji teoretyczno-badawczych stworzonych w PRL-u i wyrastających z uwarunkowań państwowego socjalizmu. Kultura artystyczna była obiegowym pojęciem należącym do leksykonu estetyki, historii sztuki i socjologii sztuki. W latach 70. i 80. poddano je teoretycznemu opracowaniu w środowisku badaczy i badaczek związanych z tzw. szkołą poznańską oraz Instytutem Kultury działającym przy Ministerstwie Kultury i Sztuki. Przestrzenny układ kultury to z kolei idea zaproponowana w latach 60. przez Aleksandra Wallisa i wykorzystywana jako rama badań empirycznych prowadzonych przez niego do początku lat 80.
 
Oba lokalne modele epistemiczne stanowią cenne, lecz zapoznane potencjalności, niewykorzystane w pełni i porzucone sposoby konceptualizacji badań, dlatego warto je dziś odzyskać i wynaleźć na nowo. Szczególne przydatne mogą być w badaniach zjawiska, które rozwijało się równolegle z nimi i było osadzone w tym samych uwarunkowaniach: neoawangardy lat 70., jej kultury i geografii artystycznej oraz ruchliwości przestrzennej.
 
Naszym gościem będzie dr Tomasz Załuski, który jest historykiem sztuki i filozofem, pracuje w Katedrze Badań Kulturowych Uniwersytetu Łódzkiego i w Akademii Sztuk Pięknych im. W. Strzemińskiego w Łodzi. Jego badania skupiają się na XX-wiecznych i współczesnych praktykach artystycznych w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej, rozpatrywanych w kontekstach kulturowych, ekonomicznych,  społecznych i politycznych. W szerszych ramach historii społeczno-kulturowej osadza szczegółowe analizy materialnych uwarunkowań produkcji i dystrybucji artystycznej; historii wystaw, instytucji i infrastruktur sztuki; polityk kulturalnych i artystycznej samoorganizacji; praktyk dokumentacyjnych, archiwistycznych i historyzacyjnych; translokalnych oraz transnarodowych sieci kontaktów i współpracy.
 
Jako autor, redaktor i współredaktor opublikował między innymi książki: “Modernizm artystyczny i powtórzenie. Próba reinterpretacji” (2008), “Sztuki w przestrzeni transmedialnej” (2010), “Skuteczność sztuki” (2014), “Socrealizmy i modernizacje” (2017), “Wideo w sztukach wizualnych” (2018), “Galeria Wschodnia. Dokumenty 1984-2017/Documents 1984-2017” (2019), “Marian Wimmer. Przestrzeń jako tworzywo sztuki” (2021).
 
Obecnie wspólnie z Magdaleną Saryusz-Wolską kieruje projektem badawczym „Infrastruktury pamięci”, skupiając się na uwarunkowaniach produkcji współczesnych wystaw sztuki odnoszących się do relacji polsko-niemieckich w kontekście historii II wojny światowej, Holokaustu i powojennych przymusowych wysiedleń powojennych. Pracuje też nad rozprawą habilitacyjną o roboczym tytule „Działania KwieKulik. Neoawangarda w uwarunkowaniach socjalistycznej Polski”.
 
 
W seminarium można również uczestniczyć online, po link do spotkania i związane z nim materiały proszę pisać na adres: katarzyna.chmielewska@ibl.waw.pl najpóźniej na godzinę przed spotkaniem, 

Życzenia

29.03.2024

 Życzenia Wielkanocne

Prof. Włodzimierz Bolecki odznaczony Krzyżem Oficerskim Odrodzenia Polski

28.03.2024

Włodzimierz BoleckiW dniu 19 marca br. prof. Włodzimierz Bolecki został odznaczony przez Prezydenta RP Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski "za wybitne zasługi w popularyzowaniu literatury, za osiągnięcia w działalności naukowo–badawczej i publicystycznej".

 

Komunikat w tej sprawie mogą Państwo przeczytać na stronie: Zob. link.

 

Profesorowi Boleckiemu składamy najserdeczniejsze gratulacje!

Nagroda miesięcznika Nowe Książki dla prof. Anny Nasiłowskiej

20.03.2024

W imieniu Redakcji miesięcznika „Nowe Książki” oraz Instytutu Książki zapraszamy na uroczyste wręczenie Nagrody Miesięcznika „Nowe Książki” prof. Annie Nasiłowskiej za książkę „Mrożek. Biografia” (Wydawnictwo Literackie, Kraków 2023). 

 

Wydarzenie odbędzie się we wtorek 26 marca o godz. 18:00 w Klubie Księgarza na Rynku Starego w Warszawie. Laudację wygłosi prof. Maciej Urbanowski (UJ).
 

Nagroda miesięcznika Nowe Książki zaproszenie

Spotkanie online: „Diamentowy model OA w Europie - praktyki, finansowanie, wyzwania”

29.02.2024

 

Zapraszamy na nadchodzące wydarzenie, otwierające cykl spotkań OPERAS-PL na temat diamentowego modelu otwartego dostępu. 

 

 
Tytuł: „Diamentowy model OA w Europie - praktyki, finansowanie, wyzwania”
Termin: 18.03.2024, 13:00-14:30;
Czas trwania: 90 minut.
 
Podczas pierwszego spotkania chcielibyśmy podzielić się z Państwem wynikami badań na temat instytucjonalnego krajobrazu wydawniczego w Europie w oparciu o ankietę przeprowadzoną w ubiegłym roku w ramach projektu DIAMAS. Ponadto porozmawiamy o dobrych praktykach, finansowaniu czasopism diamentowych oraz wyzwaniach związanych z utrzymywaniem czasopism, przed którymi stoją zarówno wydawnictwa instytucjonalne, jak i redakcje.
Spotkanie będzie miało charakter prezentacyjno-warsztatowy. Chcemy głośno mówić o potrzebach czasopism diamentowych, zbierać przykłady dobrych praktyk oraz wspólnie pracować nad definiowaniem wyzwań i poszukiwaniem rozwiązań, które pozwolą na utrzymywanie i rozwój modelu diamentowego.
DIAMAS jest projektem finansowanym przez UE w ramach programu Horyzont Europa, którego celem jest wsparcie wydawnictw diamentowych (wydających czasopisma w otwartym dostępie bez dodatkowych kosztów po stronie autorów i autorek oraz czytelników i czytelniczek) poprzez wyznaczanie standardów, zwiększanie widoczności i promowanie różnorodnego pejzażu wydawniczego.
 
 

Prof. dr hab. Jerzy Jarzębski (22 sierpnia 1947 – 25 lutego 2024)

26.02.2024

Z ogromnym smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci prof. Jerzego Jarzębskiego, wybitnego literaturoznawcy, badacza twórczości m.in. W. Gombrowicza, B. Schulza, S. Lema, zagadnień z zakresu teorii i historii współczesnej literatury polskiej. Nauczyciela akademickiego, członka Komitetu Nauk o Literaturze PAN, członka jury ważnych nagród literackich (Nagroda Literacka Nike, Nagroda im. W. Gombrowicza) autora wielu (także nagradzanych) książek i esejów (m.in. Powieść jako autokreacja, Gra w Gombrowicza, W Polsce czyli wszędzie. Studia o polskiej prozie współczesnej, Schulz, Gombrowicz, Wszechświat Lema, Miasta - rzeczy - przestrzenie. Jerzy Jarzębski przewodniczył Radzie Programowej serii wydawniczej Biblioteka Narodowa. Zasiadał we władzach Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Pen Clubu. Był laureatem nagród za działalność krytycznoliteracką (w 1985 Nagroda Fundacji im. Kościelskich w Genewie, w 1991 Nagroda im. K. Wyki). Przez całe swoje życie zawodowe związany z Uniwersytetem Jagiellońskim, na którym najpierw studiował, zdobywał kolejne stopnie naukowe, wreszcie wykładał. Wykładał także jako visiting professor w Harvard University w Cambridge w USA i w Hebrew University w Jerozolimie. Z Instytutem Badań Literackich współpracował (od 1990 r.) jako członek Redakcji Dwumiesięcznika „Teksty Drugie”


Rodzinie i Przyjaciołom składamy wyrazy najgłębszego współczucia.
Dyrekcja i Rada Naukowa IBL PAN

Anna Nasiłowska otrzymała Nagrodę Magazynu Literackiego "Książki"

22.02.2024

Anna Nasiłowska została laureatką Nagrody Magazynu Literackiego "Książki" za biografię Sławomira Mrożka. Wręczenie odbyło się 21.02 w Bibliotece Narodowej w Warszawie.

 

Wręczenie ubiegłorocznej nagrody miesięcznika "Nowe Książki" odbędzie się 26 marca o 17.00 w Klubie Księgarza na Starym Mieście.

 

Serdecznie gratulujemy obu wyróżnień!

Nabór zgłoszeń do XII edycji Konkursu im. Inki Brodzkiej-Wald

08.02.2024

Ruszyła XII edycja Konkursu im. Inki Brodzkiej-Wald.

Konkurs jest skierowany do osób, które w roku 2023 obroniły swoją pracę doktorską z dziedziny humanistyki.  
 
Nabór wniosków trwa do 29 lutego.
 
Więcej informacji w pliku docx.
 

Seminarium otwarte Ośrodka Studiów Kulturowych i Literackich nad Komunizmem

08.02.2024

Agata Jakubowska - zdjęcieOśrodek Studiów Kulturowych i Literackich IBL PAN zaprasza na seminarium otwarte 21 lutego o godzinie 11, w sali 144 Instytutu Badań Literackich w Pałacu Staszica w Warszawie. Seminarium odbędzie się z udziałem dr hab. Agaty Jakubowskiej, autorki książki Sztuka i emancypacja kobiet w socjalistycznej Polsce. Przypadek Marii Pinińskiej-Bereś(Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2022).

 

Agata Jakubowska to historyczka sztuki nowoczesnej i współczesnej. Opublikowała między innymi: Na marginesach lustra. Ciało kobiece w pracach polskich artystek (2004), Portret wielokrotny dzieła Aliny Szapocznikow (2008), Alina Szapocznikow. Awkward objects (red. 2011), All-Women Art Spaces in Europe in the long 1970s (2018, red. z Katy Deepwell), Zofia Kulik. Methodology, My Love (red. 2019). Do 2021 roku pracowała na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, w latach 2009 – 2020 kierując Zakładem Historii Sztuki Nowoczesnej. Obecnie w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego realizuje projekt badawczy “Globalizowanie historii wystaw sztuki kobiet”. Prowadzi też z prof. Andreą Giuntą z Uniwersytetu w Buenos Aires seminarium badawcze “Narrating Art and Feminism. Eastern Europe and Latin America” w ramach inicjatywy Getty Foundation Connecting Art Histories. Członkini międzynarodowego zespołu TEAM (Teaching, E-learning, Agency, Mentoring) prowadzonego przez AWARE (Archives of Women Artists Research & Exhibitions).
 
Spotkanie będzie miało charakter hybrydowy, po link do wersji online prosimy pisać na adres: katarzyna.chmielewska@ibl.waw.pl najpóźniej na godzinę przed seminarium.
Zainteresowanym udziałem w seminarium udostępniamy fragmenty książki Sztuka i emancypacja kobiet w socjalistycznej Polsce. Przypadek Marii Pinińskiej-Bereś:
 
 Rozdziały: Wprowadzenie, Emancypacja, Nie/znana artystka (s. 7 – 23)
„Czy kobieta jest człowiekiem?”, Usta - Natalia LL/ Partum, Prywatny protest, Konsumpcjonizm w Nowej Hucie (s. 180 – 204)
Zakończenie - emancypacja i sztuka kobiet (s. 306 – 311) 

Otwarte seminarium Pracowni Antropologii Współczesności

05.02.2024

Pracownia Antropologii Współczesności IBL PAN zaprasza na kolejne, otwarte seminarium z
cyklu „Antropologia Science Fiction.” 

Seminarium odbędzie się w Instytucie Badań Literackich PAN w czwartek 22 lutego 2024 roku o godzinie 17.00, w sali 144, Pałac Staszica, ul. Nowy Świat 72.

Spotkanie będzie poświęcone powieści Aleksego Tołstoja Aelita, która ukazała się w 1923 roku w Petersburgu. Jest to jedna z najsłynniejszych rosyjskich powieści science fiction, od której wzięła nazwę nagroda przyznawana w ZSRR za wybitne osiągnięcia w obrębie gatunku. W roku 1981 otrzymali ją bracia Strugaccy.

Na początku lat 20. XX wieku pojazd wystrzelony z Ziemi ląduje na Marsie. Załoga jest dwuosobowa: inżynier i żołnierz. Tam, po krótkim okresie wzajemnej przyjaźni, następuje konflikt cywilizacji. Na Czerwonej Planecie wybucha rewolucja inspirowana i kierowana przez niespokojnych Ziemian. Niestety, duch na Marsie jest w stanie upadku. Czy prawdziwa okaże się teoria socjalizmu na jednej planecie? W czasie dyskusji zapytamy o funkcję modelu zderzenia cywilizacji w socjalistycznej fantastyce naukowej oraz o związki fikcji naukowej z fikcją historyczną. Rozmowę na temat książki poprzedzi wprowadzenie dr Doroty Jareckiej.

Dla chętnych proponujemy jako lekturę całość książki.

Zainteresowanych udziałem w spotkaniu prosimy o kontakt na adres mailowy
(antropologiawspolczesnosci@gmail.com) – prześlemy materiały na seminarium. Będziemy
również wdzięczni za przekazanie informacji o seminarium oraz adresu pracowni osobom,
które mogą być zainteresowane wzięciem udziału w spotkaniu.

 

       

 

 

 
 

 
 

 

   

 

 

 

 

 

   

Logo Archiwum Kobiet

 

 

     

 

 

 

 

 

 

 

 

Logo Słownika Polszczyzny XVI wieku