Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa
tel.:(22) 826-99-45, 6572-895
e-mail: 
sekretariat@ibl.waw.pl

Dyrektor Instytutu Badań Literackich PAN
dr hab. Grzegorz Marzec, prof. IBL PAN

Zastępca Dyrektora ds. Ogólnych i Wydawniczych
dr Dorota...

IBL dla szkół

     Instytut Badań Literackich działa od roku 1948 roku. To tutaj powstały najważniejsze serie historycznoliterackie: Historia literatury polskiej pod redakcją Kazimierza Wyki, Vademecum Polonisty pod redakcją Janusza Sławińskiego, a w nim seria s...

Projekt "OZwRCIN"

W dniu 1.08.2018 r. Biblioteka Instytutu Badań Literackich PAN rozpoczęła realizację trzyletniego projektu pn. Otwarte Zasoby w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych (OZwRCIN) w ramach trzeciego konkursu Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa, oś II E-administracj...

Szkoła Historycznego Dokumentu Filmowego

Celem kursu jest przygotowanie uczestniczki i uczestników do samodzielnej realizacji projektów filmowych i audiowizualnych w oparciu o różne materiały archiwalne. Kurs ma za zadanie rozbudzić świadomość audiowizualną, poszerzyć kontakt z h...

Aktualności

Białoruś w latach 90. XX wieku a polskie doświadczenie transformacji. Wokół filmu "Kryształ" w reż. Daryi Zhuk

02.10.2023

Kryształ pokaz filmowyCzas: 13 października 2023 r., godz. 17.30
Miejsce: Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, ul. Piotrkowska 282, sala konferencyjna, budynek C, I piętro
Wstęp: 8 zł

Serdecznie zapraszamy do udziału w projekcji filmu Kryształ (2018) w reż. Daryi Zhuk, opowiadającego o białoruskiej transformacji z lat 90. XX wieku. Po projekcji odbędzie się dyskusja na temat białoruskiego oraz polskiego doświadczenia przemian ustrojowych i pamięci o tych procesach dzisiaj.
 
Akcja filmu rozgrywa się w nowo powstałej Białorusi, wkrótce po rozpadzie ZSRR w 1991 roku. Kryształ śledzi losy młodej dziewczyny, Eweliny, która marzy o przeprowadzce do Chicago, aby realizować swoją pasję związaną z muzyką house. Jednak gdy uzyskanie amerykańskiej wizy nastręcza trudności, zdeterminowana do ucieczki z kraju młoda kobieta podejmuje ryzyko kupienia na czarnym rynku zaświadczenia pracodawcy o gotowości zatrudnienia jej. Kryształ to opowieść o kobiecie i jej kraju, gdzie poczucie własnej wartości i przynależności dopiero się kształtują.
 
Darya Zhuk jest urodzoną w Białorusi reżyserką filmową. Jej filmy krótkometrażowe miały premierę m.in. na festiwalach filmów niezależnych SXSW, Tarkovsky, Oaxaca, Atlanta, Palm Springs, Koroche, Santa Fe. Jest absolwentką programu MFA (Master of Fine Arts) Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku. Kryształ, jej debiut fabularny, otworzył konkurs East of the West w Karlowych Warach i zdobył Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Odessie. Reżyserka mieszka i tworzy między Mińskiem a Brooklynem.
 
W dyskusji wezmą udział Marta Madejska, Agnieszka Mrozik i Andrei Zavadski. Pytania, na które będziemy szukać odpowiedzi, brzmią: Jakie są kluczowe cechy białoruskiej „transformacji”, tak jak została ona przedstawiona w filmie? Czy (i w jakim sensie) można porównać białoruskie doświadczenie z polskim? Czy okresy transformacji mają wymiar transnarodowy – na przykład, czy doświadczenia pracowników fabryki kryształów przedstawione w filmie można porównać do doświadczeń pracowników przemysłu włókienniczego w Łodzi? Co Kryształ mówi nam o aspektach genderowych czasu przemian?
 
Wydarzenie jest częścią projektu badawczego Constructive Advanced Thinking (CAT) pt. Reconstituting Publics through Remembering Transitions: Facilitating Critical Engagement with the 1980-90s on Local and Transnational Scales [Odbudowywanie społeczności poprzez pamiętanie o czasach przemian. Wspieranie krytycznego podejścia do lat 80–90 XX wieku w ujęciu lokalnym i ponadnarodowym]. Realizowany przez dr Agnieszkę Mrozik (Instytut Badań Literackich PAN), dr Ksenię Robbe (Uniwersytet w Groningen), dra Andreia Zavadskiego (TU Dortmund) i Alexandra Formozova (Transition Dialogue), projekt ten jest poświęcony dialogicznemu pamiętaniu okresu transformacji z przełomu lat 80. i 90. XX wieku w kilku krajach Europy Wschodniej, w tym w Polsce.
 
Wydarzenie odbędzie się przy wsparciu Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi i Uniwersytetu w Groningen oraz we współpracy ze Stowarzyszeniem Topografie, Cyfrowym Archiwum Łodzian Miastograf.pl i siecią „Transition Dialogue”, wspieraną przez bpb (Niemiecka Federalna Centrala Kształcenia Obywatelskiego).
 
W dyskusji wezmą udział:
 
Marta Madejska – archiwistka społeczna, kwerendzistka, pisarka. Autorka książki Aleja Włókniarek (2018) o robotnicach przemysłu włókienniczego, współautorka i redaktorka książek Wielki Przemysł, wielka cisza. Łódzkie zakłady przemysłowe 1945–2000 (2020) oraz Proszę mówić dalej… Historia społeczna Muzeum Sztuki w Łodzi (2022). W latach 2017–2019 zastępczyni redaktorki naczelnej Łódzkiej Gazety Społecznej „Miasto Ł”; w latach 2017–2020 asystentka muzealna i kuratorka programu publicznego w Centrum Muzeologicznym Muzeum Sztuki w Łodzi. Od 2010 roku nieprzerwanie związana ze Stowarzyszeniem Topografie, w którym zajmuje się głównie projektami dotyczącymi historii mówionej i współkoordynowaniem Cyfrowego Archiwum Łodzian Miastograf.pl.
 
Agnieszka Mrozik – adiunktka w Instytucie Badań Literackich PAN, gdzie jest związana z Ośrodkiem Studiów Kulturowych i Literackich nad Komunizmem oraz Zespołem „Archiwum Kobiet”. Autorka książek Architektki PRL-u. Komunistki, literatura i emancypacja kobiet w powojennej Polsce (2022) oraz Akuszerki transformacji. Kobiety, literatura i władza w Polsce po 1989 roku (2012). Współredagowała m.in. Gender, Generations, and Communism in Central and Eastern Europe and Beyond (2020), Historical Memory of Central and East European Communism (2018), Komunizm – idee i praktyki w Polsce (2018) oraz Encyklopedia gender. Płeć w kulturze (2014).
 
Andrei Zavadski prowadzi badania na przecięciu studiów nad pamięcią i historią publiczną oraz studiów nad mediami i muzeami. Po uzyskaniu stopnia doktora na Wolnym Uniwersytecie Berlina był związany z Centrum Badań Antropologicznych nad Muzeami i Dziedzictwem (CARMAH) na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie. ​​Był także stypendystą w Centrum Historii Współczesnej w Poczdamie w ramach Sieci Badawczej Leibniz „Wartość Przeszłości”. Obecnie jest pracownikiem naukowym w Instytucie Sztuki i Kultury Materialnej na Uniwersytecie TU Dortmund w Niemczech.

 

Polska księżniczka w krainie lodu - lekcja dr Ewy Cybulskiej-Bohuszewicz

29.09.2023

W ramach tegorocznej edycji Festiwalu Nauki dr Ewa Cybulska-Bohuszewicz przygotowała lekcję pt. Polska księżniczka w krainie lodu. Jest to relacja z pierwszej interaktywnej wystawy dla dzieci na zamku w fińskim Turku, która jest poświęcona historii małżeństwa Katarzyny Jagiellonki i Jana I Wazy.

Zachęcamy do obejrzenia filmiku:

 

Festiwal Nauki - sobotnie transmisje wykładów

28.09.2023

W sobotę 30 września zapraszamy na ostatnie wykłady Festiwalu Nauki.
Odbędą się w formie hybrydowej - stacjonarnie w Pałacu Staszica 72, ul. Nowy Świat, sala nr 144 (I piętro) oraz transmitowane na żywo na platformie YouTube. Linki do transmisji podajemy poniżej:

 

dr hab. Marek Pąkciński: ROSYJSKI NEOFASZYZM XXI WIEKU – GENEALOGIA I SYMPTOMY CHOROBY): https://www.youtube.com/watch?v=AJAVbOfcr8M&ab_channel=WszechnicaFWW
 
dr Agnieszka Bąbel: ORZESZKOWA, ZŁOTE RUNO I HEJTERZY. SPRAWA „ARGONAUTÓW” (1898-1899): https://www.youtube.com/watch?v=45R5frGWvTw&ab_channel=WszechnicaFWW
 
dr Agata Grabowska-Kuniczuk: PRUS JAKO FOTOGRAF, PRUS NA FOTOGRAFII: https://www.youtube.com/watch?v=11wBQ2r8TII&ab_channel=WszechnicaFWW
 
dr Weronika Szulik: WIERNA ADAPTACJA? RÓŻNICE MIĘDZY FILMEM "ROK 1863" I POWIEŚCIĄ "WIERNA RZEKA" STEFANA ŻEROMSKIEGO): https://www.youtube.com/live/eWXZRKPxNqY?si=LeruAUi9BPRWyV5K

Pomóż kształtować przyszłość książek i monografii w otwartym dostępie!

25.09.2023

Aby lepiej zrozumieć potrzeby, wyzwania i luki w kształtowaniu polityki dotyczącej książek w otwartym dostępie, projekt PALOMERA uruchamia ankietę w celu zebrania opinii. Biorąc w niej udział, możesz pomóc nam skoncentrować nasze rekomendacje na Twoich potrzebach.

W imieniu konsorcjum serdecznie zapraszamy do udziału w ankiecie.

Ankieta dostępna jest pod linkiem: Zob. link

Ankieta jest w języku angielskim i można ją wypełnić do 8 października 2023 r.

Zachęcamy również do udostępnienia tego linku zainteresowanym współpracownikom.

PALOMERA ankieta

Nabór na Studia Podyplomowe i Kursy - edycja 2023/2024

07.06.2023

Przypominamy, że trwa nabór na Studia Podyplomowe i Kursy  edycja 2023/2024! Zapisy za pośrednictwem formularza online dostępnego na stronie IBL PAN.

Informacje dostępne na stronie: Zob. link.

Serdecznie zapraszamy!

 

 

 

Publikacja "Promocja języka polskiego"

11.09.2023

Promocja języka polskiego logoZachęcamy do zapoznania się z publikacją podsumowującą program "Promocja języka polskiego",  przygotowaną przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej (NAWA). Część główna pt. Przykłady dobrych praktyk przedstawia na samym początku 3 projekty realizowane w IBL PAN (s. 20-35). Składamy serdeczne gratulacje prof. Agacie Roćko, mgr Marioli Wilczak i dr Ewie Cybulskiej-Bohuszewicz. Więcej o projektach NAWA w ramach programu "Promocja języka polskiego" na stronie: Zob. link

>> Publikacja "Promocja języka polskiego", plik w formacie PDF

 

Jednocześnie informujemy, że w tematycznym numerze czasopisma „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica”, będącym m.in. pokłosiem międzynarodowej konferencji "Wokół (teorii) wiersza: wersyfikacja i wersologia ostatniego stulecia", zorganizowanej przez Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, będzie m.in. mowa o mających świetną tradycję badaniach wiersza prowadzonych w IBL PAN (m.in. M. Dłuska, L. Pszczołowska, M.R. Mayenowa, Z. Kopczyńska, T. Dobrzyńska). W tym miejscu chcielibyśmy podziękować i pogratulować prof. Teresie Dobrzyńskiej, której referat zainaugurował ww. konferencję. Więcej na stronie: Zob. link.

Festiwal Nauki w Warszawie w dniach 15-29 września 2023 r.

05.09.2023
27. Festiwal Nauki„Nauka to podróż w przyszłość” to hasło 27. edycji Festiwalu Nauki w Warszawie, odwołujące się do działalności patrona tegorocznego FN Pawła Edmunda Strzeleckiego (1797-1873), podróżnika, geografa, geologa, badacza i odkrywcy.
Festiwal Nauki to wydarzenie, które co roku gromadzi osoby zainteresowane aktualnymi problemami badawczymi, metodami prowadzenia badań i odkryciami w różnorodnych dziedzinach nauki. Tematyka festiwalowych spotkań dotyczy nauk ścisłych, przyrodniczych, medycyny, nauk humanistycznych i społecznych, a także nauk o kulturze i sztuce. Festiwal Nauki jest otwarty dla wszystkich chętnych bez względu na wykształcenie i wiek. Spotkania mają formę debat, wykładów, warsztatów, pokazów filmowych, wizyt w laboratoriach, wystaw, wycieczek, konkursów i gier edukacyjnych. Specjalnie dla dzieci organizowane są atrakcyjne zajęcia, dlatego na Festiwal Nauki można wybrać się całą rodziną. Festiwal proponuje również lekcje dla grup szkolnych wszystkich poziomów nauczania.
Wydarzenia mające miejsce podczas festiwalu organizowane są przez instytucje naukowe, edukacyjne, upowszechniające kulturę oraz towarzystwa naukowe. W tym roku pragniemy ponownie stworzyć atmosferę naukowego święta. Jesteśmy przekonani, że udział w Festiwalu Nauki pomaga lepiej zrozumieć otaczający nas świat, a także pozwoli dowiedzieć się, na jakie pytania nauka nie znalazła jeszcze odpowiedzi.
 
W tym roku Instytut Badań Literackich PAN zaprasza na następujące wydarzenia:
 
19 września, g. 15:00-16:00
dr hab. Piotr Sobolczyk: JĘZYKI LITERATURY POLSKIEJ XXI WIEKU
21 września, g. 19:00-20:00
dr Jadwiga Clea Moreno-Szypowska: TAJNIKI "KSIĘGI BLASKU" (SEFER HA ZOHAR)
28 września, g. 18:00-19:30
30 września, 11:00-12:30 (wykład w formie hybrydowej)
30 września, 13:00-14:00 (wykład w formie hybrydowej)
30 września, 14:30-15:30 (wykład w formie hybrydowej)
dr Agata Grabowska-Kuniczuk: PRUS JAKO FOTOGRAF, PRUS NA FOTOGRAFII
30 września, 16:00-17:00 (wykład w formie hybrydowej)
Lekcje dla klas 4-6 szkoły podstawowej
dr Ewa Cybulska-Bohuszewicz, mgr Nina Manninen POLSKA KSIĘŻNICZKA W KRAINIE LODU: KATARZYNA JAGIELLONKA JAKO KSIĘŻNA FINLANDII I KRÓLOWA SZWECJI
(materiał filmowy dostępny na platformie YouTube od 29 września 2023 od godziny 9:00)
 
Wszystkie wydarzenia (poza lekcją dla szkoły podstawowej) odbędą się w Pałacu Staszica, w sali nr 144 im. Adama Mickiewicza na I piętrze. Dodatkowo wszystkie wykłady 30 września będzie można obejrzeć również online (linki podane zostaną w późniejszym terminie).
Szczegółowy program Festiwalu, a także dane partnerów i organizatorów, można znaleźć na stronie: www.festiwalnauki.edu.pl.

Darmowe materiały do nauczania języka polskiego jako obcego

04.08.2023

Polecamy darmowe materiały do nauczania języka polskiego jako obcego.  https://ibl.waw.pl/.../zespol.../projekty/ryby-zaby-i-raki

 

Przedstawione materiały są wynikiem doświadczeń zdobytych przez Autorki podczas pracy z uczniami z Ukrainy oraz wieloletniej współpracy Zespołu Literatura a Glottodydaktyka Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk oraz Katedry Języków Słowiańskich Uniwersytetu Przykarpackiego im. Wasyla Stefanyka, która w 2023 roku zaowocowała realizacją projektu „Ryby, żaby, raki” czy „Rupaki”? Złota dziesiątka poezji polskiej na lekcjach języka polskiego jako obcego/drugiego.


Przedsięwzięcie zostało sfinansowane ze środków Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej w ramach Programu Promocja Języka Polskiego.


Każdy scenariusz przewiduje realizację celów dydaktycznych zgodnych z postulatami współczesnej glottodydaktyki w zakresie nauczania języka polskiego jako obcego/drugiego

Uroczystość podsumowująca zakończenie edycji "Dzieł zebranych" Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

26.07.2023

Dzieła zebrane, Herling-Grudziński18 lipca na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się uroczystość wieńcząca zakończenie prac nad edycją Dzieł zebranych Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Wzięli w niej udział między innymi Marta Herling, córka pisarza, prof. Grzegorz Marzec, dyrektor Instytutu Badań Literackich, minister Piotr Gliński, delegacja z Włoch pod przewodnictwem ministra kultury Gennaro Sangiuliano, a także przedstawiciele Wydawnictwa Literackiego oraz Biblioteki Narodowej.

 

 

Edycja krytyczna Dzieł zebranych obejmuje piętnaście tomów, które ukazywały się w Wydawnictwie Literackim w latach 2009–2021 pod redakcją prof. Włodzimierza Boleckiego, historyka literatury i wybitnego znawcy twórczości pisarza oraz pod patronatem honorowym Lidii Croce-Herling, Benedetta Herling, Marty Herling, Very Michalski-Hoffmann, Wojciecha Karpińskiego i Francesca Cataluccio.

 

Uroczystość na Zamku Królewskim, fot. Autorzy Książek w Obiektywie

 

Dzieła... obejmują całość twórczości Herlinga-Grudzińskiego. Oprócz tekstów znanych już wcześniej i publikowanych znalazły się w nich utwory rozproszone, artykuły, wywiady, a także teksty archiwalne. Wydanie jest gruntownym edytorskim opracowaniem, wprowadzającym nową wiedzę z zakresu biografii pisarza, jego znaczenia w literaturze polskiej, na emigracji i w kraju, recepcji jego utworów (także za granicą), podstawowych problemów i ewolucji jego twórczości. Tomy zostały opatrzone przypisami, notami edytorskimi, bibliografiami pierwodruków, recepcją poszczególnych wydań, opisami rękopisów, fotografiami, skanami dokumentów, indeksami. (PAP/jp)

 

Uroczystość na Zamku Królewskim, fot. Autorzy Książek w Obiektywie

 

 Zdjęcia: Materiały Wydawnictwa Literackiego, Fot. Autorzy Książek w Obiektywie.

Instytut Badań Literackich PAN poszukuje dokumentalisty/ki

18.07.2023

 

Oferta pracy

 

 dokumentalist(k)a – praca na cały etat na 12 miesięcy z możliwością przedłużenia na okres do 6 miesięcy, w ramach projektu “Bibliografia polskiej internetowej kultury cyfrowej wraz z katalogiem źródeł i archiwum. Uzupełnienie «Polskiej Bibliografii Literackiej»” (projekt nr NPRH/DN/SP/495736/2021/10).

 

Opis stanowiska:


Oferujemy ciekawą pracę w jednej z najlepszych jednostek naukowych w kraju (kategoria A) przy realizacji projektu naukowego, mającego na celu dokumentację polskiej literackiej, teatralnej i filmowej internetowej kultury cyfrowej w formie bibliograficznej bazy danych, katalogu źródeł oraz archiwum.
Stanowisko obejmuje prace związane z opracowywaniem bibliograficznym z autopsji źródeł internetowej kultury cyfrowej – serwisów, czasopism, blogów itp. – poprzez wzbogacania rekordów bibliograficznych przede wszystkim o klasyfikacje gatunkowe, tematyczne; uzgadnianie nazewnictw osób, instytucji, tekstów kultury między bibliografią źródeł internetowych a istniejącą bazą dokumentów drukowanych PBL.
Szukamy osoby z wykształceniem lub wiedzą z zakresu nauk humanistycznych lub pokrewnych. Mile widziane doświadczenie w katalogowaniu, pracach bibliograficznych itp.

 


Warunki zatrudnienia:


Praca na cały etat. Umowa o pracę. Wynagrodzenie: ok. 4 900 zł brutto miesięcznie. Zgłoszenia (CV i list motywacyjny w JEDNYM PLIKU PDF, nazwanym nazwiskiem kandydatki lub kandydata) prosimy przesyłać do 28 lipca 2023 roku na adres: rekrutacja.chc@ibl.waw.pl. Referencje mile widziane. Wybrane osoby zaprosimy do dalszych etapów procedury konkursowej.

 

Wymagania:

 

  • wykształcenie wyższe (ukończone studia humanistyczne lub pokrewne) lub doświadczenie zawodowe w pracy w sektorze nauk humanistycznych, kultury,
  • znajomość zagadnień związanych z adnotacją gromadzonych informacji bibliograficznych (mile widziana znajomość narzędzi do anotacji),
  • mile widziana znajomość zagadnień informacji naukowej i organizacji wiedzy,
  • mile widziana znajomość pracy katalogerskiej oraz znajomość formatów bibliograficznych (MARC21)

 

Oferujemy:

 

  • stabilną (w oparciu o umowę o pracę) i ciekawą pracę w doświadczonym, zgranym i ambitnym zespole,
  • realny wpływ na rozwój projektów, cenimy Twoją kreatywność,
  • możliwość zaangażowania się w projekt ważny społecznie,
  • ok. 4 900 brutto, umowa o pracę na czas określony (12 miesięcy)

 

Zakres obowiązków:

  • opracowywanie bibliograficzne z autopsji źródeł internetowej kultury cyfrowej - serwisów, czasopism, blogów itp. – poprzez wzbogacania rekordów bibliograficznych przede wszystkim o klasyfikacje gatunkowe, tematyczne,
  • uzgadnianie nazewnictw osób, instytucji, tekstów kultury między bibliografią źródeł internetowych a istniejącą bazą dokumentów drukowanych PBL,
  • uczestnictwo w spotkaniach projektowych.

 

Przesłanie aplikacji jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na przetwarzanie Pani/Pana danych osobowych przez Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (Instytut) z siedzibą w Warszawie (00-330), ul. Nowy Świat 72.

Podanie danych w zakresie określonym przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy oraz stosownych aktów wykonawczych jest niezbędne do wzięcia udziału w rekrutacji. Podanie dodatkowych danych osobowych jest dobrowolne; umieszczenie ich w przesłanych dokumentach aplikacyjnych oznacza wyrażenie zgody na ich przetwarzanie przez Instytut.

Pani/Pana dane będą przetwarzane przez Instytut wyłącznie w celu bieżącej rekrutacji. Po zakończeniu rekrutacji Instytut będzie jednak przechowywał Pani/Pana dokumenty aplikacyjne przez okres dwóch lat, co wynika z kategorii archiwalnej dokumentów, w których ujęte są dane, określonej w przepisach wykonawczych do ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach odzwierciedlonych w instrukcji kancelaryjnej Instytutu. Po tym czasie Pani/Pana dane zostaną z rejestrów Instytutu usunięte.
Przysługuje Państwu prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, przenoszenia, wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, lub ograniczenia ich przetwarzania, bez podania przyczyny. Cofnięcie przez Państwa zgody na przetwarzanie danych pozostanie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody wyrażonej przed jej cofnięciem.

Kontakt z inspektorem danych osobowych u administratora jest możliwy poprzez adres mailowy iodo@ibl.waw.pl

 

       

 

 

 
 

 
 

 

   

 

 

 

 

 

   

Logo Archiwum Kobiet

 

 

     

 

 

 

 

 

 

 

 

Logo Słownika Polszczyzny XVI wieku