plen

Magdalena Ślusarska

dr, adiunkt

Pracownia Literatury Oświecenia

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Główne kierunki zainteresowań:

  • Kaznodziejstwo okolicznościowe epoki stanisławowskiej.
  • Kultura religijna oświecenia.
  • Kultura literacka Wilna i Wielkiego Księstwa Litewskiego w czasach stanisławowskich.


Wybrane publikacje:

Książki:

  • Powstanie Warszawskie w literaturze pięknej. Warszawa 2002.
  • Paweł Ksawery Brzostowski. Warszawa 2000.
  • Historia. W: B. Ogrodowska, E. Piskorz-Branekova, M. Ślusarska: Kalendarz polski. Historia i obyczaje. Cz. 1. Warszawa 1997 s. 9-146.

Wybrane artykuły i rozprawy naukowe:

  • „Bohatyr prawdziwy” w świetle mowy Jacka Idziego Przybylskiego z okazji rocznicy wiktorii wiedeńskiej. W: Przybylski i inni. Nowe studia o znaczeniu Krakowa i regionu w kulturze oświecenia. Red. R. Dąbrowski. Kraków 2020. [W serii: "Studia Dziewiętnastowieczne. Rozprawy", t. 17].
  • Funkcje przypisów w drukowanych kazaniach politycznych czasów stanisławowskich. W: Komentarze i przypisy w książce dawnej i współczesnej. Red. B. Mazurkowa, Katowice 2019. [W serii: "Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach", nr 3875].
  • „Rozmyślanie na wsi w Turgielach” Pawła Ksawerego Brzostowskiego. „Śląskie Studia Polonistyczne” 2017 nr 2.
  • Kto był „Skargą XVIII wieku”? Kaznodziejstwo polityczne czasów stanisławowskich o miłości ojczyzny. W: Kazanie a literatura dawniej i dzisiaj. Red. ks. J. Sikora i J. Jurkowski. Warszawa 2017.
  • Odnowa życia kościelnego i pogłębienie świadomości religijnej wiernych w świetle zaleceń przedstawicieli episkopatu Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku – rekonesans. W: Wiek XVIII – między tradycją a oświeceniową współczesnością. Hermeneutyka wartości religijnych. Red. B. Kuczera-Chachulska, T. Chachulski. Współpraca J. Snopek. Warszawa 2017 [w serii: "Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w Dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości". Pod red. A. Nowickiej-Jeżowej, t. XII].
  • O wychowaniu obywatelskim i miłości ojczyzny: Mowa na pochwałę Jana Sobieskiego, króla polskiego, z okoliczności obchodu setnego roku zwycięstwa pod Wiedniem, do młodzieży szkolnej. W: Czytanie Karpińskiego. Cz. 2. Red. B. Mazurkowa i T. Chachulski. Warszawa 2017 [w serii: "Czytanie Poetów Polskiego Oświecenia", t. 5].
  • O sposobach badania i opisywania dziejów: "Quelques observations sur les écrits de Jean Potocki", W: Czytanie Trembeckiego. Cz. 2. Red. J. Snopek, W. Kaliszewski i  B. Mazurkowa. Warszawa 2016 [w serii: "Czytanie Poetów Polskiego Oświecenia", t. 4 ].
  • Działalność Komisji Narodowej na Litwie w świetle "Gazet Wileńskich", „XVIII Amžiaus Studijos” 2015 z. 2.
  • Literatura dewocyjna – problem definicji. W: Staropolska literatura dewocyjna. Gatunki, tematy, funkcje. Red. I.M. Dacka-Górzyńska i J. Partyka. Warszawa 2015.
  • Patriotyczne racje w kontekście filozofii dziejów: "Do Wielkiego Księstwa Litewskiego z okazji uroczystej delegacji z powinną majestatowi rekognicją i powinszowaniem ocalonego życia i zdrowia J. K. M." W: Czytanie Naruszewicza. Cz. 1. Red. B. Wolska, T. Kostkiewiczowa i B. Mazurkowa. Warszawa 2015 [w serii: "Czytanie Poetów Polskiego Oświecenia", t. 3].
  • Kaznodziejstwo sejmowe czasów stanisławowskich. Zarys problemów. W: Seminaria bielańskie. Prace ofiarowane Profesor Teresie Kostkiewiczowej. Red. T. Chachulski, D. Kielak, M. Ślusarska. Warszawa 2015.
  • Marketing religijny, sacrobiznes i „dewocjonalia na topie”. W: Religijność w dobie popkultury. Red. T. Chachulski, J. Snopek i M. Ślusarska. Warszawa 2014.
  • Życie kulturalne Wilna w czasach stanisławowskich. Wprowadzenie. „XVIII Amžiaus Studijos” 2014 z. 1.
  • O istocie "prawej pobożności": "Pobożność". W: Czytanie Krasickiego. Red. T. Kostkiewczowa, R. Doktór, B. Mazurkowa. Warszawa 2014 [w serii: "Czytanie Poetów Polskiego Oświecenia", t. 2].
  • Pawła Ksawerego Brzostowskiego przewodnik po zabytkach włoskich. W: Polski Grand Tour w XVIII i początkach XIX wieku. Red. A. Roćko. Warszawa 2014.
  • Przekładowa twórczość Pawła Ksawerego Brzostowskiego. „Wiek Oświecenia” 2013 t. 29.
  • Recepcja dzieła Piotra Skargi w kulturze Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVIII wieku. Rekonesans. „Senoji Lietuvos Literatūra” 2013 nr 35/36.
  • „…od nikczemnych rozrywek i gnuśnego oddaliwszy się próżnowania …”. Paweł Ksawery Brzostowski jako mecenas, pisarz i tłumacz „dla pożytku ziomków moich”. W: Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės istorijos kraštovaizdis. Mokslinių straipsnių rinkinys. Skiriama profesorės Jūratės Kiaupienės 65-mečiui. Red. R. Šmigelskytė-Stukienė, Vilnius 2012.
  • Motywy antyczne w kaznodziejstwie oświeceniowym czasów stanisławowskich. W: Antyk oświeconych. Studia i rozprawy o miejscu starożytności w kulturze polskiej XVIII wieku. Red. T. Chachulski. Warszawa 2012.
  • Ku odnowie życia religijno-moralnego wiernych i poprawie ich obyczajów. Duchowieństwo diecezji wileńskiej w okresie pontyfikatu biskupa Ignacego Jakuba Massalskiego (1762–1794) a oświeceniowa reforma katolicka. „Senoji Lietuvos Literatūra” 2012 nr 33.
  • "Przyjemności wszeteczne", czyli o prostytucji w Warszawie stanisławowskiej. W: Przyjemność w kulturze epoki rozumu. Red. T. Kostkiewiczowa. Warszawa 2011. [w serii: "Biblioteka Badań nad Wiekiem Osiemnastym. Studia i źródła", Studia nr V].
  • Felicjonas Vikovskis. W: Senosios Lietuvos literatura 1253–1795. Sudarė S. Narbutas. Vilnius 2011.
  • Vilhelmas Kalinskis. W: Senosios Lietuvos literatura 1253–1795. Sudarė S. Narbutas. Vilnius 2011.
  • Pamięć militarnych zwycięstw jako element mitu politycznego piśmiennictwa okolicznościowego Wielkiego Księstwa Litewskiego w czasach stanisławowskich. „Senoji Lietuvos Literatūra” 2011 nr 32.
  • "My mocą Boga wsparci, ocalając wiarę" – motywy religijne i obrzędowe konfederacji barskiej. W: Konfederacja barska, jej konteksty i tradycje. Red. A. Buchmann i A. Danilczyk. Warszawa 2010.
  • Dlaczego zapomnieliśmy o Barze? „Pressje. Teki Klubu Jagiellońskiego" 2010 t. 21.
  • Między polityką a religią. O rytuałach i rytualności konfederacji barskiej. „Napis” 2010.
  • Sprawa chłopska w naukowej refleksji Jerzego Michalskiego. W: W kręgu badaczy dziejów politycznych XVIII wieku. Józef Feldman – Emanuel Rostworowski – Jerzy Michalski. Red. Z. Zielińska i W. Kriegseisen. Warszawa 2010.
  • Alegoria i historia. "Orzeł biały i trzy Orły czarne" W: Czytanie Kniaźnina. Red. B. Mazurkowa i T. Chachulski. Warszawa 2010. [w serii: "Czytanie Poetów Polskiego Oświecenia", t. 1].
  • [Rec.: P. Kaczyński: Rodzina w literaturze stanisławowskiej. Motywy – konwencje – poglądy. Wrocław 2009]. „Wiek Oświecenia” 2010 t. 26.
  • "Rzeczpospolita jako pani praw i ustaw swoich zgwałcona", czyli rzecz o konfederacji barskiej (1768-1772). "Wiadomości. De la Pastoralle Catholique Polonaise en Suisse" XII 2008/I 2009 [Zurich], nr 447/448.
  • Les modeles d’eveque, de cure et de paroisse au Siecle des Lumieres: continuation ou changement d’une tradition? W: Churches – States – Nations in the Enlightenment and Nineteenth Century. Lublin 2000.
  • Muza litewska Stanisławowi Augustowi, albo o "litewskości" króla. "Wiek Oświecenia" 1999 t. 15.
  • Felicjan Wykowski (1728-1784) – zapomiany poeta z litewskiego środowiska pijarów wileńskich. "Napis" 1999. 
  • [Rec.: Kościuszko – powstanie 1794 r. – tradycja: materiały z sesji naukowej w 200-lecie powstania kościuszkowskiego, 15 – 16 kwietnia 1994 r. Warszawa 1997]. „Wiek Oświecenia” 1999 t. 15.
  • "Co w Polszcze Naruszewicz, to ty jesteś w Litwie" czyli o litewskich sentymentach Felicjana Wykowskiego. W: Senosios rastijos ir tautosakos saveika: Kulturine Lietuvos Didziosios Kunigaikstystes patirtis. Red. kol. D. Kuolys i in. Vilnius 1998.
  • O teatralności Wilna w czasach stanisławowskich. W: Wilno teatralne. Red. M. Kozłowska. Warszawa 1998.
  • Kultura literacka Wilna w dobie stanisławowskiej. Zarys wybranych zagadnień. „Wiek Oświecenia” 1998 t.14.
  • Oświeceniowe modele biskupa, plebana i parafii. Kontynuacja czy zmiana tradycji? W: Dwór-plebania-rodzina chłopska. Szkice z dziejów wsi polskiej XVII i XVIII wieku. Red. M. Ślusarska. Warszawa 1998.
  • "Powinność i należytość". Wzajemne relacje między właścicielami dóbr a społecznością wiejską w świetle kazań z epoki stanisławowskiej. W: Dwór – plebania – rodzina chłopska. Szkice z dziejów wsi polskiej XVII i XVIII wieku. Red. M. Ślusarska. Warszawa 1998.
  • Oświeceniowe modele biskupa, plebana i parafii. Kontynuacja czy zmiana tradycji? W: Dwór – plebania – rodzina chłopska. Szkice z dziejów wsi polskiej XVII i XVIII wieku. Red. M. Ślusarska. Warszawa 1998.
  • Kultura literacka Wilna w dobie stanisławowskiej. Zarys wybranych zagadnień. "Wiek Oświecenia" 1998 t. 14.
  • O teatralności Wilna w czasach stanisławowskich. W: Wilno teatralne. Red. M. Kozłowska. Warszawa 1998.
  • „Co w Polszcze Naruszewicz, to ty jesteś w Litwie” czyli o litewskich sentymentach Felicjana Wykowskiego. „Senoji Lietuvos Literatura” 1998 nr 6.
  • [Rec.: Motywy religijne w twórczości pisarzy polskiego oświecenia. Red. T. Kostkiewiczowa. Lublin 1995]. „Wiek Oświecenia” 1998 t. 14.
  • [Rec.: Jezuicka ars educandi: prace ofiarowane Księdzu Profesorowi Ludwikowi Piechnikowi. Kraków 1995]. „Wiek Oświecenia” 1998 t. 14.
  • [Rec.: Z dziejów szkolnictwa jezuickiego w Polsce. Oprac. J. Paszenda. Kraków 1994]. „Wiek Oświecenia” 1998 t. 14.
  • Litewskie kaznodziejstwo trybunalskie czasów stanisławowskich "O miłości ojczyzny, zgodzie i jedności obywatelów". W: Lietuvos valstybe XII-XVIII a. Red. kol. Z. Kiaupa i in. Vilnius 1997.
  • Historia. W: B. Ogrodowska, E. Piskorz-Branekova, M. Ślusarska: Kalendarz polski. Historia i obyczaje. Cz. I. Warszawa 1997.
  • Kościół Św. Krzyża jako miejsce patriotycznej działalności kaznodziejskiej w dobie stanisławowskiej. W: Księga pamiątkowa kościoła Świętego Krzyża w Warszawie w trzechsetną rocznicę konsekracji. 1696-1996. Red. T. Chachulski. Warszawa 1996.
  • Między sacrum a profanum. O obrzędowości powstania kościuszkowskiego. "Wiek Oświecenia" 1996 t.12.
  • Temas politico-civicos en los sermones de los PP. Escolapios en la Polonia de la ilustracion. "Analecta Calasanctiana" 1996 [Salamanca].
  • Le héros national dans la prédiction de circonstance en Pologne a l'époque de Stanislas II Poniatowski. W: Figures du heros national. Ed. Z. Naliwajek, I. Zatorska. Varsovie 1996.
  • Kaznodziejstwo epoki stanisławowskiej: inspiratorzy – twórcy – odbiorcy. "Napis" 1995. [Pogłębiona i rozszerzona polska wersja wystąpienia na seminarium naukowym w Paryżu w 1994 r. zorganizowanym przez Voltaire Foundation nt. Literature – public – public opinion – Predication de l’Eglise catholique en Pologne a l’epoque de Stanislas Auguste: ses instigateurs, ecrivains et auditeurs).
  • "Obca przemoc" i "domowa zdrada" w kaznodziejstwie okolicznościowym lat 1792-1796. W: Bo insza rzecz jest zdradzić, insza dać się złudzić. Problem zdrady w Polsce przełomu XVIII i XIX w. Red. A. Grześkowiak-Krwawicz. Warszawa 1995.
  • Michał Franciszek Karpowicz (1744-1803). W: Pisarze polskiego Oświecenia. T. 2, red. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, Warszawa 1994.
  • Królewskie kaznodziejstwo okolicznościowe czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego. "Napis" 1994.
  • Zagadnienia polityczne i społeczne w kazaniach OO Pijarów w Polsce wieku Oświecenia. W: Wkład pijarów do nauki i kultury w Polsce XVII-XIX wieku. Red. naukowa I. Stasiewicz-Jasiukowa. Warszawa – Kraków 1993.
  • Sejm Czteroletni w okolicznościowym kaznodziejstwie lat 1788-1790. W: Ku reformie państwa i odrodzeniu moralnemu człowieka. Zbiór artykułów i rozpraw poświęconych dwusetnej rocznicy ustanowienia Konstytucji 3 Maja 1791 roku. Praca zbiorowa, red. P. Żbikowski. Rzeszów 1992.
  • Konstytucja 3 Maja w kaznodziejstwie okolicznościowym lat 1791-1792. W: "Rok Monarchii Konstytucyjnej". Piśmiennictwo polskie lat 1791-1792 wobec Konstytucji 3 Maja. Praca zbiorowa, red. T. Kostkiewiczowa, Warszawa 1992. 

Prace redakcyjne:

  • Genesis. Księga Rodzaju. Literatura, kultura, trwanie. Red. A. Szczepan-Wojnarska, M. Ślusarska, K. Pawlicka. Warszawa 2019.
  • M. Fumaroli: Gdy Europa mówiła po francusku. Przeł. W. Brzozowski, J.M. Kłoczowski. Wstęp A. Grześkowiak-Krwawicz. Redakcja naukowa M. Ślusarska. Warszawa 2017.
  • Seminaria bielańskie. Prace ofiarowane Profesor Teresie Kostkiewiczowej. Red. T. Chachulski, D. Kielak, M. Ślusarska. Warszawa 2015. 
  • Religijność w dobie popkultury. Red. T. Chachulski, J. Snopek i M. Ślusarska. Warszawa 2014.
  • Dwór – plebania – rodzina chłopska. Szkice z dziejów wsi polskiej XVII i XVIII wieku. Red. M. Ślusarska. Warszawa 1998.

Wydania źródłowe:

  • F. Wykowski: Zebranie rymów z różnych okoliczności pisanych (i pozostałe wiersze). Wyd. M. Ślusarska. Warszawa 2019. [W serii: "Biblioteka Pisarzy Polskiego Oświecenia", t. 18].


Udział w życiu naukowo-organizacyjnym:

  • Członek redakcji: „Senoji Lietuvos literatūra”, Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas, Vilnius.