prof. dr hab., profesor
Pracownia Literatury Oświecenia (kierownik)
e-mail:
Główne kierunki zainteresowań naukowych:
- Historia idei,
- Kultura oświecenia,
- Wczesnonowożytny dyskurs polityczny,
- Literatura polityczna Rzeczypospolitej Obojga Narodów,
- Edycja źródeł.
Wybrane publikacje:
Książki:
- Dyskurs polityczny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pojęcia i idee. Toruń: FNP, Wydawnictwo Naukowe UMK 2018.
- Przekład: The Political Discourse of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Concepts and Ideas. Transl. D. Sax. New York and London: Routledge 2021.
- Queen Liberty. The concept of freedom in the Polish-Lithuanian Commonwealth. “Studies in Central European Histories”. Ed. T.A. Brady, Jr., R. Chickering. Vol. 56. Leiden, Boston: Brill 2012.
- Czy rewolucja może być legalna? 3 maja 1791 w oczach współczesnych. Warszawa: DiG 2012.
- Regina libertas. Wolność w polskiej myśli politycznej XVIII wieku. Gdańsk: słowo/obraz - terytoria 2006.
- Zabaweczka. Józef Boruwłaski - fenomen natury - szlachcic - pamiętnikarz. Gdańsk: słowo/obraz - terytoria 2004.
- Przekład: Gulliver in the Land of Giants. A Critical Biography and the Memoirs of the Celebrated Dwarf Joseph Boruwlaski. Ashgate: Farnham & Burlington 2012, wyd. 2: London, New York: Routledge 2017 (Kindle 2016)
- Przekład: Gulliver in the Land of Giants. A Critical Biography and the Memoirs of the Celebrated Dwarf Joseph Boruwlaski. Ashgate: Farnham & Burlington 2012, wyd. 2: London, New York: Routledge 2017 (Kindle 2016)
- O formę rządu czy o rząd dusz? Publicystyka polityczna Sejmu Czteroletniego. Warszawa: Wydawnictwo IBL 2000.
- Gdańsk Oświecony. Szkice o kulturze literackiej Gdańska w dobie Oświecenia = Die Aufklärte Danzig. Skizzen über die Danziger Literaturpflege im Zeitalter der Aufklarung. Warszawa: Wydawnictwo IBL.
- Publicystyka stanisławowska o modelu rządów monarchii francuskiej. Wrocław: Ossolineum 1990.
Ważniejsze rozprawy i artykuły naukowe:
- The Younger Europe – or Rather the Older? Visons of Politics in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th–18th centuries. W: Defining the Identity of the Younger Europe. Ed. M. Hanusiewicz-Lavallee, R. A. Maryks. Brill 2023. Zob. link.
- Why was the political discourse of the Polish-Lithuanian nobility so weakly influenced by natural law? W: Early Modern Natural Law in East-Central Europe. Ed. G. Gángo, Brill: Leiden, Boston 2023.
- Samotna wyspa, czy wolni wśród wolnych? Obraz wolnych republik w dyskursie politycznym Rzeczypospolitej Obojga Narodów. "Roczniki Filozoficzne" 2023 vol 71 no. Zob. link.
- Le discours politique de la République nobiliaire polono-lituanienne (1569-1795). W: Noblesse Française noblesse Polonaise 20 ans après. Red. J. Dumanowski, M. Figeac, A. Wieczorek. La Crèche, La Geste 2022.
- Domicilium libertatis or a threat to liberty? Eighteenth-century discussions on the role and place of the Sejm within the system of government of the Polish-Lithuanian Commonwealth. W: Parliamentarism in Northern and East-Central Europe in the Long Eighteenth Century. Ed. I.M. Szijártó, W. Blockmans, L. Kontler. Routledge, London-New York 2022.
- O pierwszych przekładach Konstytucji 3 Maja. „Pamiętnik Literacki” 2021 t. 112 z. 2. Zob. link.
- A Polish Sattelzeit? New Concepts in the Political Language at the Twilight of the Polish-Lithuanian Commonwealth. „Acta Poloniae Historica" 2020 nr 122. Zob. link.
- Suwerenność. Wielka nieobecna dyskursu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów? W: Z historii kultury staropolskiej. Studia ofiarowane Urszuli Augustyniak. Red. A. Bartoszewicz, A. Karpiński, M. Ptaszyński, A. Zakrzewski. Warszawa 2020.
- Respublica Anglorum ou Monarchia Britannica. Les nobles républicains de la Rzeczpospolita (1569 – 1795) et le modèle de gouvernement anglais. "Philosophical Enquiries. Revue des Philosophies Anglophones" 2017 nr 8: Le voyage des Républiques anglaises dans l'espace européen aux XVIIe et XVIIIe siècles. Sous la direction de L. Borot et M.-I. Ducrocq. Zob. link.
- Respublica and the Language of Freedom: The Polish Experiment. W: A Handbook to Classical Reception in Eastern and Central Europe. Ed. Z. Martirosova Torlone, D. LaCourse Munteanu, D. Dutsch. Wiley-Blackwell 2017.
- “Nowe wino w starych butelkach”. O języku politycznym Stanisława Konarskiego. "Wiek Oświecenia" 2016 t. 32. Zob. link.
- Spór o Ustawę Rządową jako zderzenie dwóch dyskursów politycznych? "Wiek Oświecenia" 2015 t. 31.
- Czy historyk powinien interesować się językiem? W: Zmierzch i świt. Stanisław August i Rzeczpospolita 1764–1795. Red. A. Antoniewicz, R. Kosińska, P. Skowroński. Warszawa 2015.
- Rousseau et les valeurs politiques de la noblesse Polonaise. W: Jean-Jacques Rousseau, entre Savoie et Pologne. Dir.: A. Barthélémy et al. Éditions de l'université de Savoie, coll., "Ecriture et représentation", vol. 25, Chambéry, Université de Savoie 2014.
- Polska myśl polityczna epoki oświecenia wobec tradycji antycznej. W: Antyk oświeconych. Studia i rozprawy o miejscu starożytności w kulturze polskiej XVIII wieku. Red. T. Chachulski. Warszawa 2012 [wyd. 2014].
- Stanislas Auguste – le roi tragique. W: Stanislas Auguste dernier roi de Pologne. Collectionneur et mécéne dans l’Europe des Lumières, sous la dir. de M.M. Grąbczewska. Paris: Institut d’études slaves, Société historique et littéraire polonaise 2013.
- Noble republicanism in the Polish-Lithuanian Commonwealth (An attempt at description). “Acta Poloniae Historica” 2011 t. 103. Zob. link.
- Citizen, Fatherland, and Patriotism in the Political Discourse of the Polish-Lithuanian Commonwealth. W: Whose Love of Which Country? Composite States, National Histories and Patriotic Discourses in Early Modern East Central Europe. Ed.: Balázs Trencsényi, Márton Zászkaliczky. Leiden, Boston, Brill 2010.
- Sensacja – informacja – komentarz. Londyńska prasa informacyjna o polskich „rewolucjach” 1791 roku. „Kwartalnik Historyczny” 2009 nr 3. Zob. link.
- K modernímu státu. Ideje lidských práv a konstituce ve „starých republikách”: případ Polska. W: Jakou Evropu ohlašovala bitva u Slavkova?. Ed. S. Rakova, Ch. Lequesne. Praha: Historický ústav AV ČR, CEFRES 2006.
- Liberté polonaise - privilege nobiliaire ou idée universelle? W: Noblesse française et noblesse polonaise. Memoire, identité, culture XVIe - XXe siècles. Red. J. Dumanowski, M. Figeac. Maison des Sciences de l`Homme d`Aquitaine, Pessac 2006.
- Stanisław Konarski o wolności i anarchii. "Wiek Oświecenia" 2004 t. 20.
- Gdańsk/ Danzig - ni centre ni pérypherie? W: Centre(s) and margins. Enlightenment from Belfast to Beijing. Ed. M-C. Skuncke. Paris: Champion 2003.
- Anti-monarchism in Polish Republicanism in the Seventeenth and Eighteenth Centuries. W: Republicanism a Shared European Heritage. Ed. M. van Gelderen, Q. Skinner. CUP 2002 t. 1.
- Polish views on European Monarchies. W: The Polish-Lithuanian Monarchy i European Context, c. 1500-1795. Ed. by R. Butterwick. Palgrave 2001.
- Quentin Skinner i teoria wolności republikańskiej. "Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej" 2000 t. 45.
- U początków czarnej i białej legendy Stanisława Augusta. "Wiek Oświecenia" 1999 t. 15.
- Deux visages de Joseph Boruwlaski. W: Le Siècle de Rousseau et sa postérité. Mélanges offerts à Ewa Rzadkowska. Ed. I. Zatorska, A. Siemek. Warszawa 1998.
- Political and Social Literature during the Four-Year Diet. W: Constitution and Reform in Eighteenth-Century Poland. Ed. S. Fiszman. Indiana Univeristy Press 1997.
- Le débat polonais sur la liberté de parole dans la deuxieme moitié du XVIII siècle. "Acta Poloniae Historica" 1997 t. 75. Zob. link.
- Deklaracja Stanów Zgromadzonych z 5 czy z 3 maja 1791? "Kwartalnik Historyczny" 1992 nr 1. Zob. link.
- Contemporaries o the May 3 Revolution. "Dialogue and Humanism" 1991 nr 3/4.
- Przekłady pism Mably'ego w Polsce stanisławowskiej. "Pamiętnik Literacki" 1988 nr 3.
Przekłady:
- J.J. Rousseau: Rozważania o rządzie polskim i jego zamierzonej reformie. Przekład i opracowanie. Warszawa: Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie 2023.
Prace edytorskie:
- [wspólnie z D. Triaire]: J.J. Rousseau: Considérations sur le gouvernement de Pologne. W tegoż: Œuvres complètes. Sous la dir. de J. Berchtold, F. Jacob, Ch. Martin et Y. Séité. Vol. XVIB (1767–1770). Paris: Classiques Garnier 2021.
- Konstytucja 3 maja 1791. Na podstawie tekstu Ustawy Rządowej z Archiwum Sejmu Czteroletniego przechowywanego w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie. Warszawa: Muzeum Łazienki Królewskie, AGAD, 2018 (wstęp: Konstytucja 3 maja. Rewolucja – prawo – dokument)
- [wspólnie z. P. Sapałą]: Dyskurs polityczny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wybór źródeł. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa 2013 + Wstęp.
- [wspólnie z D. Triaire]: Stanislas Auguste: Memoires. Paris: Institute d’Études Slaves, Société Historique et Littéraire Polonaise 2012.
- [wspólnie z D. Triaire]: Mémoires du célèbre nain Joseph Boruwlaski, gentilhomme polonais. Paris: Flammarion 2008 + Posłowie: Vie de Joseph Boruwlaski.
- Za czy przeciw Ustawie Rządowej. Walka publicystyczna o Konstytucję 3 Maja. Antologia - wstęp i opracowanie tekstów. Warszawa: Wydawnictwo IBL 1992.
Prace redakcyjne:
- „Najwyższa Pani swoich praw…” Idee wolności, niepodległości i suwerenności Rzeczypospolitej 1569–1795. Warszawa: Wydawnictwo IBL, Muzeum Historii Polski 2019.
- Entre Pologne et France, le cosmopolitisme des Lumières. Rome, 23-24 juin 2017. Volume coordonné par A. Grześkowiak-Krwawicz, D. Triaire et P. Ugniewski. Rome: Accademia Polacca delle Scienze Biblioteca e Centro di Studi a Roma 2018.
- Wartości polityczne Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Struktury aksjologiczne i granice cywilizacyjne. Współpraca J. Axer. Warszawa: WUW 2017.
- Pamiętniki Stanisława Augusta i ich bohaterowie. Warszawa: Muzeum Łazienki Królewskie 2015.
- [wspólnie z T. Chachulskim]: Literatura – historia – dziedzictwo. Prace ofiarowane Teresie Kostkiewiczowej. Warszawa: Wydawnictwo IBL 2007.
- Bo insza jest rzecz zdradzić, insza dać się złudzić. Problem zdrady w Polsce przełomu XVIII i XIX w. Warszawa: Wydawnictwo IBL 1995.
Ważniejsze prace w przygotowaniu:
- Power in the political discourse of the Polish-Lithuanian Commonwealth, 1569–1795.
- Polska myśl polityczna XVIII wieku. Studia.
Udział w życiu naukowo-organizacyjnym:
- Członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym.
- Członek Rady Naukowej Reaseau national des Maisons des Sciences de l’Homme.
- Uczestniczy w projekcie NPRH Korespondencja między Marie Thérèse Rodet Geoffrin a królem Stanisławem.
- Augustem edycja krytyczna i przekład (kierownik Izabella Zatorska).